حجتالاسلام والمسلمین حسین درودی، مدرس حوزه و دانشگاه در یادداشتی که در اختیار
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، گذاشته است به موضوع جایگاه و نقش زنان در اقتصاد مقاومتی پرداخته است که متن این یادداشت در ادامه میآید:
چکیده:
زنان با توجه کلمات و جملات در 26 بند اقتصاد مقاومتی مانند: (صرفه جویی در هزینههای عمومی کشور- تولید ثروت، بهرهوری، کارآفرینی، سرمایهگذاری و اشتغال مولد- شفاف و روانسازی نظام توزیع و قیمتگذاری و روزآمدسازی- پیروی از الگوی علمی و بومی برآمده از فرهنگ انقلابی و اسلامی- الگویی الهامبخش از نظام اقتصادی اسلام- عدالت بنیان، درونزا و برونگرا، پویا و پیشرو- )اقتصاد مقاومتی از زیر بناهای اصلی و اساسی اقتصاد کشور میباشند.چرا زنان در استانهای ایرانزمین مشغول به فعالیتهای اقتصادی میباشند که اقتصاد مقاومتی با توجه به آنها چشمانداز اقتصاد مقاومتی را عالی و عملیاتی جلوه میدهد.
با یک محاسبه ساده نوع فعالیتهای زنان در روستاها و شهرستانها و استانهای کشور بشارت میدهد که اقتصاد مقاومتی با اهداف بلند دیده شده در 26بند سند ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری(حفظه الله تعالی)به سران قوای کشور با یک برنامهریزی از عین به ذهن در بخش بانوان ایران اسلامی حماسه اقتصادی زخ خواهد داد. برای فعالسازی اقتصاد مقاومتی در درون کشور و جاذبه برای برون مرزی فعالیتهای در جریان بانوان زحمتکش ایرانی که در حال حاضر در 3عرصه باز تولید زیست شناختی، تولید نیروی کار و تولید اجتماعی حدمات اجتماعی دارند. بانوان ایران اسلامی در صحنه تولیدات دامی، تلاش آنها فعالیت صنعتگران روستایی را تهیج و تکمیل میکند. نمایش اقتصاد در روستاها بیانی دارد مبنی بر اینکه اگر کنترل منابع تولید برعهده زنان باشد برای خانواده از نظر غذایی سود بیشتری را تولید مینماید تا این که منابع توسط مردان اداره شود.
متن:- در مجلس شورای اسلامی یک نماینده از زنان برای اقتصاد مقاومتی پذیرش شود.
در چند سال اخیر و با شدت یافتن تحریمهای غیرانسانی غرب علیه ایران با هدف متوقف کردن برنامههای صلحآمیز هستهای ایران، واژهی جدید «اقتصاد مقاومتی» به ادبیات اقتصادی کشور اضافه شد و مورد بحث قرار گرفته است.
این واژه اولین بار در دیدار کارآفرینان با مقام معظم رهبری در شهریور سال ۱۳۸۹ مطرح گردید. در همین دیدار، رهبر معظم انقلاب «اقتصاد مقاومتی» را معنا و مفهومی از کارآفرینی معرفی و برای نیاز اساسی کشور به کارآفرینی نیز دو دلیل «فشار اقتصادی دشمنان» و «آمادگی کشور برایی جهش» را معرفی نمودند. (بیانات مقام معظم رهبری در دیدار جمعی از کارآفرینان سراسر کشور، 16 شهریور
- زنان با کارهای سخت و وقتگیر امنیت غذایی و تغذیه ای را برای همه اعضای خانوار به دست میآورند
- در ایران حدود هشت میلیون زن روستایی 10 سال به بالا در بخش کشاورزی و منابع طبیعی فعالیت دارند
- زنان روستایی با دارا بودن نیمی از جمعیت ساکن روستا نقش عمده ای را درفعالیتهای تولیدی به عهده دارند.
- زنان با تأثیر بر چگونگی مصرف خانواده و به عبارتی فرهنگ بهرهوری نقش بسیارمهمی در بهبود مصرف خانوار واقتصاد ملی و نیز توسعه اجتماعی و فرهنگی ایفا میکنند.
- زنان روستایی و عشایری در سه نظام باز تولید زیست شناختی، تولید نیروی کار و تولید اجتماعی به طور اساسی و تعیین کننده مشارکت دارند.
- زنان روستایی بیشترین نیروی کارگری را برای کاشت از آمادهسازی خاک گرفته تا برداشت محصول تأمین میکنند و پس از برداشت محصول نیز تقریبا مسئول تمام امور نظیر ذخیرهسازی، اداره انبار، بازاریابی و عملآوری محصول هستند. نوع فعالیتهای زنان روستایی درمناطق مختلف کشور تا حدودی متفاوت است.
- همچنین درمناطق کردنشین و لرنشین نیز زنان حتی درکارهای سخت نظیر دوشیدن شیر گلهها، تهیه انواع فرآوردههای لبنی از شیر، پشم ریسی و تولید انواع بافتهها مانند جاجیم و گلیم مشارکت دارند. ضمن آن که در مراحل پرورش و نگهداری دام و طیور، تعلیف و مراقبت از دام درعشایر کوچ رو و روستائیان یکجانشین نقش بسزائی دارند.
- درشمال کشور آمارها حاکی ازآن است که زنان در 60 درصد زراعت برنج، 80-75 درصد زراعت چای، 90 درصد تولید سبزی و صیفی ، 50 درصد زراعت پنبه و دانه های روغنی ، 30 درصد در امور برداشت از باغ ها و 90 درصد در پرورش کرم ابریشم مشارکت دارند.
