سرقت ادبی از مصادیق منکر است/ خواهان عذرخواهی سارق نمایشنامه هستیم

محمدرضا قلی‌پور، فعال تئاتری در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: اخیراً اتفاقی در عرصه حرفه‌ای برای من و همسرم فرشته فرشاد رخ داد که تصور می‌کنم طرح آن از آنجا که از جمله مصادیق بی‌اخلاقی است و می‌تواند شکلی از ترویج فرهنگ نهی از منکر باشد برای مخاطبان شما جذاب باشد.

وی ادامه داد: نمایشنامه «دور از دسترس اطفال نگهداری شود» نوشته فرشته فرشاد از جمله آثار مکتوب نمایشی است که تاکنون توانسته است در عرصه‌های گوناگون رقابتی و حرفه‌ای با کسب جایزه و اجرا در جشنواره و سایر رویدادهای تئاتری موفقیت‌هایی به دست آورد، این نمایشنامه جزء آثار نامزد هفتمین جشن ادبیات نمایشی بود و در هشتمین شماره فصلنامه خانه تئاتر به چاپ رسیده است؛ در بخش چشم‌انداز سی و دومین جشنواره «تئاتر فجر» شرکت داشته و همچنین جزء آثار برگزیده نمایشنامه‌ است؛ در جشنواره «تئاتر شهر» نیز شرکت داشته و جوایزی را کسب کرده است.

قلی‌پور با اشاره به اینکه طرح این نمایشنامه از او بوده است و توسط همسرش به نگارش درآمده، تصریح کرد: کمتر از یک سال پیش شخصی به نام سعید خسروی که از جمله فعالان تئاتری کاشان است با ما تماس گرفت و درخواست مجوز کرد که این نمایشنامه را کارگردانی کند اما از آنجا که پیشتر این نمایشنامه به کارگردانی مهدی پاشایی برای اجرای عمومی تعهد داشت لذا هم از سوی نویسنده و هم از سوی من با این امر مخالفت شد.

وی در ادامه داد: با وجود این مخالفت و عدم صدور مجوز، مطلع شدیم که سعید خسروی این نمایش را برای اجرای عموم در فرهنگسرای مهر کاشان آماده کرده و بهار سال جاری بدون اطلاع ما با کمک‌هزینه‌ای که از شهرداری کاشان گرفته است و همچنین بلیط فروشی گیشه آن را به نام خود اجرا برده است.

قلی‌پور افزود: علاوه بر این سعید خسروی این نمایش را با نام خودش به عنوان نویسنده و کارگردان در یازدهمین جشنواره تئاتر «مهر کاشان» به روی صحنه برده است که در پایان موفق شده است در 8 بخش مقام برگزیده را از جمله در بخش نویسندگی از آن خود کند و جالب اینکه با حضور  در مراسم اختتامیه جایزه خود را تقدیم به مؤسسه و نهادی که اکنون نام آن خاطرم نیست تقدیم کرده است.

وی تأکید کرد: این متن با تغییر نام به «ورود ممنوع» در این جشنواره شرکت کرده است اما محتوای آن و اسامی شخصیت‌های نمایش عیناً مطابق با چیزی است که فرشته فرشاد به نگارش درآورده و نسخه چاپی آن موجود است و با محرز شدن این موضوع، جایزه نقدی این نمایشنامه از سوی دبیرخانه به فرشته فرشاد اعطا شد.

