وزیر ارشاد از برترین پژوهش‌های دینی فرهنگ قدردانی کرد
گروه دانشگاه: آیین اختتامیه چهاردهمین جشنواره پژوهش فرهنگی سال با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، امروز شنبه 15 اسفندماه در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، آیین اختتامیه چهاردهمین جشنواره پژوهش فرهنگی سال، امروز، شنبه ۱۵ اسفندماه با حضور علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
توجه جشنواره بر فرآیند پژوهش
در ابتدای این مراسم، محمدرضا جوادی یگانه، دبیر چهاردهمین جشنواره پژوهش فرهنگی، با اشاره به تاریخچه این جشنواره گفت: جشنواره پژوهش فرهنگی سال اولین جشنواره در حوزه فرهنگ و پژوهش در کشور است که از سال ۱۳۷۵ پایه‌گذاری شد و قدمتی ۲۰ ساله دارد؛ تاکید جشنواره بر پژوهش است، یعنی عمدتا فرآیند را بررسی کرده و از آن قدردانی می‌کند و نتیجه را در اولویت بعدی قرار می‌دهد؛ طبیعتا نتایج می‌تواند نتایج متفاوتی باشد و اگر پژوهش را تتبع فردی بدانیم باید در یک ساختار کلان‌تر هم افزایی، دقیق‌تر، هم جهت و قدرتمند‌تر شود؛ بنیان چنین پژوهشی یک فعالیت فردی است و لذا دقت روی فرآیند بسیار مهم‌تر است و اگر این دقت روی خود فرآیند و اهداف پژوهش باشد، طبیعتا فرآیندهای کتاب‌سازی، مقاله‌سازی و پژوهش‌سازی کمتر رخ خواهد داد؛ آسیبی که در جامعه اندکی به آن مبتلاییم و برای رفع آن باید چاره‌اندیشی نماییم؛ شاید این نوع پژوهش‌ها و جشنواره‌ها بتواند کمک کند تا چهره‌های برجسته پژوهش بیشتر دیده شده و بر آن‌ها تکیه شود.
وی افزود: بخشی از آنچه که فکر می‌کردیم باید انجام شود، کار بر پژوهش‌های فردی و نه سازمانی بود؛ خوشبختانه در این دوره از جشنواره که پس از ۴ سال دوباره برگزار شد، شاهد استقبال چشمگیری از سوی پژوهشگران بودیم و چهاردهمین دوره جشنواره با دریافت ۷۰۰ اثر پژوهشی، پس از دوره سوم بیشترین میزان مشارکت پژوهشگران را به خود جذب کرد که نشان دهنده رونق پژوهش در کشور و اقبال به جشنواره پژوهش فرهنگی سال است؛ پژوهش بدون اطلاعات کار دشواری است و می‌توان آن را درمان بدون تشخیص تعبیر کرد، بنابراین یکی از نکات اصلی در پژوهش تاکید بر داده‌هاست، داده‌های کلان و داده‌های طولی؛ تقریبا تمام پژوهش‌های فرهنگی به جامعه مراجعه کرده و درکی را از جامعه دارند و تلاش دارند تا تحلیلی از جامعه ارائه دهند، اما پژوهش‌های کلان کمتر صورت گرفته است، و ۸ سال اخیر فارغ از داده‌های ملی بوده است و اطلاعی نداریم که در جامعه چه رخ دادده است تا بتوانیم این روند را اندازه گیری کنیم؛ امام به همان اندازه که پژوهش ملی اهمیت دارد، ارائه و اشاعه پژوهش ملی و در اختیار قرار دادن گزارش‌ها و داده‌های طرح‌های ملی اهمیت دارد تا این طرح در انحصار گروه خاصی نباشد و مجموعه پژوهشگرا ن کشور بتوانند از این طرح استفاده کنند و تحلیل‌های ثانویه و فرا تحلیل روی داده را انجام دهند.
