یادداشت روز/
ائتلاف ضد تروریسم عربستان؛ اهداف اعلامی و پنهانی
گروه سیاسی: برخلاف اهداف اسمی که عربستان از تشکیل ائتلاف ضد تروریسم عنوان کرده به نظر می‌رسد هدف اصلی، نه نابودی داعش بلکه به چالش کشیدن و تضعیف ائتلاف ایران، روسیه، سوریه و عراق علیه داعش است تا جلوی موفقیت‌های این ائتلاف و کاهش بیش از پیش جایگاه منطقه‌ای عربستان گرفته شود.
عربستان سعودی هفته پیش خبر از تشکیل ائتلاف ضد داعش با حضور 34 کشور داد. ادعایی که پس از اعلام با تکذیب چند کشور و تعجب آنان از اعلام اسم آنها در این ائتلاف روبرو شد و نشان داد این ائتلاف از همان ابتدا ناقص متولد شده است و شاید به عبارتی بهتر بتوان گفت حاصل تخیل سران آل سعود بوده است.
عربستان و تشکیل ائتلاف ضد تروریسم؟!
اما هدف واقعی عربستان از اعلام تشکیل چنین ائتلافی چه بوده است؟ آل سعود که خود ید طولایی در تربیت، تولید و حمایت گروه‌های تروریستی از جمله داعش داشته است چگونه به سمت تشکیل ائتلاف ضد تروریسم حرکت کرده است و چه نیاتی در پشت پرده تشکیل این ائتلاف، ورای اینکه وجود خارجی دارد یا خیر، وجود دارد.
برای بررسی دلایل واقعی این مسئله باید اهداف را در دو سطح داخلی و خارجی مورد بررسی قرار داد.
در سطح داخلی برخی از کارشناسان و تحلیلگران تشکیل این ائتلاف را به رقابت‌های درونی خاندان آل سعود به ویژه رقابت میان محمد بن نایف و محمد بن سلمان نسبت داده‌اند که اولی در مقام وزیر کشور و دومی در مقام وزیر دفاع تامین امنیت داخلی و امنیت خارجی و منطقه‌ای عربستان را برعهده دارند.
در این رقابت قدرت، محمد بن سلمان که خود را در جنگ یمن شکست‌خورده می‌داند به یک ماجراجویی دیگری دست زده و به دنبال گشودن جبهه‌ای جدید برای خارج شدن از فشار فرسایشی شدن جنگ و ناتوانی وی در پیشبرد آن است، لذا اعلام تشکیل ائتلاف ضد تروریسم به رهبری عربستان با حضور 34 کشور می‌تواند به نوعی برای وی اعتبارآفرینی کند و موازنه قدرت را در این رقابت درون‌خانوادگی ایجاد کند.
هدف؛ نابودی داعش یا مقابله با ائتلاف واقعی ضد داعش
اما ریشه مهم‌تر شکل‌گیری این ائتلاف به مسائل رخ داده در سطح منطقه بازمی‌گردد؛ ائتلاف ضد تروریسم از سوی ایران، روسیه، سوریه و عراق توانست در طی روزها و هفته‌های اخیر به طور جدی و شفاف وارد مبارزه شدید با داعش شود و موجب عقب‌نشینی داعش از برخی مناطق اشغال شده شود که این دستاورد در قبال دستاوردهایی که ائتلاف اسمی ضد تروریسم امریکا در مدت طولانی‌تر داشته است به هیچ وجه قابل مقایسه نیست.
همین مسئله سبب شده است که عربستان با طرح مد نظر آمریکا برای مقابله و به چالش کشیدن ائتلاف ایران، روسیه، سوریه و عراق به چنین اقدامی مبادرت ورزد و آنقدر با شتاب و دست‌پاچگی به این کار دست زده است که حتی آن را در یک قالب رسمی و مکتوب نیز انجام نداده است و به صورت شفاهی و تلفنی موافقت برخی کشورها را جلب کرده و در کنار آن نام برخی کشورها را نیز بدون اطلاع آنها وارد این ائتلاف کرده است که این خود بیش از پیش بر دروغین بودن هدف اعلامی این ائتلاف گواهی می‌دهد.
