در دانشگاه ادیان و مذاهب؛
«اندیشه‌های کلامی قاضی عبدالجبار و عضدالدین ایجی در باب صفات الهی» بررسی می‌شود
گروه دانشگاه: جلسه دفاع از پایاننامه کارشناسی ارشد با عنوان «بررسی تطبیقی اندیشه‌های کلامی قاضی عبدالجبار همدانی (م415ه) و قاضی عضدالدین ایجی (م756ه) در باب توحید و صفات الهی» در دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار می‌شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، به نقل از مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی دانشگاه ادیان و مذاهب، گروه آموزشی و پژوهشی مذاهب کلامی معاونت آموزشی و پژوهشی دانشکده مذاهب دانشگاه ادیان و مذاهب، جلسه دفاع از پایاننامه کارشناسی ارشد با عنوان «بررسی تطبیقی اندیشه‌های کلامی قاضی عبدالجبار همدانی (م415ه) و قاضی عضدالدین ایجی (م756ه) در باب توحید و صفات الهی» را برگزار می‌کند.
این پایاننامه تألیف مصطفی جلیلی‌فرد است و به راهنمایی حجت‌الاسلام والمسلمین حمید ملک‌ملکان دفاع می‌شود، حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی سلطانی استاد مشاور و حجت‌الاسلام والمسلمین حبیب حاتمی استاد داور این پایاننامه خواهند بود.
جلسه دفاع از پایاننامه «بررسی تطبیقی اندیشه‌های کلامی قاضی عبدالجبار همدانی (م415ه) و قاضی عضدالدین ایجی (م756ه) در باب توحید و صفات الهی» ساعت 13 دوشنبه، 24 اسفندماه در سالن شهید بهشتی دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار خواهد شد.
چکیده
موضوع نوشتار حاضر «بررسی تطبیقی اندیشه‌های کلامی قاضی عبدالجبار همدانی (م415ه) و قاضی عضدالدین ایجی (م756ه) در باب توحید و صفات الهی» است که در چهار فصل نگارش شده است.
در فصل اول با توجه به اهمیت این دو شخصیت و متعلق بودنشان به دو فرقه کلامی مهم معتزله و اشاعره ضمن تعریف علم کلام به شرح حال کامل زندگانی قاضی عبدالجبار و ایجی اختصاص یافته است.
فصل دوم در باب توحید و معانی و مراتب آن است. هر دو شخصیت به «جزء نداشتن و مرکب نبودن پروردگار» و «نفی تشبیه و تجسیم او» قائلند. این‌دو معرفت‌شناسی خداوند را واجب دانسته با این تفاوت که قاضی عبدالجبار این وجوب را عقلی دانسته و قاضی ایجی آن را شرعی می‌داند.
در باب ایمان عبدالجبار، عمل را که شامل طاعات، واجبات و مستحبات است، داخل در ایمان کرده و آن را قابل زیادت و نقصان می‌داند لیکن قاضی ایجی عمل را در آن داخل نکرده و ایمان را تصدیق بما جاء النبی می‌داند و طبق اکثر اشاعره آن را قابل زیادت و نقصان نمی‌داند.
در فصل سوم پس از بیان معانی لغوی و اصطلاحی اسم، صفت و ذات، و تقسمیات صفات از منظر عبدالجبار و ایجی، سخن از رابطه ذات و صفات شده که در این موضوع عبدالجبار قائل به نظریه «نیابت ذات از صفات» ابوعلی جبائی(م303ق) است. قاضی ایجی دیدگاه «زیادت صفات بر ذات» را بیان داشته در حالی که ادله قدمای اشاعره بر این امر را رد کرده و خویش نیز بر آن استدلالی ننموده است. برخلاف ایجی، قاضی عبدالجبار قائل به عدم توقیفی بودن اسماء خداوند است.
فصل چهارم در موضوع صفات خبریه و رؤیت خداوند است که قاضی عبدالجبار معانی صفات خبریه را تأویل کرده و حمل معانی ظاهری این آیات و روایات را بر معانی حقیقی‌شان ممنوع دانسته است؛ لیکن قاضی ایجی به دلیل عدم قطع به معانی تأویلی، ضمن نفی تشبیه و تجسیم و عدم پذیرش صفت بودن معانی ظاهری، قائل به توقف است.