وی افزود: خوشبختانه از سال گذشته و با موافقت وزیر ارشاد، دفتر طرح‌هایی ملی وزارت فرهنگ و ارشاد دوباره شروع به فعالیت کند و در این مدت دو طرح ملی «سرمایه‌های اجتماعی» و «ارزش‌ها و نگرش‌ها» را انجام داده‌ایم و گزارش اولیه آن طرح ارزش‌ها و نگرش‌ها را نیزآماده کرده‌ایم و چند طرح ملی دیگر را در دست انجام داریم و امیدواریم این طرح‌ها با همکاری دستگاه‌های دیگر صورت پذیرد.
هماهنگی و هم‌افزایی مراکز پژوهشی برای نیل به جایگاه مطلوب
در ادامه این مراسم، سیدضیاء هاشمی، معاون فرهنگی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به اینکه جامعه و مدیریت کشور در مقام عمل تصمیم گرفته است که به پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی نگاه جدیدی داشته باشد، گفت: یکی از شاخص‌های اصلی عقلانیت، استفاده و اتکاء به یافته‌ها و نتایج مطالعات و تحقیقات علمی در فرآیند مدیریت اجتماعی است، گرچه به نظر می‌رسد پژوهشگران و مراکز پژوهشی کشور نیز مشکلاتی در این مسیر دارند و اگرچه نسبت به قبل روند تصاعدی را در این زمینه می‌بینیم ولی هنوز هم مشکلاتی به نظر می‌رسد در این زمینه وجود دارد؛ احساس می‌کنم هنوز قدری بی‌اعتمادی در خصوص پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی وجود دارد؛ هنوز هم تا حدودی محافظه کاری در مورد اعتماد به نتایج و یافته‌ها و اعتماد به محققان در نظام بروکراتیک ما ادامه دارد و متولیان مراکز پژوهشی و پژوهشگران نیز از این حوزه آزردگی دارند و هنوز برنامه‌ریزی و اداره جامعه آن گونه که بایسته و شایسته است، مبتنی بر پژوهش نیست.
وی در ادامه به آسیب‌شناسی در حوزه پژوهش در کشور پرداخت و عدم استقلال مراکز پژوهشی از نظر مالی و ارائه نتایج را از مهم‌ترین چالش‌های قرار گرفته در مسیر پژوهش عنوان کرد و خواستار تقویت موضع پژوهش و پژوهشگر و ارائه یافته‌های پژوهشی از تریبونی قوی‌تر شد.
هاشمی همچنین، با بیان اینکه، به روند مطلوب در پژوهش دست نخواهیم یافت، مگر اینکه همکاری و هماهنگی و هم افزایی میان پژوهشگران و مراکز پژوهشی شکل گیرد، گفت: به نظر می‌رسد شکل گیری سازمانی فراگیر و فرابخشی که حوزه تحقیقات فرهنگی و اجتماعی را پوشش دهد، بتواند راهکاری برای استمرار پژوهش در کشور باشیم و یکی از راهکار‌ها کنار هم قرار گرفتن همین مراکز پژوهشی در کنار یکدیگر است.
در وزارت فرهنگ خرده گیری‌های گذشته پیرامون پژوهش صورت نمی‌گیرد
علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این مراسم با قدردانی از تلاش‌های شکل گرفته در برگزاری مجدد جشنواره پژوهش فرهنگی سال گفت: بسیار خوشحالم که جشنواره پس از وقفه‌ای چهارساله مجددا راه اندازی شد و توانستیم از نتایج پژوهش‌های اساتید، پژوهشگران و محققان در حوزه فرهنگ، هنر و ارتباطات بهره بگیریم.
وی با اشاره به تقسیمات گوناگون در حوزه فرهنگ، گفت: ابعاد و گستره فرهنگ بسیار وسیع است و اگر بخواهیم به فرهنگ نگاهی فرا‌تر از تعاریف حداقلی داشته باشیم و به معنای عام آن توجه کنیم، مجموعه‌ای از رفتار‌ها، ارزش‌ها، هنجار‌ها و عملکردهایی فردی و چه نهادی را شامل می‌شود؛ طبیعتا اگر به چنین تعریفی برسیم می‌بینیم که گستره بسیار وسیعی را در بر می‌گیرد و شامل کل جامعه می‌شود و می‌تواند همه مسائل سیاسی، اقتصادی و... را در بر گیرد؛ همانگونه که مقام معظم رهبری در دیداری با اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی بر اهمیت فرهنگ تاکید کردند و گفتند، نباید فرهنگ را در کنار و یا ذیل مسائل سیاسی و اقتصادی تعریف کنیم، بلکه مسائل سیاسی و اقتصادی در ذیل فرهنگ تعریف می‌شود و فرهنگ زیر بنا و ریشه‌ای است که سایر مسائل ما شاخه‌هایی از آن ریشه هستند؛ با این نگاه اگر به پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی نگاه کنیم حوزه بسیار وسیع و گسترده‌ای را شامل می‌شود.
