تفاوت تبلیغ دینی و غیر دینی/ آیا به راستی شما مبلغ دین هستید؟

حجت‌الاسلام والمسلمین سید جواد موسوی هوایی، معاون آموزشی و پژوهشی سازمان تبلیغات اسلامی به مناسبت سالروز تأسیس سازمان تبلیغات اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به تشریح مهم‌ترین ویژگی‌های تبلیغ و مبلغ اسلامی پرداخت و اظهار کرد: ارکان تبلیغ مهم‌ترین تفاوت تبلیغ دینی از تبلیغ غیر دینی است.

وی ادامه داد: در پیام دینی که مبلغ دین آن را می‌رساند اصل پیام یک منشأ الهی و آسمانی دارد و در عین حال که کاملاً فطری است، برای هدایت مخاطبان مطرح می‌شود نه برای تغییر دادن ذهنیت آنها به منفی و یا مثبت برای تأمین منافع فردی یا گروهی یا تأمین منافع مالی بخشی از افراد.

رکن تبلیغ خالص بودن برای خداوند است

حجت‌الاسلام موسوی هوایی بهره‌کشی از افراد در سایر مسائل تبلیغی را تفاوت بارز تبلیغ دینی و غیر دینی برشمرد و گفت: مبلغ دین چون پیام خداوند را می‌رساند خالص عمل می‌کند. اگر مبلغی در تبلیغ خود رکن خالص بودن برای خدا را رعایت نکند نمی‌توان گفت مبلغ دینی است.

وی با تأکید بر جایگاه پیام در هر تبلیغی گفت: در تبلیغ دینی پیام و محتوا باید الهی و برای هدایت بشر و منطبق با فطرت انسان‌ها باشد، از سوی دیگر پیام دین یک پیام جامع و کامل است و در ابعاد مختلف زندگی انسان تکلیف الهی او را مشخص و خط مشی و سبک زندگی الهی انسان را به او پیشنهاد می‌کند.

معاون آموزشی و پژوهشی سازمان تبلیغات اسلامی با تأکید بر اینکه محتوای تبلیغ دینی، کامل است و اینگونه نیست که مثلاً انسان را از نظر اقتصادی رها کند و به مسائل اخلاقی و فرهنگی بپردازد،گفت: تبلیغ دین در همه ابعاد سیاسی، اقتصادی، عواطف، احساسات و ... حرف برای گفتن دارد و محتوای عظیم دینی است که مبلغ آن را به جامعه بشری می‌رساند.

وی در ادامه سخنان خود به ویژگی‌های مبلغ دینی اشاره کرد و گفت: پیام رسان دین هم باید ویژگی‌های خاصی داشته باشد و هر کسی نمی‌تواند پیام دین را برساند و گذاره‌های دینی را به انسان‌های دیگر طوری منتقل کند که این انتقال مؤثر واقع شود.

مبلغ اول از همه باید مظهر محتوایی باشد که می‌گوید

معاون آموزشی و پژوهشی سازمان تبلیغات اسلامی تصریح کرد: تبلیغ دین به غایت تربیت دینی است. بر همین اساس مبلغ اول از همه باید مظهر محتوایی باشد که می‌گوید، اگر درباره توحید صحبت می‌کند باید توحید و خداشناسی و خدامحوری در زندگی وی معلوم باشد و حداقل این است که در فضای تبلیغی باید توحید در رفتارش مشهود باشد، اگر درباره قیامت صحبت می‌کند باید اعتقاد به قیامت در اقدام و عمل او مشخص باشد و اگر در خصوص انقلاب و ارزش‌های انقلاب صحبت می‌کند باید هم خودش معتقد و هم عامل به این ارزش‌ها باشد.

وی با تأکید بر اینکه تبلیغ دین را نباید مانند سایر تبلیغ‌ها دید که از منشأ، رها هستند، گفت: مبلغ باید اخلاص داشته باشد و به خاطر خدای متعال، رشد و نجات انسان تبلیغ کرده کاملاً مردمی باشد. همانطور که قرآن در خصوص بزرگ‌ترین مبلغ عالم وجود حضرت محمد(ص) می‌فرماید که «از میان خودتان پیامبری برای هدایت شما آمد».

مردمی بودن مبلغ باید ملموس باشد

حجت‌الاسلام موسوی هوایی به تبیین شاخصه‌های مردمی بودن مبلغان پرداخت و اظهار کرد: مردمی بودن یک مبلغ شاخصه‌هایی دارد. یک مبلغ باید در زندگی ساد‌ه زیستی، توجه به محرومان، بازکردن گره از مشکلات مردم، همراه مردم بودن در مسائلی که برای آنها پیش می‌آید و ... را به صورت ملموس در وجود خود داشته باشد.

وی ادامه داد: مردم در شادی و غم‌هایشان به سراغ مبلغان دین می‌روند تا تکلیفشان را مشخص کند و مسیر و سبک زندگی دینی و انسانی را به آنها نشان دهد. مبلغ باید آگاه به محیط تبلیغ و افکار عمومی که بر مخاطبانش حاکم است باشد.

موسوی هوایی با تأکید بر اینکه فضایی که در تبلیغ دینی حاکم است فضایی الهی است که منافع آن به جیب مبلغ نمی‌رود بلکه نصیب مخاطب تبلیغ می‌شود، عنوان کرد: این مخاطب تبلیغ است که راهنمایی و هدایت می‌شود و نجات پیدا کرده تقربش قوی‌تر می‌شود و می‌تواند رستگاری دنیا و آخرت را برای خودش ایجاد کند.

وی مسئله دیگری که وجه تمایز بین تبلیغ دینی و سایر تبلیغات است را مسئله ابزار و روش رساندن پیام دانست و گفت: مبلغ دینی برای تبلیغ آرمان‌های دینی و هدایت انسان‌ها از هر روش و ابزاری استفاده نمی‌کند. در دنیا برای تبلیغ و رساندن پیام در رسانه‌ها از خشونت، شهوت، تخیلات، سوء استفاده از دیگران و ... استفاده می‌شود. اما دستگاه تبلیغ دینی هیچگاه از این ابزار ناشایست برای تبلیغ دین استفاده نمی‌کند.

موسوی هوایی اساسی‌ترین ابزار تبلیغ دین را منبر و تبلیغ چهره به چهره دانست و گفت: در تبلیغ دین از انسان برای هدایت انسان استفاده می‌شود. خداوند می‌فرماید ما ملائک را برای هدایت شما نفرستادم بلکه بشری مانند خودتان فرستادم تا شما را هدیات کند. پس مهم است که در اوج ابزارهای تبلیغ انسان وجود داشته باشد.