خط نستعلیق را در محرابها و پیشانی رواقها بکار بگیریم
گروه هنر: یک محقق و استاد کتابت در حوزه خوشنویسی گفت: به نظر می‌رسد ارتباط بصری ایرانیان با ریزاندام‌های نستعلیق، در زمانی که این خط به بزرگنمایی در کتیبه‌ها می‌رسد، دشوار است؛ بنابراین بهتر است این خط در پیشانی رواقها، محرابها و شبستان‌ها که عرض و ارتفاع کتیبه کمتر می‌شود بیشتر مورد استفاده قرار گیرد.
غلامرضا راهپیما، محقق و استاد خوشنویسی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با بیان اینکه خط محقق که از مشتقات ثلث محسوب می‌شود به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد از جمله درشتی حروف و کلمات، مناسب‌ترین خط برای کتیبه‌نگاری اسلامی است، تاکید کرد: خط محقق با کشیدگی و رعنایی و ظرافت و دور کمتر و سطح بیشتر نسبت به ثلث است. از ویژگی‌های بارز این خط می‌توان به شکوه و عظمت، درشتی حروف و کلمات، فاصله منظم و یکدست و ساده بودن اشاره کرد.
راهپیما با بیان اینکه از آغاز تا حدود قرن هفتم هجری قمری، کتیبه‌ها تنها به خط کوفی نگارش می‌شده‌اند، گفت: خط کوفی از جمله خطوطی است که از آن در کتیبه‌های بناهای سنتی و اسلامی استفاده بسیار شده است و قدمت این خط به مراتب بیشتر از سایر خطوط خصوصا خط ثلث است و به صدر اسلام می‌رسد.
این محقق توضیح داد: از قرن هشتم به بعد خط ثلث در نوشتن کتیبه‌ها بیشتر رواج یافت و به‌کارگیری خط نستعلیق نیز برای کتیبه‌ها از حدود قرن نهم هجری متداول شد و از قرن دهم به صورت گسترده در معماری بناها استفاده شد و یکی از قدیمی‌ترین نمونه‌های کتیبه نستعلیق در بنای آستانه شاه نعمت‌الله ولی واقع شده است. همچنین از زیباترین خطوط نستعلیق دوره قاجار می‌توان به کتیبه‌های سر درب ورودی و جلوخان مسجد سپهسالار اشاره کرد که به خط زیبای استاد میرزا غلامرضا اصفهانی نگاشته شده است.
این استاد کتابت ادامه داد: در عین حال با اینکه خط نستعلیق برای کتابت بسیار مناسب و زیباست، به نظر می‌رسد ارتباط بصری ایرانیان با ریزاندام‌های خط نستعلیق در زمانی که این خط به بزرگنمایی در کتیبه‌ها می‌رسد، دشوار است. بر این اساس بهتر است این خط در پیشانی رواقها، محرابها و شبستان‌ها که عرض و ارتفاع کتیبه کمتر می‌شود مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
راهپیما تاکید کرد: خط نستعلیق در کتیبه‌نگاری بسیار مناسب اشعار فارسی است و از نظر زیبایی‌شناسی بهتر است از خطوط ثلث و محقق برای آیات قرآن استفاده شود.
وی گفت: هنر عینیت یافتن وجود هنرمند در جهانی خارج از وجود است و از این رو به همان اندازه که هنرمند به زیبایی و صفای روح دست یافته است، اثر هنری‌اش زیبا و ماندگار خواهد بود. اخلاص معماران، طراحان و هنرمندانی که در بناهای اسلامی به ویژه مسجد نقش‌آفرینی می‌کنند در برکت و زیبایی معنوی آن بسیار تاثیرگذار است.
راهپیما تاکید کرد: کتیبه‌ها جدای از حس زیبایی‌شناختی ظاهری‌شان، از یک سو، مشتمل بر معانی و مفاهیمی هستند که انعکاس‌دهنده هویت مذهبی، تاریخی، اجتماعی زمان خلق آنهاست و از سوی دیگر پیام‌رسان خلوص معنوی و خلاقیت هنرمندان خلق‌کننده آن هستند.