وی افزود: جشنواره پژوهش‌های فرهنگی که از امسال چهاردهمین دوره آن را برگزار کرده‌ایم، یکی از دیرینه‌ترین جشنواره‌های کشور در حوزه‌های فرهنگ، علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است؛ تلاش جشنواره همواره این بوده که نگاهی فرآیندی به پژوهش‌های پراکنده‌ای که در این حوزه صورت می‌گیرد، داشته باشد و ضمن گردآوری این پژوهش‌ها در یک مجموعه، از زحمات پژوهشگران قدردانی کند و در کنار آن از نتایج این مطالعات استفاده کنیم.
جنتی اظهار کرد: از آغاز تا پایان سال جاری در شورای فرهنگ عمومی، موضوع تحکیم خانواده را در دستور کار قرار داده‌ایم، و همه کسانی که در این زمینه در سراسر کشور پژوهش و دیگاه‌هایی داشته‌اند در این جلسات حضور داشتند و به بیان دیدگاه‌هایشان پرداخته‌اند؛ راجع به آسیب‌های اجتماعی در حوزه خانواده جلساتی داشته‌ایم و امیدواریم جمع بندی نتایج این نشست‌ها در قالب یک کتاب منتشر شود و مورد استفاده قرار گیرد؛ پژوهش‌هایی که در سراسر کشور صورت می‌گیرد اگر به خوبی پیگیری و هماهنگ شود، می‌تواند به رفع بسیاری از ناهنجاری‌ها و مشکلات کمک کند و به کاهش آسیب‌هایی که در جامعه داریم، منجر گردد.
وی ادامه داد: در این دوره ۷۰۰ اثر پژوهشی به جشنواره ارسال شده که تعداد زیادی از آثار رسیده، پژوهش‌های ممتازی است؛ تعداد زیادی از اساتید و اعضای هیات علمی در این پژوهش‌ها شرکت داشته‌اند، و داوری آثار کار بسیار سختی بود که نوید دهنده این بو که پژوهش‌ها هموار کننده مسیر آینده و برطرف کننده مشکلات این عرصه باشد؛ دانشنامه‌های متعدد دینی و ادبی در کنار آثاری پیرامون هنرهای نمایشی، سینما، موسیقی، بازی‌های رایانه‌ای و نوین، دیپلماسی فرهنگی و اقتصاد فرهنگ در این جشنواره عرضه شده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به موضوع اقتصاد فرهنگ که در این دوره از جشنواره مورد توجه قرار گرفته است، گفت: از دبیر جشنواره نیز خواسته‌ام که با توجه به اینکه اقتصاد فرهنگ موضوع جدیدی است و در این دوره جشنواره مطرح شده، باید با جدیت آن را دنبال کنیم و خوشبختانه گام‌های خوبی در این زمینه برداشته شده است؛ در حوزه کارهای تحقیقاتی و مطالعاتی نیز باید بر موضوع اقتصاد فرهنگ تمرکز کنیم تا به تدریج در جامعه جا بیافتد؛ ذهنیتی که اکنون در جامعه حتی در میان مدیران جامعه وجود دارد، این است که فرهنگ خیلی نمی‌تواند در اقتصاد سهمی داشته باشد؛ اما در دو سال اخیر موضوع اقتصاد خلاق را مطرح کرده‌ایم و خوشبختانه نشریه اقتصاد خلاق را نیز در این زمینه راه اندازی کرده‌ایم تا ثابت کنیم حوزه فرهنگ نیز می‌تواند نقشی در اقتصاد کشور و تولید ناخالص داخلی داشته باشد.