در موضوع رؤیت در قیامت، قاضی عبدالجبار، آن را به دلیل «مجاوره» و «حال» واقع شدن در صورت رؤیت، رد می‌کند این درحالی است که قاضی ایجی رؤیت را صحیح می‌داند و قائل است که مؤمنان در قیامت با چشم سر خداوند را خواهند دید.
این پایاننامه تألیف مصطفی جلیلی‌فرد است و به راهنمایی حجت‌الاسلام والمسلمین حمید ملک‌ملکان دفاع می‌شود، حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی سلطانی استاد مشاور و حجت‌الاسلام والمسلمین حبیب حاتمی استاد داور این پایاننامه خواهند بود.
جلسه دفاع از پایاننامه «بررسی تطبیقی اندیشه‌های کلامی قاضی عبدالجبار همدانی (م415ه) و قاضی عضدالدین ایجی (م756ه) در باب توحید و صفات الهی» ساعت 13 دوشنبه، 24 اسفندماه در سالن شهید بهشتی دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار خواهد شد.
چکیده
موضوع نوشتار حاضر «بررسی تطبیقی اندیشه‌های کلامی قاضی عبدالجبار همدانی (م415ه) و قاضی عضدالدین ایجی (م756ه) در باب توحید و صفات الهی» است که در چهار فصل نگارش شده است.
در فصل اول با توجه به اهمیت این دو شخصیت و متعلق بودنشان به دو فرقه کلامی مهم معتزله و اشاعره ضمن تعریف علم کلام به شرح حال کامل زندگانی قاضی عبدالجبار و ایجی اختصاص یافته است.
فصل دوم در باب توحید و معانی و مراتب آن است. هر دو شخصیت به «جزء نداشتن و مرکب نبودن پروردگار» و «نفی تشبیه و تجسیم او» قائلند. این‌دو معرفت‌شناسی خداوند را واجب دانسته با این تفاوت که قاضی عبدالجبار این وجوب را عقلی دانسته و قاضی ایجی آن را شرعی می‌داند.
در باب ایمان عبدالجبار، عمل را که شامل طاعات، واجبات و مستحبات است، داخل در ایمان کرده و آن را قابل زیادت و نقصان می‌داند لیکن قاضی ایجی عمل را در آن داخل نکرده و ایمان را تصدیق بما جاء النبی می‌داند و طبق اکثر اشاعره آن را قابل زیادت و نقصان نمی‌داند.
در فصل سوم پس از بیان معانی لغوی و اصطلاحی اسم، صفت و ذات، و تقسمیات صفات از منظر عبدالجبار و ایجی، سخن از رابطه ذات و صفات شده که در این موضوع عبدالجبار قائل به نظریه «نیابت ذات از صفات» ابوعلی جبائی(م303ق) است. قاضی ایجی دیدگاه «زیادت صفات بر ذات» را بیان داشته در حالی که ادله قدمای اشاعره بر این امر را رد کرده و خویش نیز بر آن استدلالی ننموده است. برخلاف ایجی، قاضی عبدالجبار قائل به عدم توقیفی بودن اسماء خداوند است.
فصل چهارم در موضوع صفات خبریه و رؤیت خداوند است که قاضی عبدالجبار معانی صفات خبریه را تأویل کرده و حمل معانی ظاهری این آیات و روایات را بر معانی حقیقی‌شان ممنوع دانسته است؛ لیکن قاضی ایجی به دلیل عدم قطع به معانی تأویلی، ضمن نفی تشبیه و تجسیم و عدم پذیرش صفت بودن معانی ظاهری، قائل به توقف است.
در موضوع رؤیت در قیامت، قاضی عبدالجبار، آن را به دلیل «مجاوره» و «حال» واقع شدن در صورت رؤیت، رد می‌کند این درحالی است که قاضی ایجی رؤیت را صحیح می‌داند و قائل است که مؤمنان در قیامت با چشم سر خداوند را خواهند دید.
