سعید رحمانی:
خروجی نهایی مسابقات به سمت سبک‌های «اللیثی» و «متولی عبدالعال» است
گروه فعالیت‌های قرآنی: داور مسابقات قرآن با تأکید بر اینکه هر سبک، تجوید، وقف و ابتدا و صوت و لحن خاص خودش را دارد، اضافه کرد: یکی از آسیب‌های مسابقات فعلی این است که از سبک‌های اصیل فاصله گرفته شده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، برنامه «فرهنگ تلاوت» رادیو قرآن در شب گذشته، اول دی‌ماه، با اجرای مهدی صفری و دو کارشناس برنامه، سعید رحمانی، قاری و داور و سعید زکی‌لو از مدرسان قرآن با موضوع آسیب‌شناسی، تهدیدها و فرصت‌هایی که مسابقات برای قاریان فراهم می‌کند به روی آنتن رفت.
در ابتدای این جلسه رحمانی با اشاره به مطالب ارائه شده در جلسه هفته گذشته این برنامه، گفت: با توجه به اینکه درباره کار هنری قضاوت می‌کنیم و باید تمام ابعاد این کار هنری را باهم نگاه کنیم باید از شاخصه‌های مختلف به این هنر نگاه کرد. پیشنهاد اولیه من برای گروه داوران در مسابقات قرآن سه گروه داور بوده است. نگاه آنالیزی و جزء‌نگر در مسابقات، رایج است که معتقدم باید به صورت نگاه کلی به مسابقات نگاه کنیم و در کنار این دو نگاه، باید نگاه تلفیقی و میان‌رشته‌ای نیز به مسابقات داشته باشیم. به عنوان مصداقی، می‌توان به بحث وقف و ابتدا و رابطه‌اش با لحن، اشاره کرد.
وی ادامه داد: آیا تاکنون آمده‌ایم در مبانی وقف و ابتدا کار کنیم که با چه دور تلاوتی تأثیرپذیر است؟ شاید به این نتیجه برسیم که تلاوت غالب در آن ایام، تلاوت ترتیل بوده است و به همان دلیل آن مبانی وقف را قرار داده اند. بنابر این وقف و ابتدا در رشته تحقیق و یا در مقاطع مختلف سنی متفاوت است.
رحمانی با تأکید بر اینکه مقتضای تلاوت در هر سبک با سبک دیگر متفاوت است، اظهار کرد: لذا بهتر است مبانی را طراحی کنیم که انعطاف‌پذیری بیشتری داشته باشد. هر سبک، تجوید، وقف و ابتدا و صوت و لحن خاص خودش را دارد. یکی از آسیب‌های مسابقات فعلی، این است که خروجی و چینش نهایی آن به سمت سبک‌های اللیثی و متولی عبدالعال رفته و سبک‌های مادر چون؛ منشاوی و مصطفی اسماعیل، کمتر به آنها عنایت می‌شود و کمتر مقام می‌آورند.
وی با تأکید بر اینکه امر فوق، موجب شده است که سبک‌های اصیل کمتر در مسابقات بروز کند، عنوان کرد: طیف نمره‌دهی می‌تواند بازتاب خوبی در داوری‌های مسابقات قرآن داشته باشد.
این قاری قرآن اظهار کرد: در مسابقات حتی برخی از داوران به این نتیجه می‌رسند که آیین‌نامه‌ها استاتیک است در حالی که باید آنها پویا شود و میدان قضاوت داور را باز بگذارد و اگر می‌بینیم متسابقی در انعطاف صدا توانمندی دارد که تمام نکات منفی‌اش را می‌پوشاند، اما براساس آیین‌نامه فعلی باید برای آن موارد منفی‌اش هم نمراتی قرار داده شود. من معتقدم که داور باید دیدش را با ضوابط و استنادات و مبانی علمی برای نمره دادن به متسابق قرار دهد نه اینکه آیین‌نامه، سوار داور مسابقات قرآن باشد.
وی بیان کرد: نوعاً برخی از تیپ لحنی متسابق‌ها، نشان می‌دهد که او کلاسش متفاوت است و این افزایش نمره را نمی‌طلبد و حال باید این را چگونه در آیین‌نامه لحاظ کنیم؟
رحمانی با اشاره به اینکه بهتر است قرعه‌های مسابقات در سه طیف آسان، متوسط و سخت باشد، عنوان کرد: بعد به قاری، حق انتخاب دهیم تا براساس سبک تلاوتش قرعه‌های مختلف را انتخاب کند. البته این امر، زمان‌بر است.