وی در پایان گفت: نگرش جدیدی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دوره کنونی حاکم است و خرده گیری‌های گذشته پیرامون پژوهش صورت نمی‌گیرد و در چارچوب قانون این اجازه داده شده است تا هر کس حرفی جدید دارد، بتواند آثارش را منتشر کند.
در خاتمه این مراسم، از برترین‌های پژوهش در ۴ محور مطالعات راهبردی فرهنگ، مطالعات دینی و فرهنگ، ارتباطات و هنر قدردانی شد.
برگزیده‌های مطالعات دینی فرهنگ
در محور مطالعات دینی فرهنگ، حجت الاسلام کاظم دلیری با اثری با عنوان «درآمدی بر سبک بندگی، اعتدال عبادی در سیره معصومان (ع)» رتبه اول را کسب کرد. مهدی جمشیدی با اثری با نام «نظریه فرهنگی استاد مطهری» رتبه دوم را گرفت. رتبه سوم مشترک به اثر استاد یحیی یثربی با عنوان «فلسفه خرافات» و اثر حجت‌الاسلام سیدعبدالله حسینی با عنوان «تعامل شیعیان امامیه با دیگر مسلمانان در سه قرن اول هجری» داده شد؛ همچنین اثر «مناسبات اهل بیت (ع) با ایرانیان» اثر سیدمحمود سامانی شایسته تقدیر شناخته شد و رساله دکتری میثم فرخی از دانشگاه امام صادق مورد تقدیر قرار گرفت و «صورت غنایی در فقه و لغت» اثر روح‌الله حاج‌اسماعیلی شایسته چاپ شد.
در محور راهبردی فرهنگ، حسن ذوالفقاری با اثر «بومی سرودهای ایران» رتبه اول را از آن خود کرد و رتبه دوم مشترک به پژوهش «بررسی الگوهای مصرف فرهنگی دانشجویی و نسبت آن با نحوه شکل گیری هویت اجتماعی» اثر محمد رضایی و «تبار‌شناسی متون منش ملی ایرالنیان» اثر آرمین امیر اهدا شد؛ رتبه سوم نیز مشترکا به پژوهش دکتر کیومرث اشتریان با عنوان «مقدمه‌ای بر روش سیاستگذاری فرهنگی» و پژوهش شعیب بهمن با نام «تمدن ایرانی-اسلامی؛ از افول تا احیاء» داده شد. در این بخش اثری از خانم بهجت‌السادات حجازی با نام «چشم اندازی بقه تحولات ادبی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در حوزه شعر و داستان» شایسته تقدیر شناخته شد و رساله دکتری سیدقاسم حسنی تحت عنوان «بررسی چگونگی و فرآیند تبدیل امر ایلی به امر قومی در ایران» شایسته چاپ شد.
در محور هنر، رتبه اول به کتاب «شهر زیبا؛ مبانی، عوامل و معیار‌ها» اثر محمد نقی‌زاده تعلق گرفت؛ رساله دکتری فهیمه زارع‌زاده با عنوان «راهبردهای بیان هنری در مناسبات فرهنگی بین الملل جمهوری اسلامی ایران» رتبه دوم را کسب کرد و رتبه سوم به پژوهش «سنخ‌شناسی مخاطب‌های تئا‌تر در ایران» اثر اعظم راودراد و رساله دکتری رضا صمیم با نام «برساخت سوژه و تولید و مصرف موسیقی مردم پسند» داده شد. آثار دکتر هاشمی‌نژاد و محبوبه الهی در این بخش شایسته تقدیر شدند و رساله دکتری منوچهر معظمی با نام «تعامل فرهنگ و معماری» شایسته چاپ گردید.
در محور ارتباطات ۵ اثر برگزیده شدند؛ رتبه اول به شهاب اسفندیاری با اثر «سینمای ملی و جهانی شدن»، رتبه دوم به رساله دکتری محمد فتحی‌نیا با نام «فرهنگ تلویزیونی و زندگی روزمره جوانان» و رتبه سوم به حجت‌الاسلام سیدسعیدرضا عاملی برای پژوهش «مطالعات دوفضایی شدن بازی‌های رایانه‌ای» تعلق گرفت؛ در این بخش آثار اسدالله بابایی فرد و رساله دکتر سیدمجید امامی شایسته تقدیر شدند.
