حجتالاسلام والمسلمین محمدرضا صفوی، مترجم قرآن در گفتوگو با
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) درباره ترجمه قرآن ویژه کودکان و نوجوانان گفت: معمولاً خطاب قرآن به کودکان نیست؛ از این رو ترجمه قرآن نیز برای آنها نخواهد بود و به همین دلیل جوانها بیشتر مورد خطاب قرآن هستند؛ هر چند نمیتوان گفت نوجوانها چه از جهت معارف و باورها و یا از جهت تکالیف شرعی و اخلاقی مخاطب قرآن هستند.
وی افزود: بسیاری از مطالب قرآن بالاتر از سطح سنین کودکی و نوجوانی است و ترجمه نیز قواعدی دارد و نمیتوان سطح آن را پایین آورد تا کودکان در این سن بتوانند آن مطالب را درک کنند؛ چرا که قالب ترجمه را نمیتوان تغییر داد، اما در تفسیر دست مفسر باز است و میتواند مثالهایی ملموستر بیان کند و یا سطح مطلب را پایین آورده و توضیحات بیشتری دهد و مطالبی را که در سطح بالایی هستند با توضیحات بیشتر در سطح پایینتر تبیین کند.
باید از ترجمه قرآن برای کودکان صرفنظر کنیم
حجتالاسلام صفوی تصریح کرد: از ترجمه قرآن برای کودکان باید صرفنظر کنیم، مگر در مواردی که گزینشی باشد؛ یعنی مطالبی که در رابطه با اخلاق است، میتواند برای آنها مفید باشد؛ از این رو کل قرآن را نمیتوان برای آنها ترجمه کرد، اما تفسیر این مشکل را هموار میکند.
وی در ادامه آموزش از کودکی را نیز مورد تأکید قرار داد و بیان کرد: آموزش برای کودکان مانند حکاکی روی سنگ است، به همین دلیل باید اغلب آموزشها از این دوران آغاز شود و اگر نتوانیم کل قرآن را برای کودکانمان ترجمه کنیم، میتوانیم مطالب قرآن را به روشی دیگر مانند داستانهایی که مربوط به آیات اخلاقی و تربیتی است، برای آنها بیان کرد.
تفسیر را میتوان در قالبهای گوناگون ارائه کرد
این مترجم قرآن اظهار کرد: مفاهیم و معارف قرآن را در دو قالب میتوان برای کودکان و نوجوانان ارائه کرد؛ یکی اینکه گزینشی باشد و بتواند این گروه سنی را مورد خطاب قرار دهد و از سوی دیگر مطالبی که ارائه میشود به صورت تفسیری و نه ترجمهای باشد؛ چرا که تفسیر را میتوان در قالبهای گوناگون ارائه کرد.
حجتالاسلام صفوی به ویژگیهای تفسیر قرآن برای کودکان و نوجوانان اشاره کرد و گفت: تفسیر قرآن قواعد و شاخصههایی دارد و از سوی دیگر کتابهای ویژه کودکان نیز دارای شکلها و جذابیتهایی متنوعی است که باید این تفسیر دارای این جذابیتها باشد؛ از این رو همراهی آن با تصویر و شعر میتواند به این موضوع کمک کند.
وی یادآور شد؛ هر چند کارهایی در این زمینه انجام شده و تاکنون موفق هم بوده، اما کارهای شاخصتر با ویژگی جذابتر برای کودکان در حوزه قرآن مورد نیاز است.