پارسی‌نگاری قرآن مجوز نگیرد در خارج ایران چاپ می‌شود

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، ضیاءالدین هاجری، پژوهشگر زبان فارسی است و چندین سال است که قرآن را پارسی‌نگاری کرده و عنوان «بزرگ‌آسمانی‌نامه» را برگزیده است، این اثر مدتی است که در دست وزارت ارشاد برای صدور مجوز است، اما این زمان طولانی‌تر شده است. در رابطه با این موضوع مشکل را از ضیاءالدین هاجری جویا شده‌ایم که در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید:

آقای هاجری درباره ترجمه خود از قرآن بگویید. اکنون در چه مرحله‌ای است؟

این اثرم ترجمه نبوده بلکه پارسی‌نگاری بر قرآن است و با توجه به اینکه از سال 1384 تاکنون کار پارسی‌نگاری را آغاز کرده‌ایم، تاکنون بیش از 30 بار ویرایش و اصلاحات آن انجام شده است، به این معنی که بیست و نهمین ویراستاری در دست خودم بوده و سی‌امین ویراستاری در دست وزارت ارشاد است.

از چه زمانی این پارسی‌نگاری در دست وزارت ارشاد است؟

اکنون سه سال است که وزارت ارشاد مانده و از زمانی هم که دولت تغییر یافته و آقای جنتی، وزیر ارشاد نیز که نزدیک به 14 ماه است آمده با وی و معاون قرآن و عترت وزیر ارشاد صحبت کرده‌ام، این کار 5 کارشناس داشته و گویا در حال بررسی است و نمی‌دانم دیدگاهشان چیست. یا به ما تحویل دهند و یا مجوز آن را صادر کنند و به نظرم بیش از 30 بار ویراستاری نمی‌شود.

دلیل این همه تأخیر را در چه می‌دانید؟

مشکل ما این است که کارشناس زبان فارسی را نمی‌داند و چون این اثر، پارسی‌نگاری بوده و آن سوی آن به زبان عربی و از خود قرآن است که در سمت راست صفحه متن قرآن بوده و در سمت چپ فارسی سره برگردان شده است.

شما عنوان می‌کنید که کارشناس بلد نیست و ممکن است چنین مشکلی برای مخاطبان نیز وجود داشته باشد، شما برای فهم بیشتر این اثر راهنمایی برای آن در نظر گرفته‌اید؟

برای این اثر پیوستی وجود دارد که همه سویه‌ها یا نسک‌ها به زبان پارسی(فارسی) و تازی(عربی) آمده است و واژه‌نامه پارسی به تازی و تازی به پارسی را داراست و اگر در واژه‌ای با مشکل مواجه شوند، آدرس آیه و صفحه داده شده تا برای اطلاعات بیشتر به آن مراجعه کنند.

نمونه‌ای را مثال بزنید. برای نمونه «نَسک» را عنوان کرده‌ایم که به معنی سوره است و ذیل هر سوره معنی واژه‌ها عنوان شده است که می‌تواند برای مخاطب راهگشا باشد.

هدف شما از این اقدام چه بوده است؟

اگر به سده چهارم نگاه کنیم، 1400 سال می‌گذرد در آن زمان کسی که قرآن را به فارسی برگردان کرده، قرآن را «نُبی» گفته است و ما امروز آن را همانگونه که در زبان تازی، «قرآن» گفته می‌شود، قرآن می‌گوییم و ما نیز از ریشه خواندن، «خواندنامه» را انتخاب کردیم که برگردان آن به پارسی، «بزرگ‌آسمانی‌نامه» شده است؛ از این رو انگیزه این بوده که ریشه زبان مادری‌مان را بدانیم.

1500 ریشه در زبان‌های هند و اروپایی داریم و 600 پسوند و 250 پیشوند که اگر آنها را در هم بزنیم(به گفته عرب‌ها ضرب کنیم) نزدیک به 226 میلیون واژه به ما می‌دهد که می‌توانیم در هر زمینه می‌توانیم از ریشه‌های زبان مادری خود استفاده کنیم.

برای نمونه، نزدیک به 60 قرآن را دیده‌ام و با قرآن‌های دیگر همسو و مقایسه کرده‌ام و از واژه‌های زبان پارسی برای نگارش برگردان آن سوده برده‌ام.

واژه‌ای در عربی بوده که در فارسی وجود نداشته باشد؟

زمانی هست که نام‌های ویژه مانند ابراهیم وجود دارد و ممکن است در زبان‌های گوناگون واژه دیگری برای آن گفته شود اما ما در این پارسی‌نگاری به این واژه‌ها دست نزدیم. ما نام سوره‌ها را پارسی‌نگاری کرده‌ایم، به عنوان مثال سوره «زخرف» به معنی «زیورها» است.

این برگردان مستقیماً از زبان عربی به فارسی برگردانده شده و یا از روی ترجمه خاصی این کار انجام شده است؟

من نزدیک به 60 برگردان فارسی را دیده‌ام و چندین قرآن به زبان‌های دیگر را نیز بررسی کرده‌ام و پس از هر بررسی چارچوبی برای هر آیه یافته‌ایم و پس از جمع‌آوری این یافته‌ها، برگردان و پارسی‌نگاری شده است.

چه مدت طول کشیده تا این کار به سرانجام برسد؟

10 سال. از سال 1384 آغاز شده و تاکنون ویراستاری آن ادامه داشته است.

هم‌اکنون که کاری بر روی آن انجام نمی‌دهید؟

ویراستاری‌ها تاکنون ادامه داشته است.

فکر می‌کنید صدور مجوز برای انتشار این قرآن چه اندازه به طول انجامد؟

اگر در ایران مجوز نگیرد و چاپ نشود، آن را در خارج از کشور چاپ می‌کنیم.

اگر این کار انجام شود که نمی‌توانید آن را در ایران توزیع کنید.

خب، اشکالی ندارد. ما می‌خواستیم این قرآن برای مردم باشد، وقتی نمی‌خواهند دیگر نمی‌توانیم کاری انجام دهیم.

نکته تکمیلی درباره این قرآن را بفرمایید.

این برگردان، اثری است که مردم به آن نیاز دارند؛ چرا که روز به روز، سال به سال و سده به سده این واژگان دگرگون شده و به روز درآمده است و امروز می‌گوییم ما ریشه‌هایی که داریم می‌توانیم بهره‌برداری کنیم. و ثابت کنیم که زبان خودمان تواناست و پاسخگوی بسیاری از برگردان‌ها است.

در حال حاضر در «فرهنگ ساختاری واژگان» کار می‌کنم که 1500 ریشه را پیدا کرده‌ام و وندها را یافته‌ام؛ از این رو می‌توانیم از واژه‌هایی که توسط این ریشه‌ها می‌تواند ساخته شود، را مورد بهره‌برداری قرار دهیم.