توجه جشنواره بر فرآیند پژوهش
در ابتدای این مراسم، محمدرضا جوادی یگانه، دبیر چهاردهمین جشنواره پژوهش فرهنگی، با اشاره به تاریخچه این جشنواره گفت: جشنواره پژوهش فرهنگی سال اولین جشنواره در حوزه فرهنگ و پژوهش در کشور است که از سال ۱۳۷۵ پایه‌گذاری شد و قدمتی ۲۰ ساله دارد؛ تاکید جشنواره بر پژوهش است، یعنی عمدتا فرآیند را بررسی کرده و از آن قدردانی می‌کند و نتیجه را در اولویت بعدی قرار می‌دهد؛ طبیعتا نتایج می‌تواند نتایج متفاوتی باشد و اگر پژوهش را تتبع فردی بدانیم باید در یک ساختار کلان‌تر هم افزایی، دقیق‌تر، هم جهت و قدرتمند‌تر شود؛ بنیان چنین پژوهشی یک فعالیت فردی است و لذا دقت روی فرآیند بسیار مهم‌تر است و اگر این دقت روی خود فرآیند و اهداف پژوهش باشد، طبیعتا فرآیندهای کتاب‌سازی، مقاله‌سازی و پژوهش‌سازی کمتر رخ خواهد داد؛ آسیبی که در جامعه اندکی به آن مبتلاییم و برای رفع آن باید چاره‌اندیشی نماییم؛ شاید این نوع پژوهش‌ها و جشنواره‌ها بتواند کمک کند تا چهره‌های برجسته پژوهش بیشتر دیده شده و بر آن‌ها تکیه شود.
وی افزود: بخشی از آنچه که فکر می‌کردیم باید انجام شود، کار بر پژوهش‌های فردی و نه سازمانی بود؛ خوشبختانه در این دوره از جشنواره که پس از ۴ سال دوباره برگزار شد، شاهد استقبال چشمگیری از سوی پژوهشگران بودیم و چهاردهمین دوره جشنواره با دریافت ۷۰۰ اثر پژوهشی، پس از دوره سوم بیشترین میزان مشارکت پژوهشگران را به خود جذب کرد که نشان دهنده رونق پژوهش در کشور و اقبال به جشنواره پژوهش فرهنگی سال است؛ پژوهش بدون اطلاعات کار دشواری است و می‌توان آن را درمان بدون تشخیص تعبیر کرد، بنابراین یکی از نکات اصلی در پژوهش تاکید بر داده‌هاست، داده‌های کلان و داده‌های طولی؛ تقریبا تمام پژوهش‌های فرهنگی به جامعه مراجعه کرده و درکی را از جامعه دارند و تلاش دارند تا تحلیلی از جامعه ارائه دهند، اما پژوهش‌های کلان کمتر صورت گرفته است، و ۸ سال اخیر فارغ از داده‌های ملی بوده است و اطلاعی نداریم که در جامعه چه رخ دادده است تا بتوانیم این روند را اندازه گیری کنیم؛ امام به همان اندازه که پژوهش ملی اهمیت دارد، ارائه و اشاعه پژوهش ملی و در اختیار قرار دادن گزارش‌ها و داده‌های طرح‌های ملی اهمیت دارد تا این طرح در انحصار گروه خاصی نباشد و مجموعه پژوهشگرا ن کشور بتوانند از این طرح استفاده کنند و تحلیل‌های ثانویه و فرا تحلیل روی داده را انجام دهند.
وی افزود: خوشبختانه از سال گذشته و با موافقت وزیر ارشاد، دفتر طرح‌هایی ملی وزارت فرهنگ و ارشاد دوباره شروع به فعالیت کند و در این مدت دو طرح ملی «سرمایه‌های اجتماعی» و «ارزش‌ها و نگرش‌ها» را انجام داده‌ایم و گزارش اولیه آن طرح ارزش‌ها و نگرش‌ها را نیزآماده کرده‌ایم و چند طرح ملی دیگر را در دست انجام داریم و امیدواریم این طرح‌ها با همکاری دستگاه‌های دیگر صورت پذیرد.
