کامبیز محضری، کارشناس کمیته پیشگیری از ایدز سازمان بهزیستی کشور در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) ضمن هشدار نسبت به این مسئله که آموزش عمومی پیشگیری از ایدز در کشور ضعیف است، تصریح کرد: آموزههای دینی مانعی برای آموزش پیشگیری از ایدز نیست؛ اگر منابع دینی را نگاه کنیم و حتی به کتب مراجع عظام تقلید مراجعه کنیم بسیار بازتر و گستردهتر در خصوص مسائل جنسی صحبت شده و آموزشها و مسائل مربوط به این مسئله مطرح شده است. این کتابها برای عموم مردم است، پس وقتی این مطالب از سوی علمای دینی به شفافیت مطرح میشود، منطقی نیست که بگوییم مسائل پیشگیری از ایدز نباید به شفافیت برای مردم مطرح شود.
کارشناس کمیته پیشگیری از ایدز سازمان بهزیستی کشور با تأکید بر لزوم آموزش پیشگیری از ایدز به صورت شفاف به مردم، گفت: باید به مردم گفته شود که در صورت استفاده از کاندوم در روابط جنسی(در هر گونه روابط جنسی)، از این طریق به ایدز مبتلا نمیشوند.
آموزش پیشگیری از ایدز، قضاوت کردن انسانها را شامل نمیشود
وی تصریح کرد: موضوع آموزش پیشگیری از ایدز در درجه اول قضاوت و اخلاق نیست و نمیخواهد وارد این حوزه شود چرا که با ورود به این حوزه موضوع پیچیده میشود. درست است که اولین توصیه ما برای پیشگیری از ایدز از طریق روابط جنسی این است که از روابط جنسی خارج از محدوده خانواده پرهیز کنید، ولی مطمئن هستیم بسیاری از افراد آلوده به این عمل قبیح به این توصیه گوش نمیکنند (شاید تنها 10 تا 20 درصد به این توصیه عمل کنند) یعنی ما نباید به 80 تا 90 درصد بقیه پیامی داشته باشیم؟
محضری تأکید کرد: حتماً لازم است که برای همه گروههای مردم پیام در خصوص پیشگیری از ایدز ارائه شود. ما پیامهای زیادی برای افرادی داریم که از روابط جنسی خارج از خانواده پرهیز نمیکنند. ما به این افراد توصیه میکنیم حتماً تعداد شرکای جنسی خود را کم کنند، حتماً از کاندوم استفاده کنند و مسئله مهم دیگر این است که حتماً باید نحوه درست استفاده از کاندوم به افراد آموزش داده شود چرا که برخی به دلیل استفاده نادرست از کاندوم در روابط جنسی به ایدز مبتلا میشوند.
با آموزش پیشگیری از ایدز، روابط جنسی بیشتر نمیشود
وی ادامه داد: حتی بسیاری از مردم نوع روابط جنسی که باعث انتقال ایدز میشود را نمیدانند به عنوان مثال نمیدانند که در همجنسگرایی مردانه (لواط) احتمال زیادی برای ابتلا به ایدز وجود دارد و بسیاری از دختران نوجوان و جوان فکر میکنند در ارتباط جنسی مقعدی ویروس HIV به بدن منتقل نمیشود در حالی که در این نوع ارتباط احتمال ابتلا به ایدز بیشتر است. باید این مسائل به صورت شفاف به مردم گفته شود. برخی فکر میکنند با گفتن این مسائل، روابط جنسی خارج از خانواده بیشتر میشود، اما اینگونه نیست. همچنانکه از وقتی توزیع سوزن و سرنگ یکبار مصرف برای معتادان صورت گرفت، میزان مصرف مواد مخدر بیشتر نشد؛ در این روش حتی ما نحوه استفاده درست از سرنگ را نیز به معتادان آموزش دادیم.
سایه «تابوها» و درماندگی دستگاههای اجرایی
کارشناس کمیته پیشگیری از ایدز سازمان بهزیستی ضمن هشدار به اینکه باید کارهای زیادی در خصوص آموزش پیشگیری از ایدز صورت گیرد، گفت: موضوع پیشگیری از ایدز بسیار راحت است، اما درمانی برای ابتلایان وجود ندارد. اما در برخی از حوزهها به حدی تابوها سایه میاندازد که دستگاههای اجرایی احساس درماندگی میکنند؛ گاها اتفاق افتاده است که برای مطرح کردن پیشگیری از ایدز به رسانهها رفتهایم اما اجازه ندادهاند در خصوص استفاده از کاندوم صحبت شود.
وی با تأکید بر اینکه نباید تصور کنیم برخی سبکهای زندگی را میتوان اصلاح کرد، گفت: وقتی نمیتوانیم سبک زندگی گروههایی از اعضای جامعه را اصلاح کنیم باید سبکهای جایگزینی را برای این گروه پرخطر مطرح کنیم.
