رابطه مالی بیمار و پزشک چالش اخلاقی جدی است/ ترویج اصول اخلاقی در جامعه پزشکی تنها آکادمیک نیست

ایرج حریرچی، قائم مقام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به بررسی چالش‌های جدید اخلاق پزشکی پرداخت.

وی تصریح کرد: با توجه به تاریخ و سابقه دیرین کشور و فرهنگ غنی خود نقاط مثبت اخلاقی زیادی وجود دارند با این حال مواردی وجود دارند که می توان از آن به عنوان چالش‌های پیش روی این اخلاق یادکرد.

حریرچی عنوان کرد: در حال حاضر یک رابطه مالی بین پزشک و بیمار وجود دارد که می‌توان از آن به عنوان چالشی جدی در برابر اخلاق پزشکی یاد کرد زیرا بر بسیاری از اصول اخلاقی خدشه وارد می‌کند.

وی ادامه داد: وقتی رابطه پزشک و بیمار بر مبنای پول در برابر خدمات باشد بسیاری از مسائل حاشیه‌ای رخ داده و بی اخلاقی‌های زیادی را به وجود می‌آورد بنابراین باید سعی کرد این رابطه به حداقل ممکن برسد.

معاون کل وزارت بهداشت با بیان اینکه ارتباط مستقیمی بین اخلاق پزشکی و اخلاق جامعه وجود دارد، اظهار کرد: معمولا موضوعات اخلاق پزشکی از کف جامعه بالا می‌آیند یعنی بستگی به این دارد که چه کسی دانشجوی پزشکی می‌شود و از چه بستر و زمینه اجتماعی می‌آید.

وی افزود: ممکن است اخلاق یک دانشجوی پزشکی به فرهنگ عمومی جامعه وابسته باشد مثلا اگر در جامعه‌ای زندگی کنیم که تورم داشته و همه به فکر این باشند که ارزش دارایی آنان کم نشود و هرچه بیشتر در آمد کسب کنند برنده‌تر هستند مسلما بر موضوع اخلاق عمومی جامعه تأثیر گذار بوده و متعاقبا اخلاق پزشکی متأثر می‌کند.

حریرچی در پاسخ به این پرسش که ضمن اجرای طرح تحول سلامت پرداختی از جیب بیمار کم شد وای ویزیت‌ها، آزمایش و رادیوگرافی‌های بی مورد و جایگزین شدن این موارد به جای پدیده زیرمیزی‌ها آیا چنین مورد نیز می‌تواند یک چالش اخلاقی باشد؟ عنوان کرد: ما در کشوری زندگی می‌کنیم که به دلیل نوع پرداخت ما به ازای خدمات و به دلیل عدم استفاده از سطح بندی و استقرار نظام ارجاع، درخواست های غیر ضروری موجود بوده است؛ معمولا این مسأله را به صورت نادرستی به طرح تحول سلامت منتسب می‌کنیم در حالیکه این مسائل را طرح تحول سلامت ایجاد نکرده است.

وی ادامه داد: در 30 تا 40 سال گذشته تعداد آزمایش‌ها و رادیوگرافی‌هایی که در کشور انجام می‌شد نسبت به بعضی استانداردها بیشتر بوده، این امر را طرح تحول ایجاد نکرده است، از سوی دیگر آماری که ما داریم در بعضی از بیمارستان‌های کشور میزان مراجعات به دلیل رشد جمعیت و پیر شدن آن بیشتر شده و با معیارهای ما این تصور که در نتیجه طرح تحول سلامت وزیت‌های غیر ضروری افزایش یافته باشد درست نیست لذا از نظر ما این امر نیز با توجه به نادرستی آن نمی‌تواند یک چالش اخلاقی باشد.

وی همچنین در پاسخ به این پرسش که با توجه به وضعیت کنونی اخلاق پزشکی نیاز به سرفصل‌های آموزشی و شیوه‌های جدید آکادمیک مانند ایجاد فلوشیپ اخلاق احساس می‌شود؟ عنوان کرد: موضوع آکادمیک موضوعی است که در چهار چوب خود پیش می‌رود و ایجاد فلوشیپ پس از PHD نیز موضوع مستقلی است و به اندازه ضرورتی که پیش می آید امکان طراحی آن وجود دارد.

وی یادآور شد: اخلاق بیش از اینکه اکادمیک باشد از رابطه استاد شاگردی و ارتباطات متقابل شکل می‌گیرد در این رابطه الگوهای زیادی برای دانشجویان وجود دارند که نباید آنها را به تعداد کم منحصر کنیم باید سعی شود یک رابطه چهره به چهره با آنان ایجاد کرده تا بتوان از دروس اخلاقی تجربه این بزرگان برای ترویج اصول اخلاقی در جامعه پزشکی استفاده کرد.