هماهنگی و هم‌افزایی مراکز پژوهشی برای نیل به جایگاه مطلوب
در ادامه این مراسم، سیدضیاء هاشمی، معاون فرهنگی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به اینکه جامعه و مدیریت کشور در مقام عمل تصمیم گرفته است که به پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی نگاه جدیدی داشته باشد، گفت: یکی از شاخص‌های اصلی عقلانیت، استفاده و اتکاء به یافته‌ها و نتایج مطالعات و تحقیقات علمی در فرآیند مدیریت اجتماعی است، گرچه به نظر می‌رسد پژوهشگران و مراکز پژوهشی کشور نیز مشکلاتی در این مسیر دارند و اگرچه نسبت به قبل روند تصاعدی را در این زمینه می‌بینیم ولی هنوز هم مشکلاتی به نظر می‌رسد در این زمینه وجود دارد؛ احساس می‌کنم هنوز قدری بی‌اعتمادی در خصوص پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی وجود دارد؛ هنوز هم تا حدودی محافظه کاری در مورد اعتماد به نتایج و یافته‌ها و اعتماد به محققان در نظام بروکراتیک ما ادامه دارد و متولیان مراکز پژوهشی و پژوهشگران نیز از این حوزه آزردگی دارند و هنوز برنامه‌ریزی و اداره جامعه آن گونه که بایسته و شایسته است، مبتنی بر پژوهش نیست.
وی در ادامه به آسیب‌شناسی در حوزه پژوهش در کشور پرداخت و عدم استقلال مراکز پژوهشی از نظر مالی و ارائه نتایج را از مهم‌ترین چالش‌های قرار گرفته در مسیر پژوهش عنوان کرد و خواستار تقویت موضع پژوهش و پژوهشگر و ارائه یافته‌های پژوهشی از تریبونی قوی‌تر شد.
هاشمی همچنین، با بیان اینکه، به روند مطلوب در پژوهش دست نخواهیم یافت، مگر اینکه همکاری و هماهنگی و هم افزایی میان پژوهشگران و مراکز پژوهشی شکل گیرد، گفت: به نظر می‌رسد شکل گیری سازمانی فراگیر و فرابخشی که حوزه تحقیقات فرهنگی و اجتماعی را پوشش دهد، بتواند راهکاری برای استمرار پژوهش در کشور باشیم و یکی از راهکار‌ها کنار هم قرار گرفتن همین مراکز پژوهشی در کنار یکدیگر است.
در وزارت فرهنگ خرده گیری‌های گذشته پیرامون پژوهش صورت نمی‌گیرد
علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این مراسم با قدردانی از تلاش‌های شکل گرفته در برگزاری مجدد جشنواره پژوهش فرهنگی سال گفت: بسیار خوشحالم که جشنواره پس از وقفه‌ای چهارساله مجددا راه اندازی شد و توانستیم از نتایج پژوهش‌های اساتید، پژوهشگران و محققان در حوزه فرهنگ، هنر و ارتباطات بهره بگیریم.
وی با اشاره به تقسیمات گوناگون در حوزه فرهنگ، گفت: ابعاد و گستره فرهنگ بسیار وسیع است و اگر بخواهیم به فرهنگ نگاهی فرا‌تر از تعاریف حداقلی داشته باشیم و به معنای عام آن توجه کنیم، مجموعه‌ای از رفتار‌ها، ارزش‌ها، هنجار‌ها و عملکردهایی فردی و چه نهادی را شامل می‌شود؛ طبیعتا اگر به چنین تعریفی برسیم می‌بینیم که گستره بسیار وسیعی را در بر می‌گیرد و شامل کل جامعه می‌شود و می‌تواند همه مسائل سیاسی، اقتصادی و... را در بر گیرد؛ همانگونه که مقام معظم رهبری در دیداری با اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی بر اهمیت فرهنگ تاکید کردند و گفتند، نباید فرهنگ را در کنار و یا ذیل مسائل سیاسی و اقتصادی تعریف کنیم، بلکه مسائل سیاسی و اقتصادی در ذیل فرهنگ تعریف می‌شود و فرهنگ زیر بنا و ریشه‌ای است که سایر مسائل ما شاخه‌هایی از آن ریشه هستند؛ با این نگاه اگر به پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی نگاه کنیم حوزه بسیار وسیع و گسترده‌ای را شامل می‌شود.