این نویسنده و کارشناس تئاتر گفت: نکته جالب توجه اینکه خسروی در اظهارات اخیر خود به این موضوع که نمایشنامه متعلق به او نیست اذعان کرده است و حتی در بروشور اجرای عموم نمایش نام فرشته فرشاد به عنوان نویسنده قید شده است اما در مورد این کارغیراخلاقی که به انجام رسانده و نمایش را بدون مجوز کارگردانی کرده است گفته که پیش از کار بر روی این نمایشنامه با خالق آن تماس گرفته که البته با رفتار بد وی مواجه شده و اینکه به هیچ عنوان راضی به صدور مجوز در مورد کارگردانی این نمایشنامه از سوی من نشده است اما از آنجا که من مدتی بود تمرین نمایش را آغاز کرده بودم لذا نمی‌توانستم این جریان را متوقف کنم؛ نمی‌دانم این توجیه چه معنایی می‌تواند پیدا کند، مانند این است که شما در یک زمین غصبی ساختمانی بسازید بعد توقع داشته باشید که چون برای ساخت هزینه کرده‌اید، شهرداری هم باید جواز ساخت به شما بدهد.

قلی‌پور ادامه داد: عمل ناشایست خسروی تنها به سرقت ادبی ختم نمی‌شود، او افترا و تهمت هم زده است هم در مورد من و هم همسرم که جایی ادعا کرده است که آنها راضی شده اند نمایشنامه را در ازای دریافت 5 میلیون تومان در اختیار ما بگذارند که البته خانم فرشاد این مبلغ را به دو میلیون کاهش داده است و هم اتهامی را متوجه دبیرخانه جشنواره «مهر کاشان» کرده است مبنی بر اینکه من نمایشنامه را به درستی به نام نویسنده آن یعنی فرشته فرشاد به دبیرخانه ارسال کرده‌ام و این اهمال دبیرخانه در معرفی من به عنوان نویسنده بوده است و وقتی که در اختتامیه نام من را به عنوان نویسنده خواندند دستپاچه شده و نتوانستم این موضوع را توضیح دهم که نمایشنامه متعلق به من نیست.

وی گفت: در مورد مصادیق جرم چندان اطلاعی ندارم اما از برخی از دوستانم در حوزه امور حقوقی و قضایی راجع به این موضوع پرسش‌هایی کرده‌ام و می‌دانم که زدن افترا و نشر اکاذیب که خسروی بدون هیچ واهمه‌ای آن را اینگونه مطرح می‌کند می‌تواند جزایی همچون حبس، شلاق و یا جریمه نقدی داشته باشد، مگر نه اینکه خسروی ادعا دارد که اهمال دبیرخانه سبب اشتباه در درج نام نمایشنامه‌نویس شده است پس چرا تماس با دبیرخانه آنها حق را به ما دادند و جایزه نقدی را به خانم فرشاد اختصاص داد؟ آیا دبیرخانه جشنواره در زمانی که نمایشنامه را برای ارزیابی در مرحله بازخوانی تحویل گرفته است با مشاهده نام نویسنده آن، مجوز کتبی نویسنده را از شخص مراجعه کننده طلب نکرده است؟ به نظر می رسد با این ادله، سعید خسوری از همان آغاز نمایشنامه را با نام خود در دبیرخانه به ثبت رسانده باشد.

وی گفت: هدفم از طرح این موضوع رسیدن به حقوق مادی در این مورد خاص نیست کمااینکه حتی از سوی دبیرخانه جشنواره هم اقدامی در زمینه اصلاح روندی که در این رویداد تئاتری صورت گرفته است رخ نداده و با وجود آنکه با مراجعه به اعضای هیئت داوران این جشنواره سرقت این نمایشنامه و سوء‌استفاده از آن مسجل شده است اما خسروی کوچکترین تماسی مبنی بر عذرخواهی  و ابراز ندامت از این جریان از ما نداشته است.

قلی‌پور در پایان گفت: امیداورم انعکاس این اتفاق ناگوار مبنایی شود در این مورد که از این پس شاهد بروز چنین بداخلاقی‌هایی در عرصه هنر نباشیم و اگر خدای ناکرده چنین مسائلی بروز کرد حداقل از سوی مراجع و مدیران و مسئولان فرهنگی و هنری پیگیری در زمینه ریشه‌کنی این معضل جامه عمل بپوشد.