در حقیقت به نظر می‌رسد عربستان بیش از آنکه بخواهد با تشکیل چنین ائتلافی با تروریسم و داعش مبارزه کند می‌خواهد توازن قدرت در منطقه را که از دست رفته می‌بیند به تعادل برساند و نگذارد موفقیت‌های ائتلاف ایران و روسیه به همراه عراق و سوریه، نقشه‌ها و طراحی‌های چند سال اخیر ارتجاع منطقه را به شکست بکشاند.
به عبارتی عربستان نه به دنبال نابودی داعش، بلکه به دنبال جلوگیری از تضعیف بیشتر این گروه تروریستی است تا بتواند با مدیریت و تقویت مجدد آنها، شرایط خود در منطقه را تغییر دهد و به ویژه بتواند در مقابل ایران به وضعیت برابری برسد.
«پز سیاسی» و پاک کردن بدنامی «عربستان= تولید تروریست»
از سویی دیگر عربستان از تشکیل این ائتلاف با نام پرطمطراق ضد تروریسم، به دنبال یک «پز سیاسی» و «اعتبار» در سطح جهانی است تا بدنامی حمایت و تربیت تروریسم را از پیشانی خود پاک کند به ویژه اینکه نقش اتباع سعودی در فجایع تروریستی اخیر در اروپا، نگاه افکار عمومی جهانی را به این رژیم مرتجع بیش از گذشته منفی ساخته است.
براین اساس یکی از کارکردهای چنین اقدام و ادعایی به ویژه در سطح رسانه‌ای برای تلطیف برداشت‌ها و تصورات افکار عمومی در سطح جهان نسبت به حاکمان آل سعود است و شبکه رسانه‌ای صهیونیستی در سطح جهانی با پوشش گسترده چنین ادعایی به دنبال تامین این هدف هستند.
در مجموع باید گفت اعلام تشکیل ائتلاف ضد تروریسم به رهبری عربستان با توجه به حمایت‌های ویژه این نظام از گروه‌های تروریستی در مناطق مختلف جهان و نقش مهم عربستان در تولید این گروه‌ها در طی سال‌های اخیر به ویژه حمایت آنها از همین گروه داعش و اقدامات آن در سوریه و عراق جای هیچ شکی را در توخالی و واهی بودن این ادعا نمی‌گذارد و وضعیت متزلزل رژیم آل سعود در منطقه، رسیدن به اهداف ذکر شده را مدنظر عربستان از تشکیل چنین ائتلافی قلمداد می‌کند.
مهدی مخبری
عربستان و تشکیل ائتلاف ضد تروریسم؟!
اما هدف واقعی عربستان از اعلام تشکیل چنین ائتلافی چه بوده است؟ آل سعود که خود ید طولایی در تربیت، تولید و حمایت گروه‌های تروریستی از جمله داعش داشته است چگونه به سمت تشکیل ائتلاف ضد تروریسم حرکت کرده است و چه نیاتی در پشت پرده تشکیل این ائتلاف، ورای اینکه وجود خارجی دارد یا خیر، وجود دارد.
برای بررسی دلایل واقعی این مسئله باید اهداف را در دو سطح داخلی و خارجی مورد بررسی قرار داد.
در سطح داخلی برخی از کارشناسان و تحلیلگران تشکیل این ائتلاف را به رقابت‌های درونی خاندان آل سعود به ویژه رقابت میان محمد بن نایف و محمد بن سلمان نسبت داده‌اند که اولی در مقام وزیر کشور و دومی در مقام وزیر دفاع تامین امنیت داخلی و امنیت خارجی و منطقه‌ای عربستان را برعهده دارند.
در این رقابت قدرت، محمد بن سلمان که خود را در جنگ یمن شکست‌خورده می‌داند به یک ماجراجویی دیگری دست زده و به دنبال گشودن جبهه‌ای جدید برای خارج شدن از فشار فرسایشی شدن جنگ و ناتوانی وی در پیشبرد آن است، لذا اعلام تشکیل ائتلاف ضد تروریسم به رهبری عربستان با حضور 34 کشور می‌تواند به نوعی برای وی اعتبارآفرینی کند و موازنه قدرت را در این رقابت درون‌خانوادگی ایجاد کند.