وی افزود: جشنواره پژوهش‌های فرهنگی که از امسال چهاردهمین دوره آن را برگزار کرده‌ایم، یکی از دیرینه‌ترین جشنواره‌های کشور در حوزه‌های فرهنگ، علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است؛ تلاش جشنواره همواره این بوده که نگاهی فرآیندی به پژوهش‌های پراکنده‌ای که در این حوزه صورت می‌گیرد، داشته باشد و ضمن گردآوری این پژوهش‌ها در یک مجموعه، از زحمات پژوهشگران قدردانی کند و در کنار آن از نتایج این مطالعات استفاده کنیم.
جنتی اظهار کرد: از آغاز تا پایان سال جاری در شورای فرهنگ عمومی، موضوع تحکیم خانواده را در دستور کار قرار داده‌ایم، و همه کسانی که در این زمینه در سراسر کشور پژوهش و دیگاه‌هایی داشته‌اند در این جلسات حضور داشتند و به بیان دیدگاه‌هایشان پرداخته‌اند؛ راجع به آسیب‌های اجتماعی در حوزه خانواده جلساتی داشته‌ایم و امیدواریم جمع بندی نتایج این نشست‌ها در قالب یک کتاب منتشر شود و مورد استفاده قرار گیرد؛ پژوهش‌هایی که در سراسر کشور صورت می‌گیرد اگر به خوبی پیگیری و هماهنگ شود، می‌تواند به رفع بسیاری از ناهنجاری‌ها و مشکلات کمک کند و به کاهش آسیب‌هایی که در جامعه داریم، منجر گردد.
وی ادامه داد: در این دوره ۷۰۰ اثر پژوهشی به جشنواره ارسال شده که تعداد زیادی از آثار رسیده، پژوهش‌های ممتازی است؛ تعداد زیادی از اساتید و اعضای هیات علمی در این پژوهش‌ها شرکت داشته‌اند، و داوری آثار کار بسیار سختی بود که نوید دهنده این بو که پژوهش‌ها هموار کننده مسیر آینده و برطرف کننده مشکلات این عرصه باشد؛ دانشنامه‌های متعدد دینی و ادبی در کنار آثاری پیرامون هنرهای نمایشی، سینما، موسیقی، بازی‌های رایانه‌ای و نوین، دیپلماسی فرهنگی و اقتصاد فرهنگ در این جشنواره عرضه شده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به موضوع اقتصاد فرهنگ که در این دوره از جشنواره مورد توجه قرار گرفته است، گفت: از دبیر جشنواره نیز خواسته‌ام که با توجه به اینکه اقتصاد فرهنگ موضوع جدیدی است و در این دوره جشنواره مطرح شده، باید با جدیت آن را دنبال کنیم و خوشبختانه گام‌های خوبی در این زمینه برداشته شده است؛ در حوزه کارهای تحقیقاتی و مطالعاتی نیز باید بر موضوع اقتصاد فرهنگ تمرکز کنیم تا به تدریج در جامعه جا بیافتد؛ ذهنیتی که اکنون در جامعه حتی در میان مدیران جامعه وجود دارد، این است که فرهنگ خیلی نمی‌تواند در اقتصاد سهمی داشته باشد؛ اما در دو سال اخیر موضوع اقتصاد خلاق را مطرح کرده‌ایم و خوشبختانه نشریه اقتصاد خلاق را نیز در این زمینه راه اندازی کرده‌ایم تا ثابت کنیم حوزه فرهنگ نیز می‌تواند نقشی در اقتصاد کشور و تولید ناخالص داخلی داشته باشد.
وی در پایان گفت: نگرش جدیدی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دوره کنونی حاکم است و خرده گیری‌های گذشته پیرامون پژوهش صورت نمی‌گیرد و در چارچوب قانون این اجازه داده شده است تا هر کس حرفی جدید دارد، بتواند آثارش را منتشر کند.