- بر اساس آمار موجود در کل کشور 98 درصد خانواده های روستایی و عشایری در تولید صنایع غذایی مشغول فعالیت هستند. علاوه بر آن زنان در کارگاههای صنایع غذایی در حاشیه روستاها به عنوان عضو فعال در صحنه تولیدات دامی فعالیت می کنند و تلاش آنها مکمل فعالیت صنعتگران روستایی است
- همچنین زنان روستایی در صنایع تبدیلی 50 درصد، تولید محصولات زراعی و باغی 22 درصد، صنایع دستی 75 درصد و در امور مربوط به عملیات کاشت، داشت و برداشت به ترتیب 24، 25 و 26/4 درصد مشارکت دارند و در طول فصل زراعی در شبانه روز 14 ساعت کار می کنند.
- زنان روستایی در امور دامداری نیز سهم به سزایی دارند و 23 درصد چرای دام، 41 درصد تعلیف دام، 42 درصد مراقبت دام و 100 درصد کل پرورش طیور را در روستا انجام می دهند که این امر علاوه بر پیشبرد اقتصاد روستایی موجب افزایش هرچه بیشتر نرخ رشد و بالا بردن تولیدات غذایی می شود. از این رو توجه به شناسایی نقش آنان به منظور دستیابی به امنیت غذایی حائز اهمیت است. وجود دامداران زن در روستاهای کشور دلیل بر مشارکت زنان روستایی در عرصه تولید مواد لبنی است.
- تجربه نشان داده در صورتی که کنترل منابع تولید برعهده زنان باشد برای خانواده از نظر غذایی سود بیشتری دارد تا این که منابع توسط مردان اداره شود. نقش زنان در افزایش تولید و رشد درآمد ملی به خصوص در بخش های روستایی غیرقابل تردید است و چنانچه در برنامه های توسعه به افزایش بهره وری آنان توجه شود می توان گفت که به طور محسوس تغییرات مثبتی در تولید ملی به وجود خواهد آمد. زنان علیرغم موقعیت نامناسب اجتماعی نقش قابل توجهی را در جوامع کشورهای در حال رشد بر عهده دارند.
- اطلاعات موجود در منطقه خاورمیانه نشان دهنده حمایت بسیار اندک و ضعیف از زنان روستایی درسیاست ها و برنامه های توسعه اجتماعی، اقتصادی و وجود فاصله عظیم جنسیتی درمیزان دسترسی آنان به قدرت و منابع موردنیاز جهت دستیابی به امنیت غذایی، عرصه های سیاسی، آموزشی، تکنولوژی، اعتبارات، تحقیقات، توسعه، خدمات و غیره است.
- زنان در امور مختلف جوامع روستایی مشارکت دارند و نقش بسیار مهمی را درجریان تولید، اقتصاد در سطوح ملی و خانواده ایفا می کنند، به طوری که می توان آنان را کلید دست یابی به امنیت غذایی نام برد. در این راستا برای آن که زنان بتوانند امکانات بالقوه خود را در ایجاد امنیت غذایی کامل کنند باید مسائل و مشکلات آنان بیشتر بررسی شده و جایگاه آنان هر چه بیشتر دربرنامه های توسعه پایدار، سیاست گذاری ها و تصمیم گیری ها مدنظر قرار گیرد.
- درصد بالای سهم زنان روستایی در تولید محصولات گوناگون زراعی، دامی، صنایع دستی و تبدیلی بیانگر این نکته است که این گروه نقش عمده ای در افزایش درآمد خانوارها و درآمدهای ملی ایفا می کنند. همچنین نتایج تحقیقات انجام شده در بیشتر کشورهای در حال توسعه اعم از کشورهای واقع در آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین نیز بیانگر آن است که زنان در کشورهای آفریقایی بیش از 60 درصد، آسیایی 50 درصد و آمریکای لاتین 40 درصد فعالیت های کلی مرتبط با تولید کشاورزی را برعهده دارند.
- توسعه اشتغال زنان در تولیدات کشاورزی نیز بیانگر نقش وضعیت اجتماعی و اقتصادی آنها میباشد. عواملی مانند مالکیت، اندازه زمینهای استیجاری، سامانه کشاورزی، نوع مدیریت زمین، بازار نیروی کار، وضعیت سن و غیره بر روی میزان مشارکت زنان در تولید غذا اثر میگذارد. بنابراین با توجه به آگاهیهای روز افزون نسبت به نقش زنان درفرآیند تولید و لزوم مشارکت گستردهتر آنان در روند توسعه اقتصادی و اجتماعی لازم است در سیاستهای نوین ملی، محلی و روستایی از فعالیتهای آنان حمایت و پشتیبانی به عمل آید که در این راستا رفع موانع و مشکلات موجود بسیار حائز اهمیت است.
-گفتنی است، استفاده از تمام ظرفیت منابع انسانی اعم از نیروی کار زنان و مردان در تولید جز با رفع تبعیضهای موجود بر علیه زنان و مشارکت آنان در همه زمینهها امکانپذیر نخواهد شد. همچنین کشورهای در حال توسعه برای نیل به توسعه ملی بیش ازهرچیز نیاز به مشارکت فعال و مؤثر همه افراد جامعه به ویژه زنان روستایی دارند. تجارب متعدد نشان میدهد که فقدان روحیه مشارکت در زنان یک جامعه فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی آن کشور را با مخاطرات گوناگون مواجه خواهد کرد و حتی ممکن است حرکتها و برنامه های بخشهای مختلف اقتصادی را به ورطه تضاد و مقابله بکشاند.