هدف؛ نابودی داعش یا مقابله با ائتلاف واقعی ضد داعش
اما ریشه مهم‌تر شکل‌گیری این ائتلاف به مسائل رخ داده در سطح منطقه بازمی‌گردد؛ ائتلاف ضد تروریسم از سوی ایران، روسیه، سوریه و عراق توانست در طی روزها و هفته‌های اخیر به طور جدی و شفاف وارد مبارزه شدید با داعش شود و موجب عقب‌نشینی داعش از برخی مناطق اشغال شده شود که این دستاورد در قبال دستاوردهایی که ائتلاف اسمی ضد تروریسم امریکا در مدت طولانی‌تر داشته است به هیچ وجه قابل مقایسه نیست.
همین مسئله سبب شده است که عربستان با طرح مد نظر آمریکا برای مقابله و به چالش کشیدن ائتلاف ایران، روسیه، سوریه و عراق به چنین اقدامی مبادرت ورزد و آنقدر با شتاب و دست‌پاچگی به این کار دست زده است که حتی آن را در یک قالب رسمی و مکتوب نیز انجام نداده است و به صورت شفاهی و تلفنی موافقت برخی کشورها را جلب کرده و در کنار آن نام برخی کشورها را نیز بدون اطلاع آنها وارد این ائتلاف کرده است که این خود بیش از پیش بر دروغین بودن هدف اعلامی این ائتلاف گواهی می‌دهد.
در حقیقت به نظر می‌رسد عربستان بیش از آنکه بخواهد با تشکیل چنین ائتلافی با تروریسم و داعش مبارزه کند می‌خواهد توازن قدرت در منطقه را که از دست رفته می‌بیند به تعادل برساند و نگذارد موفقیت‌های ائتلاف ایران و روسیه به همراه عراق و سوریه، نقشه‌ها و طراحی‌های چند سال اخیر ارتجاع منطقه را به شکست بکشاند.
به عبارتی عربستان نه به دنبال نابودی داعش، بلکه به دنبال جلوگیری از تضعیف بیشتر این گروه تروریستی است تا بتواند با مدیریت و تقویت مجدد آنها، شرایط خود در منطقه را تغییر دهد و به ویژه بتواند در مقابل ایران به وضعیت برابری برسد.
«پز سیاسی» و پاک کردن بدنامی «عربستان= تولید تروریست»
از سویی دیگر عربستان از تشکیل این ائتلاف با نام پرطمطراق ضد تروریسم، به دنبال یک «پز سیاسی» و «اعتبار» در سطح جهانی است تا بدنامی حمایت و تربیت تروریسم را از پیشانی خود پاک کند به ویژه اینکه نقش اتباع سعودی در فجایع تروریستی اخیر در اروپا، نگاه افکار عمومی جهانی را به این رژیم مرتجع بیش از گذشته منفی ساخته است.
براین اساس یکی از کارکردهای چنین اقدام و ادعایی به ویژه در سطح رسانه‌ای برای تلطیف برداشت‌ها و تصورات افکار عمومی در سطح جهان نسبت به حاکمان آل سعود است و شبکه رسانه‌ای صهیونیستی در سطح جهانی با پوشش گسترده چنین ادعایی به دنبال تامین این هدف هستند.
در مجموع باید گفت اعلام تشکیل ائتلاف ضد تروریسم به رهبری عربستان با توجه به حمایت‌های ویژه این نظام از گروه‌های تروریستی در مناطق مختلف جهان و نقش مهم عربستان در تولید این گروه‌ها در طی سال‌های اخیر به ویژه حمایت آنها از همین گروه داعش و اقدامات آن در سوریه و عراق جای هیچ شکی را در توخالی و واهی بودن این ادعا نمی‌گذارد و وضعیت متزلزل رژیم آل سعود در منطقه، رسیدن به اهداف ذکر شده را مدنظر عربستان از تشکیل چنین ائتلافی قلمداد می‌کند.
مهدی مخبری