این کارشناس حوزه پیشگیری از ایدز تصریح کرد: باید پیکارهای ارتباطی قوی در خصوص آموزش پیشگیری از ایدز طراحی و اجرا شود اما چنین پیکارهایی وجود ندارد. در خارج از کشور مسئله ایدز از حالت تابو خارج شده و به یک بیماری معمولی تبدیل شده است، از همه مهمتر راههای درمان ایدز بسیار پیشرفت کرده است و اینگونه نیست که فردی که HIV+ است به سرعت بیمار شده و فوت کند بلکه میتواند با درمان یک زندگی طبیعی داشته باشد. اکنون باید اطلاعات عمومی در خصوص ایدز به روز شود.
جوانان در خصوص ابتلا به ایدز از طریق روابط جنسی اطلاعات غلط دریافت کردهاند
وی اعلام کرد: سازمان بهزیستی سایتی دارد که به سؤالهای مردم در این خصوص جواب میدهد. در این سایت بیشتر سؤالها از سوی جوانان و در خصوص مسائل جنسی پرسیده میشود، بسیاری از جوانان در این سایت سؤالهایی مطرح میکنند که نشان میدهد اطلاعات غلط در خصوص ایدز دریافت کردهاند و پیشگیری را آموزش ندیدهاند.
محضری در پاسخ به این سؤال که هشدارهایی در خصوص ابتلای کودکان خیابانی به ایدز مطرح میشود، آیا آماری در این خصوص وجود دارد؟ گفت: ما معتقد هستیم که مشکل وجود دارد و برنامه پیشگیری از ایدز برای کودکان خیابانی از سال جاری شروع شده است. ارزیابی اولیه نیز که صورت گرفته نشان میدهد رفتارهای پرخطر در میان کودکان خیابانی بیش از جامعه عمومی وجود دارد. پژوهشی نیز که قبلاً بر اساس گرفتن تست HIV از بچههای خیابانی صورت گرفته آمار نگران کنندهای نشان میدهد و قرار شده در این زمینه بهزیستی بیشتر کار کند.
باید به بچههای خیابانی نحوه خود مراقبتی، مسائل بلوغ و مواد مخدر آموزش داده شود
وی اعلام کرد: اکنون این طرح متمرکز بر تهران است اما از سال آینده این طرح در سه یا چهار استان دیگر نیز اجرا خواهد شد. البته آموزش خودمراقبتی برای بچههای خیابانی بسیار سخت است اما اگر بخواهیم میشود؛ باید به بچههای خیابانی نحوه خود مراقبتی، مسائل بلوغ و مواد مخدر آموزش داده شود.
وقتی عدهای قربانی آسیبهای اجتماعی شدهاند باید مورد حمایت قرار گیرند
این کارشناس پیشگیری از ایدز بر لزوم انگزدایی از ابتلایان به ایدز تأکید کرد و گفت: این مسئله هم یک دستور اسلامی است و کاملاً با آموزههای دینی منطبق است. باید به عموم مردم بگوییم که وقتی عدهای قربانی یکسیری از آسیبهای اجتماعی شدهاند باید مورد حمایت قرار بگیرند. اگر این گروهها حمایت نشوند به گسترش ایدز منجر خواهدشد.
وی ادامه داد: انگزدایی از افرادی که حتی در وضعیت پرخطر قرار دارند مثل افراد معتاد هم مهم است، برای اینکه اگر از این گروهها انگزدایی نشود جذب گروههای آموزشی برای پیشگیری از ایدز نخواهندشد. اگر این افراد آموزش نبینند همزمان چند انگ به آنها زده میشود که کار با آنها را سختتر میکند.
محضری اجرای طرحهایی مانند پیشگیری مثبت برای آموزش افراد در معرض خطر را بسیار پراهمیت دانست و گفت: در پیشگیری مثبت افراد مبتلا به افراد در معرض آسیب یا عموم مردم نحوه پیشگیری را آموزش داده اطلاع رسانی میکنند.
وی اعلام کرد: همه در معرض ابتلا به ایدز هستند پس همه کشور باید برای پیشگیری از ایدز کمک کنند. بسیاری از افراد مبتلا اصلاً رفتار پرخطر نداشتهاند مانند بچههایی که با ایدز متولد میشوند و یا خانمهایی که همسر آنها معتاد تزریقی بوده و از طریق روابط جنسی شرعی و قانونی با همسر خود به ایدز مبتلا شدهاند.
محضری همچنین گفت: پیامهای پیشگیرانه هر قدر زودتر به جامعه هدف رسانده شود، تأثیرگذاری بیشتری دارد پس، آموزشهای خود مراقبتی و سلامت جنسی باید زودتر به بچهها ارائه شود. البته هر مقطع سنی آموزشهای مختص به خود را دارد که باید در همان مقطع به بچهها آموزش داد و این آموزشها با فرهنگ کشور ما نیز مناسب سازی شدهاند.
وی در پایان گفت: خدمات حمایتی در خصوص ایدز نیز باید گسترش پیدا کند ما هنوز بر روی مسائلی مانند خشونت جنسی ضعف داریم و حتی افراد نمیخواهند این مسائل را مطرح کنند.