خطر فیلم‌های تبشیری را جدی بگیریم
گروه هنر: فیلم‌های تبشیری آثاری هستند که این روزها در سینما، به عنوان یکی از محورهای تولیدات دینی هالیوود به شمار می‌روند که به شکلی جدی مورد پیگیری قرار گرفته و با این محور، اثر تولید می‌شود.
سال‌هاست که در هالیوود فیلم‌هایی با محوریت زندگی پیامبران و قدیسان مسیحی ساخته می‌شود که آخرین آن نیز «پسر خدا» بود که بار دیگر روایتی از زندگی حضرت مسیح (ع) را به تصویر می‌کشید؛ موضوعی که شاید نزدیک به 200 فیلم سینمایی درباره آن ساخته شده، اما باز هم کارهای مورد نظر تولید می‌شود و این مسیر در سال‌های بعد نیز ادامه خواهد داشت.
اما در کنار تولید کارهای تاریخی فیلم‌هایی نیز در هالیوود ساخته می‌شود که از آنها به عنوان آثار تبشیری می‌توان نام برد. آخرین نمونه این کار «do you believe» نام دارد. فیلمی به کارگردانی « Jon Gunn» که در آن بازیگرانی چون « Alexa Vega, Sean Astin, Mira Sorvino» نقش‌آفرینی کرده‌اند. این فیلم داستان چند انسان سرگشته است که ایمان به خدا را در باور ندارند، هر چند در کلام به آن معتقد هستند. کلید اصلی قصه زمانی می‌خورد که فردی از یک کشیش سوال می‌کند که آیا تو به خدا اعتقاد دارد؟ وی جواب می‌دهد، آری چون من یک کشیش هستم. فرد مورد نظر به وی می‌گوید، نگفتم که چه کاره هستی، بلکه پرسیدم آیا به خدا اعتقاد داری؟
این سوال، کلید اصلی داستان است، چون کشیش را غرق در خود کرده و سبب می‌شود اتفاقات مختلفی پیرامون این فرد رقم بخورد. وی در موعظه‌های خود این سوال را از مدعوین نیز می‌پرسد و هر کس به نوعی سعی می‌کند آن را پاسخ دهد. در این داستان چند نقطه اوج وجود دارد که تماشاگر را کاملا تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.
بهترین سکانس نیز مربوط به بخش پایانی است که کودکی به دنیا می‌آید و مادر از دنیا می‌رود، همچنین نحات دختر از اتومبیلی که در حال واژگونی است. نکته جالب اینجاست که نجات کودک از اتومبیل توسط، سربازی رخ می‌دهد که از جنگ عراق برگشته و به نوعی دستخوش افسردگی شده است. لازم به ذکر است در بخش‌های دیگری هم می‌توان چنین صحنه‌هایی را مشاهده کرد که زنده شدن فردی که 8 دقیقا از مرگش می‌گذرد، اشاره‌ای دیگر در این فیلم است.
در این یادداشت نمی‌خواهیم درباره این فیلم بحث ویژه داشته باشیم، چون منظور اصلی چیز دیگری است، اما به طور محدود برای اینکه ارزیابی ما شکلی دقیق داشته باشد، تا حدودی هم باید به فیلم پرداخت. این «do you believe» به لحاظ بودجه یک اثر کاملا معمولی است که شاید تنها پولی که صرف آن شده، هزینه بازیگران است، اما فیلمنامه در این اثر به شدت غنی است و باعث شده شخصیت‌ها برای تماشاگر ملموس باشد. در ضمن درامی که در آن کار لحاظ شده به شدت تماشاگر را با خود همراه می‌کند به ویژه لحظه‌‌های احساسی فیلم که کاملا حساب شده به کمک پیام فیلم می‌آید.
بحث دیگری که در این کار مد نظر است و باید به آن توجه ویژه کرد، سوال‌هایی است که در این کار یا فیلم‌های مشابه وجود دارد. در این تولیدات ابتدا شک یا رد ایمان، محور قرار می‌گیرد و دلایل مختلف برای این مسئله نیز آورده می‌شود، اما در نهایت به تک تک این سوالات پاسخ داده شده و به نوعی این تشکیک باعث رسیدن به ایمان می‌شود. برای همین هم در «do you believe» می‌بینیم فردی که منکر خداست نیز، ایمان آورده و در مقابل خدا زانو می‌زند.
اما تاکید ما دقیقا در همین جاست که سبب نگارش این یادداشت شده. در فیلم‌هایی نظیر « do you believe» یا «GOD NOT DED» یگانه راه رسیدن به خدا مسیحیت ترسیم و به گونه‌ای این مطلب به تماشاگر القا می‌شود که دیگر ادیان راه خود را به خطا می پیمایند، حتی در برخی مواقع اشاراتی از اسلام‌ستیزی را هم در تولیدات مشاهده می‌کنیم. برای نمونه در فیلم «GOD NOT DED» دختر مسلمانی در انتها با ترک دین خود به مسیحیت می‌پیوندد. نکته دیگر اینکه از موسیقی نیز به عنوان یکی از ابزارهای جذابیت در این کار استفاده می‌شود. به ویژه ترانه‌هایی که در آن خوانده می‌شود، کاملا با آنچه که فیلم می‌گوید، همراه است.
تمام سخنان فوق را گفتیم تا به این امر بپردازیم که ما در مقابل این فیلم‌ها چه کار کرده‌ایم؟ آثاری که به راحتی در اختیار تماشاگران قرار می‌گیرد و با آن ارتباط برقرار می‌کنند، اما در سینمای ما معمولا مهجور‌ترین ژانر، فیلم‌های دینی است. در این ژانر فیلم‌های ایرانی به شدت کسل‌کننده هستند و هیچ نشانی از جذابیت‌های سینمایی در آن نمی‌توان یافت. دلیل این اتفاق نیز به چند عامل بر می‌گردد. ابتدا اینکه فیلم دینی محلی شده برای منفعت مادی عده‌ای که از این راه ارتزاق می‌کنند. در ضمن فیلمنامه‌هایی که این زمینه وجود دارد به خنثی‌ترین شکل ممکن خلق می‌شود. همچنین حساسیت‌هایی که در بسیاری از موارد غیر‌ضروری است موجب می‌شود تا نواندیشی در این کارها رنگ ببازد.
این ضعف در ارائه کارهای دینی در حالی است که فیلم‌های تبشیری هالیوود تنها بخشی از هجمه مذهبی غرب است، چون در این راه ماهواره‌ها نیز به کمک آنان آمده و با تولید و پخش برنامه‌هایی با عنوان کلیسای خانگی، سعی در تضعیف باورهای اسلامی دارند، اما افسوس که این موضوعات هنوز به عنوان یک خطر برای مسئولان سینمایی و دولتمردان جدی گرفته نمی‌شود، در صورتی که حضرت آقا بارها در سخنان خود به روی جنگ نرم تاکید فراوان داشته‌اند. در انتها باید تنها آرزو کرد که فضایی در کشور فراهم شود تا سینمای ما بتواند در حوزه فیلم‌های دینی خالق کارهایی فاخر و جذاب باشد تا به این اندازه در مقابل کارهای تبشیری منفعل نباشیم.
