«پژوهش» در رشته‌های الهیات تحت‌الشعاع «آموزش» قرار گرفته است
گروه دانشگاه: عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) با بیان اینکه در رشته‌های علوم انسانی به نحو عام و الهیات به نحو خاص در مقطع کارشناسی و حتی کارشناسی ارشد هیچ تحول پژوهشی نمی‌‌بینیم، گفت: پژوهش تحت‌الشعاع آموزش قرار گرفته است.
عباس تقویان، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) در رشته علوم قرآن و حدیث در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، اظهار کرد: در حال حاضر در رشته علوم قرآن و حدیث، پژوهش تحت‌الشعاع آموزش قرار گرفته و متأسفانه در بقیه رشته‌ها هم همین‌طور است و اختصاص به این رشته ندارد؛ در رشته‌های علوم انسانی به نحو عام و الهیات به نحو خاص در مقطع کارشناسی و حتی کارشناسی ارشد هیچ تحول پژوهشی نمی‌‌بینیم.
تکرار مکررات
وی افزود: برنامه‌ها همان برنامه‌های قدیمی و سنتی است که سال‌ها مد نظر بوده، اساتید هم همان‌ها را مدام تکرار می‌کنند؛ از دانشجو هم در بیشتر مواقع کار تحقیقی خواسته نمی‌شود؛ لذا می‌‌بینیم آن چیزی که در این سال‌ها اصالت پیدا کرده، صرفاً مسئله آموزش است.
عضو هیئت علمی دانشگاه گفت: دانشجو فقط دنبال پاس کردن یکسری واحدهاست، استاد هم فقط به‌دنبال ارائه درس و انجام وظیفه آموزشی خود است.
ضعف آموزش قرآن در دانشگاه‌ها
تقویان اظهار کرد: اساسی‌ترین نقطه ضعف را همین می‌دانم که متأسفانه برنامه درسی رشته علوم قرآن و حدیث برنامه‌ای نیست که با نگاه نیازسنجی خارجی یعنی حاجات و نیازهای جامعه و زمینه‌های کاربردی جامعه طراحی شده باشد.
وی گفت: در مقوله‌های متعددی احتیاج به تربیت کارشناسان قرآن داریم. الان در مدارس ما از ابتدایی تا دبیرستان واقعاً چقدر معلمان و دبیرانی داریم که به‌صورت تخصصی با قرآن آشنا باشند. چرا باید از سر اجبار و اضطرار احتیاج پیدا کنیم که دبیر جغرافی یا تاریخ، درس دینی یا قرآن دانش‌آموزان ما را درس بدهد و کسی هم اعتراض نکند. آیا این اجازه را بالعکس می‌دهیم که فرض کنید کسی که دینی و قرآن درس می‌دهد برود ریاضی هم درس بدهد یا تاریخ و جغرافی درس بدهد؟ صد در صد چنین اجازه‌ای نمی‌دهیم. علتش هم همان برداشت غلطی است که در جامعه ما نسبت به معارف اسلامی و قرآن وجود دارد و فکر می‌کنند هر کسی می‌تواند بیاید و این کار را انجام دهد؛ در حالی که هم به لحاظ محتوا و هم به لحاظ شکل ارائه کاملاً یک کار تخصصی است.
این عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) عنوان کرد: در سطح جامعه‌مان آموزش‌های عمومی قرآن کریم در نهادهای مختلف نیاز به پرورش کارشناس قرآن دارد، اگر بیاییم یک نیازسنجی کنیم و بعد رشته‌هایمان را بر اساس این نیازها طراحی کنیم طبیعتاً درس‌ها، سرفصل‌ها و منابعمان و کیفیت ارائه‌مان به کلی متفاوت از چیزی می‌شود که الان وجود دارد.
وی ادامه داد: به زعم خودم اساسی‌ترین مشکل را این می‌بینم که درس‌ها واقع‌بینانه و ناظر به نیازهای جامعه طراحی نشده است؛ نیازسنجی نسبت به آن چیزی که جامعه به آن نیاز دارد.
تقویان با اشاره به راه درمان این وضعیت، گفت: درمان و علاج آن به این است که اساتید صاحب‌نظر صحبت و بررسی کنند؛ کما اینکه الان این تلاش صورت می‌گیرد، تا آن جایی که من در جریان هستم کارشناسان متعددی نیازهای مختلف جامعه را نسبت به حوزه‌های مختلف قرآنی احصا می‌کنند؛ اینکه ما چه کارشناسانی در چه زمینه‌هایی نیاز داریم، دبیر قرآن نیاز داریم، معلم قرآن در ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان یا در خود دانشگاه نیاز به تربیت استاد قرآن داریم، یا مثلاً در جنبه‌های هنری فرض کنید افرادی نیاز داریم که آشنایی عمیقی با تفسیر و تاریخ قرآن داشته باشند و بتوانند دستی هم به قلم ببرند و فیلم‌نامه بنویسند و برای تهیه فیلم‌هایی براساس موضوعات قرآنی اقدام کنند.
وی اظهار کرد: ما در صدا و سیما، وزارت ارشاد، سازمان تبلیغات و ... طبیعتاً احتیاج به کسانی داریم که برای ارائه کارهای فرهنگی و هنری قرآن کریم، در زمینه کتابت قرآن در زمینه نگارش کتاب‌های متناسب با مخاطبان ویژه بر اساس قرآن کریم و ... خط دهی کنند.
چقدر در زمینه تفسیر برای طبقات مختلف اجتماعی کار کرده‌ایم؟
تقویان ادامه داد: فرزندان و جوانان ما احتیاج دارند که قرآن کریم در موضوعات مختلف برای آن‌ها سادهسازی شود، تفسیر قرآن برایشان سادهسازی شود، چقدر در زمینه تفسیر برای طبقات مختلف اجتماعی کار کرده‌ایم؟ مثلاً زنان خانه‌دار ما نیاز به این دارند که آیات مرتبط با خانه‌داری، شوهرداری و بچه‌داری برایشان در قالب یکسری از جزوات طراحی و ارائه شود.
تفسیری که در دانشگاه‌ها کار می‌شود، کاربردی نیست
وی همچنین با اشاره به جایگاه تفسیر قرآن در دانشگاه‌ها، گفت: تفسیر در دانشگاه‌ها کار می‌شود اما تفسیر کاربردی نیست، صرفاً و صرفاً یکسری مباحث تئوریک و علمی است و متأسفانه به‌صورت موضوعی و کاربردی کار نمی‌شود.
تقویان گفت: اینهایی که گفته شد نیاز به طراحی و برنامه‌ریزی دارد، با نگاه توسعه‌ای در زمینه‌های کاربردی دیگر و مواردی که جامعه به آن‌ها نیاز دارد، طبیعتاً طراحی درسی و رویکرد و نگاه به رشته علوم قرآن و حدیث عوض خواهد شد.