وی با تأکید بر اینکه در مسابقات قرآن باید پیوست آموزشی و یا آسیب‌شناسی تلاوت قرآن برای متسابق بیان شود، ادامه داد: امیدوارم در کنار این مباحث، بررسی منصفانه صورت گیرد تا بحث پخته‌ای برای ارتقای تلاوت کشور ارائه شود و آنچه که ورودی و خروجی مسابقات را شامل می‌شود، موجب ارتقای تلاوت قرآن متسابقان شود تا شرکت‌کنندگان از مسابقات از فضای آموزشی و بهجت مسابقات لذت ببرند و این جنبه‌های مثبت مسابقات اگر فی نفسه اجرا شود موجب انگیزه حضور متسابقان می‌شود.
رحمانی بیان کرد: اگر باید دلخوش باشیم به اینکه مسابقات ما ظرفیت‌هایی را شناسایی کرده است که باید اینگونه باشد و برای موفقیتمان شکرگزار باشیم باید به این امر توجه کنیم که در کنار آن هشداری به خودمان بدهیم که چه ظرفیت‌های دیگری را نشناختیم و یا خدایی ناکرده ظرفیت‌سوزی کرده‌ایم که اگر اینگونه بوده است باید تجدید نظر کنیم.
در ادامه سعید زکی‌لو با اشاره به اینکه امروزه مبنا در مسابقات قرآن برای امتیازدهی صرفاً علمی نیست بلکه سلیقه داور نیز هست، گفت: به ویژه در تنغیم بیشتر سلیقه موج می‌زند و من به عنوان ناظر این موارد را زیاد دیده‌ام که در مقدماتی امتیاز فرد کم شده و در نهایی به دلیل تغییر الگوی متسابق امتیازش بیشتر شد و داور نیز این را به زبان آورده که بخاطر اینکه دور اول سبکت عبدالباسط بوده است نمره کمتری را گرفته‌ای و دور دوم را چون مصطفی اسماعیل را انتخاب کردی نمره بیشتری گرفته‌ای.
وی ادامه داد: اساتید باید روی طی جلساتی بر این امر کار کنند که چرا یک الگو باید امتیاز زیادی بیاورد و انتخاب الگویی دیگر که از مرجع‌های تلاوت است، امتیاز کمتری بیاورد. اگر سلیقه شخصی نباشد و سلیقه فنی باشد ارزش داد. قاری از حیث تنغیمی ترکیب زیبایی را در مسابقه‌ای اجرا کرده است و داور به دلیل اینکه خروج بوده است از او نمره‌ای را کم کرده است و آیا این که تلاوتی زیبا به خروج می‌انجامد آیا تعریف علمی دارد یا خیر؟ پس باید به یکپارچه سازی و هماهنگ‌سازی قضاوت‌ها و معیارهای داوری در مسابقات بپردازیم. به گونه‌ای که کمیسیون‌های تجوید، وقف و ابتدا و صوت و ... تشکیل دهیم تا بتوانند نظرات را به هم نزدیک کنیم.
این مدرس قرآن اظهار کرد: مسابقه یعنی ایجاد شرایط مساوی. یعنی برگزاری رقابت در شرایط مساوی. حال در هر رشته که می‌خواهد باشد. اگر بتوانیم به سمت این شرایط مساوی حرکت کنیم، گام‌های مؤثری بر خواهیم داشت. تنها در مسابقات قرآن آموزش و پرورش است که هر مقطع و پایه باهم مسابقه می‌دهند اما در بحث قرعه انتخابی در مسابقات قرآن توجیه خوبی نداریم.
زکی‌لو بیان کرد: یکی دیگر از آسیب‌های مسابقات قرآن عدم ارتباط و اطلاع و توجیه اغنایی قاری و شنونده نسبت به امتیازات منفی است اما در مسابقات به ویژه قرائت قرآن این اتفاق نمی‌افتد که قاری نمی‌داند چرا این امتیاز از آن فرد کم شده است که لااقل پاسخگویی داور به آن قاری موجب می‌شود که ذهنش به جاهای دیگر نرود که چرا این امتیاز را کسب نکرده است. آسیب‌شناسی تلاوت قاری انجام شود.
وی تأکید کرد: قاری برای اصلاح قرائتش به مسابقات راه یافته است لذا باید این امر را اصلاح کند تا در دور بعدی مسابقات نیز آن را برطرف کند و بتواند امتیاز بیشتری را کسب کند.
زکی‌لو با ابراز خوشحالی از بابی که در این رسانه ملی برای آسیب‌شناسی مسابقات قرآن و یا اصلاح ساختار مسابقات باز شده است، عنوان کرد: امیدواریم این امر منجر به تربیت قاریانی شود که دارای شاخصه‌هایی که در روایات اهل‌بیت(ع) بیان شده است و مسابقات را به این سمت سوق دهیم.
یادآور می‌شود، ویژه‌برنامه «فرهنگ تلاوت» کاریست از گروه اطلاع رسانی رادیو قرآن که به تهیه‌کنندگی فاطمه رحمانی و سه‌شنبه هر هفته از ساعت 21:10 از رادیو قرآن به سمع شنوندگان می‌رسد.
مطالب مرتبط