در خاتمه این مراسم، از برترین‌های پژوهش در ۴ محور مطالعات راهبردی فرهنگ، مطالعات دینی و فرهنگ، ارتباطات و هنر قدردانی شد.
برگزیده‌های مطالعات دینی فرهنگ
در محور مطالعات دینی فرهنگ، حجت الاسلام کاظم دلیری با اثری با عنوان «درآمدی بر سبک بندگی، اعتدال عبادی در سیره معصومان (ع)» رتبه اول را کسب کرد. مهدی جمشیدی با اثری با نام «نظریه فرهنگی استاد مطهری» رتبه دوم را گرفت. رتبه سوم مشترک به اثر استاد یحیی یثربی با عنوان «فلسفه خرافات» و اثر حجت‌الاسلام سیدعبدالله حسینی با عنوان «تعامل شیعیان امامیه با دیگر مسلمانان در سه قرن اول هجری» داده شد؛ همچنین اثر «مناسبات اهل بیت (ع) با ایرانیان» اثر سیدمحمود سامانی شایسته تقدیر شناخته شد و رساله دکتری میثم فرخی از دانشگاه امام صادق مورد تقدیر قرار گرفت و «صورت غنایی در فقه و لغت» اثر روح‌الله حاج‌اسماعیلی شایسته چاپ شد.
در محور راهبردی فرهنگ، حسن ذوالفقاری با اثر «بومی سرودهای ایران» رتبه اول را از آن خود کرد و رتبه دوم مشترک به پژوهش «بررسی الگوهای مصرف فرهنگی دانشجویی و نسبت آن با نحوه شکل گیری هویت اجتماعی» اثر محمد رضایی و «تبار‌شناسی متون منش ملی ایرالنیان» اثر آرمین امیر اهدا شد؛ رتبه سوم نیز مشترکا به پژوهش دکتر کیومرث اشتریان با عنوان «مقدمه‌ای بر روش سیاستگذاری فرهنگی» و پژوهش شعیب بهمن با نام «تمدن ایرانی-اسلامی؛ از افول تا احیاء» داده شد. در این بخش اثری از خانم بهجت‌السادات حجازی با نام «چشم اندازی بقه تحولات ادبی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در حوزه شعر و داستان» شایسته تقدیر شناخته شد و رساله دکتری سیدقاسم حسنی تحت عنوان «بررسی چگونگی و فرآیند تبدیل امر ایلی به امر قومی در ایران» شایسته چاپ شد.
در محور هنر، رتبه اول به کتاب «شهر زیبا؛ مبانی، عوامل و معیار‌ها» اثر محمد نقی‌زاده تعلق گرفت؛ رساله دکتری فهیمه زارع‌زاده با عنوان «راهبردهای بیان هنری در مناسبات فرهنگی بین الملل جمهوری اسلامی ایران» رتبه دوم را کسب کرد و رتبه سوم به پژوهش «سنخ‌شناسی مخاطب‌های تئا‌تر در ایران» اثر اعظم راودراد و رساله دکتری رضا صمیم با نام «برساخت سوژه و تولید و مصرف موسیقی مردم پسند» داده شد. آثار دکتر هاشمی‌نژاد و محبوبه الهی در این بخش شایسته تقدیر شدند و رساله دکتری منوچهر معظمی با نام «تعامل فرهنگ و معماری» شایسته چاپ گردید.
در محور ارتباطات ۵ اثر برگزیده شدند؛ رتبه اول به شهاب اسفندیاری با اثر «سینمای ملی و جهانی شدن»، رتبه دوم به رساله دکتری محمد فتحی‌نیا با نام «فرهنگ تلویزیونی و زندگی روزمره جوانان» و رتبه سوم به حجت‌الاسلام سیدسعیدرضا عاملی برای پژوهش «مطالعات دوفضایی شدن بازی‌های رایانه‌ای» تعلق گرفت؛ در این بخش آثار اسدالله بابایی فرد و رساله دکتر سیدمجید امامی شایسته تقدیر شدند.
