خوشنویسی در تمامی اشکالش وام‌دار قرآن است/ لزوم حمایت از کاتبان
گروه هنر: محمدعلی قربانی گفت: خط عثمان‌طه در میان دیگر خطوطی که در حوزه کتابت وجود دارند، توانسته مقبولیت بیشتری پیدا کند، ولی در عین حال باید به این نکته توجه داشت که خوشنویسی در تمامی اشکالش وام‌دار قرآن است، پس در این میان اگر یک خط خوانایی بیشتری داشته باشد باید محور قرار گیرد.
محمدعلی قربانی، استاد نستعلیق و نسخ در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) با بیان اینکه عشق به خوشنویسی ریشه در کودکی هنرمند دارد، اظهار کرد: من بیش از 27 سال است که کار خوشنویسی می‌کنم و اولین بار هم این هنر را از دوران دبیرستان آغاز کردم، البته تعلقات مذهبی خانواده‌ام سبب شده که از همان ابتدا خوشنویسی را با معنای دینی و قرآنی فرا بگیرم. اتفاقی که به نظرم کمک بسیاری در پیشرفت من داشت. در ضمن باید اضافه کنم که اولین خوشنویسی من در دوران دبیرستان مربوط به شهدا بود، چون در آن زمان کارهایی که با محوریت شهدا انجام می‌شد امری رایج در خوشنویسی بود.
وی در ادامه با بیان اینکه خوشنویسی بار معنایی بر دوش دارد، گفت: در خوشنویسی محور و موضوع کلمات یا جملاتی است که از معنای والایی سود برده است. برای همین یا از آیه‌های قرآنی در خوشنویسی استفاده می‌شود یا کلام ائمه(ع) و بزرگان. این ویژگی به نوعی به خوشنویسی، زیبایی بهتر و بیشتری می‌دهد. برای همین هم کتابت قرآن همیشه با خوشنویسی پیوند خورده است، البته نیاز به مکتوب شدن قرآن هم دلیل دیگری است که سبب شده هنر قرآنی در کانون توجه کاتبان وحی قرار گیرد.
این خوشنویس در پاسخ به این سوال که چرا در کتابت قرآن از خط نستعلیق استفاده نمی‌شود، گفت: خط نستعلیق ظرافتی ایرانی در خود نهان دارد که شاید برای کتابت قرآن همه‌پسند نباشد، همچنین حرکات در خط نستعلیق بر پایه طنین است. این اتفاق برخلاف ویژگی خط نسخ است که پایه آن کلمات عربی است. با این توضیح می‌بینیم که طی قرن‌ها هیچ خطی نتوانسته شیوایی و خوانایی خط نسخ را داشته باشد و در حوزه کتابت قرآن، مقبول‌ترین خط ممکن است.
نسخ عثمان‌طه؛ رایج‌ترین خط برای کتابت قرآن
قربانی درباره نسح ایرانی هم این گونه توضیح داد: نسخ ایرانی هم همان ظرافت‌هایی که در خط نستعلیق وجود دارد را به نوعی در خود دارد، البته در کشورهای دیگر هم نسخ‌های بومی وجود دارد، اما خطی که توانسته مقبولیت کافی را پیدا کند، همان خط عثمان طه است، البته از نگاه من نباید زیاد روی این مسائل حساسیت داشت، چون مهم آن است که خوشنویسی در تمامی اشکالش وام‌دار قرآن است، پس در این میان اگر یک خط خوانایی بیشتری دارد باید آن را محور قرار داد.
وی در پاسخ به این سوال که خطاطی قرآن چه تاثیراتی در زندگی شخصی خوشنویس دارد؟ گفت: این سوال بارها از کسانی که خوشنویسی قرآنی انجام می‌دهند، شده است و همه آنها نیز به روی این امر تاکید داشته‌اند که توجه به معنا سبب شده که آنها معنای کارشان را در زندگی شخصی هم لحاظ کند. در یک کلام، زمانی را که یک خوشنویس برای نگارش یک آیه قرآن می‌گذارد باعث می‌شود وی پیرامون چیزی که می‌نویسد فکر کند. برای همین اگر خود نیز نخواهد به نوعی از کلام وحی تاثیر خواهد گرفت.
این مدرس خوشنویسی در انتها تاکید کرد: توجه به خوشنویسی قرآنی طی چند سال اخیر شکلی جدی‌تر به خود گرفته است؛ البته باید توجه داشت که به صرف برگزاری این نمایشگاه‌ها می‌توان مروج خوشنویسی قرآنی بود، بلکه نیاز است از هنرمندانی که در این عرصه فعال هستند هم حمایت شود. اتفاقی که اگر روی دهد مطمئن باشید شاهد روزهای بسیار خوبی در خوشنویسی قرآنی خواهیم بود.
