روحالله هادی، پژوهشگر و استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) با بیان اینکه قرآن سرمشق بلاغی شاعران بزرگ فارسی و عربی است و حافظ گل سرسبد شاعران بهرهمند از فصاحت و نحو کلامالله به شمار میرود، گفت: استفاده شاعران از معارف قرآن از صدر اسلام در تمام ادوار رایج بوده و با توجه به نوع نگاه شاعران بر اساس دوره تاریخی آنها کم و زیاد شده است. به عنوان نمونه در زمان رواج ادبیات مدحی دورههای اول پس از اسلام و نیز ادبیات حماسی از جمله شاهنامه فردوسی توجه به معارف قرآنی کمتر بوده و به تدریج این توجه با رواج ادبیات اخلاقی و عرفانی افزایش یافته است.
هادی افزود: قبل از رواج ادبیات عرفانی نیز امثال کسایی و ناصرخسرو که شاعرانی با دیدگاههای دینی بودهاند استفاده چشمگیری از قرآن داشتهاند و از زمان سنایی شاعران مختلف خصوصا عطار، مولانا و حافظ از آیات قرآن و فصاحت و بلاغت کلامالله در قالب مضامین عینی و تلمیحات به صورت چشمگیر استفاده کردهاند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: قرن هفتم و هشتم با رواج استفاده از فصاحت و مضامین قرآنی در شاعران مختلف از جمله سعدی، مولانا، حافظ، شاه نعمتالله ولی، خواجوی کرمانی و جامی مواجه شدیم که این بهرهگیری تا عصر قاآنی شیرازی و حتی دوران مشروطه در اشعار امثال ملکالشعرای بهار دیده میشود که دیوان اشعارش انباشته از معارف قرآنی است.
وی تاکید کرد: در میان این شاعران حافظ از لحن قرآن نیز استفاده کرده است و تلاش کرده با ارادت به قرآن نظام ساختار آیات را سرمشق خود در سرایش اشعار قرار دهد.
هادی افزود: به گفته جرجانی معجزه بودن قرآن به نحو آن است که غیرقابل تقلید و وسیله تحدی است. کلمات در اختیار همه قرار دارد، ولی ساختار نحوی قرآن منحصر به فرد است.
وی گفت: شاعرانی چون حافظ و سعدی تلاش کردهاند از نحو قرآن بهره ببرند و بر زیبایی کلامشان بیفزایند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه بنیان و اساس علوم بلاغت در قرآن کریم جای دارد، افزود: به عنوان نمونه اولین جناسها را در قرآن مشاهده میکنیم که نام این صنعت، فواصل قرآن است.
هادی تاکید کرد: نثرنویسان بزرگ فارسی و عربی نیز در نگارش کتابهای تصوف، اخلاق، وعظ و علوم تربیتی از مضامین و فصاحت و بلاغت قرآن استفاده کردهاند.