6 چالش پیش روی هشتمین رئیس سیمای قرآن

شبکه قرآن سیمای جمهوری اسلامی ایران در ۱۱ مهر ۱۳۸۴ آغاز به کار کرد،‌ قبل از افتتاح رسمی آن از سال 1378(با شروع ماه مبارک رمضان) برنامه خود را آغاز نمود. به این صورت که هر شب بعد از خبر 22:30 شبکه دو و از ساعت حدود 23 تا 24 یک ساعت برنامه با عنوان سیمای قرآن از شبکه دو سیما پخش می‌شد.
بعد از یک سال، این برنامه به موقع ظهر و پس از اذان ظهر، انتقال یافت و مدت دو سال با عنوان «سیمای نور» به این نحو ادامه داشت. سپس مدت دو سال صبح‌ها از شبکه چهار سیما و هر روز به مدت پنج ساعت برنامه‌های شبکه قرآن پخش می‌شد.
اولین مدیر این شبکه «سلمان فرهمند» بود که از سال‌های 78 تا 80 فعالیت داشت. «مصطفی صدرزاده» نیز از سال 80 تا 84 مدیریت این شبکه کم‌مخاطب را بر عهده گرفت و در ادامه آن نیز «حسین ساری» طی حدود شش سال دارای بیشترین عمر مدیریتی در این شبکه بوده است که شامل سال‌های 84 تا 90 بوده است.
«محمدباقر پیشنمازی» یکی دیگر از مدیران این شبکه بوده است، وی در سال‌های 90 و 91 مدیریت این شبکه را بر عهده گرفت و در سال 91 جای خود را به «حسن گروسی» داد. گروسی نیز از این سال تا دی ماه سال 93  به عنوان مدیر شبکه قرآن فعالیت کرد. پس از این و از دی ماه سال 93 تا تیرماه سال 95 این شبکه که اصلی‌ترین چالش آن کمی مخاطب است، دو رئیس دیگر به خود دید و سومین رئیس در این مدت نیز در تیرماه سال 95 کار خود را آغاز کرد.
«بهرام محمدی‌نیا» ششمین رئیس شبکه قرآن سیما از دی‌ماه 93 تا آذر سال 94 فعالیت خود را آغاز کرد تا حکم ریاست وی تنها کمتر از یک سال باشد و پس از وی نیز «حجت‌الاسلام والمسلمین موسوی» به عنوان رئیس جدید این شبکه معرفی شد، عمر مدیریت وی تنها چندماه طول کشید.
حال و با همه این تفاسیر «محمدحسین محمدزاده» به عنوان رئیس این شبکه معرفی شده است،  شبکه‌ای که طی مدت کمتر از 11 سال فعالیت رسمی، هشت رئیس را به خود دیده است. این شاید اولین چالش از مجموعه چالش‌هایی است که در ادامه به آن اشاره می‌شود. میانگینی که به نظر می‌رسد در بین مدیران رسانه، کمترین میانگین باشد. البته اگر میانگین مدیران تیم‌های ورزشی از جمله فوتبال را نادیده بگیریم شاید گفت کمترین میانگین عمر مدیریتی در تمام زمینه‌ها باشد.
با این وجود محمدحسین محمدزاده که همیشه فعالیت‌های اثرگذارش در رادیو قرآن به عنوان آلترناتیو شبکه قرآن به حساب می‌آمد حالا به عنوان مدیر شبکه قرآن معرفی شده تا زمینه جدیدی از خدمت در عرصه رسانه را تجربه کند و ایده‌های خود را این بار در سیمای قرآن به منصه ظهور برساند.
شبکه قرآن سیما و فردی که به عنوان این شبکه کم‌مخاطب خدمت کرده است، همیشه با چالش‌هایی روبرو بوده است، چالش‌هایی که در صورت نیندیشیدن چاره برای برطرف کردن آنها می‌تواند عمر مدیریت رئیس جدید را نیز تحت الشعاع خود قرار دهد.
همیشه اولین چالشی که یک مدیر در کشورمان با آن روبرو بوده بحث مالی است، این وضعیت مخصوصاً در صدا و سیما در سال‌های اخیر به بحرانی‌ترین وضعیت خود رسیده است، در این بین، وضعیت شبکه قرآن سیما از سایر شبکه‌ها نیز وخیم‌تر به نظر می‌رسد، باید دید محمدحسین محمدزاده که از نعمت تبلیغات در شبکه قرآن محروم است، چگونه می‌تواند مشکلات عدیده و بدهی‌های این شبکه به تهیه‌کنندگان را جبران کند.
مشکل دیگری که هر مدیر در آغاز کار خود با آن مواجه است، بحث نیروی انسانی است، بنابر این چالش دیگر مدیر جدید شبکه قرآن سیما، نیروی انسانی این شبکه است. با تمام احترامی که برای نیروهای این رسانه قائل هستم به نظر می‌رسد که برخی از آنها از ذوق لازم برای تهیه مستندها و برنامه‌های زنده جذاب برخوردار نیستند که اگر بودند وضعیت مخاطبان این شبکه تا به این حد بحرانی نبود.
همانگونه که در سطور ابتدایی این نوشتار اشاره شد، عمده‌ترین چالش این شبکه پائین بودن مخاطبان آن به نسبت شبکه‌های دیگر است، نشان به آن نشان که یکی از مدیرگروه‌های این شبکه در محفلی خصوصی این آرزو را داشت که تعداد مخاطبان پیامکی برنامه‌اش به بالاتر از پنج هزار نفر برسد. اگر این تعداد از مخاطب را در کنار تعداد مخاطبان برنامه‌های دیگر شبکه‌های مختلف که گاه تا مرز چند میلیون نفر هم می‌رود قرار دهیم، عمق ماجرا و وضعیت بحرانی این شبکه در بحث مخاطبان به خوبی مشخص می‌شود.
یکی دیگر از چالش‌های شبکه قرآن یا به قول اهالی این شبکه، سیمای قرآن، استفاده از تعدادی معدود از کارشناسان و اساتید قرآنی کشورمان در برنامه‌های تولیدی آن است. چهره‌هایی که از بس در برنامه‌های کم‌تعداد تولیدی این شبکه تکرار شده‌اند، ریزش مخاطبان را به دنبال داشته است. استفاده از چهره‌های جدید و محبوب در بین جامعه قرآنی می‌تواند هم رضایت حداکثری جامعه قرآنی را به دنبال داشته باشد و هم اینکه از تکرار برخی چهره‌ها که خود به یکی از عوامل مخاطب زدگی تبدیل شده است، جلوگیری کند.
در این زمینه شبکه قرآن می‌تواند برنامه‌های ورزشی که در ماه‌های اخیر به استفاده از کارشناسان جوان رو آورده‌ و توانسته مخاطبان را نیز راضی نگه دارد به عنوان الگوی خود قرار دهد. کاری که شبکه قرآن تاکنون کمتر به آن بها داده است و تجربه آن می‌تواند همراه با موفقیت‌هایی برای این شبکه باشد.
یکی از علائم زنده و پویا بودن یک شبکه تلویزیونی تعداد برنامه‌های زنده و نیز تنوع در برنامه‌ها آن است، این نوع برنامه متاسفانه در شبکه قرآن سیما اگر نگوییم بسیار کم، اما حداقل در حد مطلوب نیست،‌ شبکه قرآن باید رویکردی بهتر نسبت به تولید برنامه‌های زنده داشته باشد. برنامه‌هایی که مهم‌ترین کانال ارتباط مخاطبان با رسانه تلقی می‌شود، باید از سوی مدیر جدید سیما قرآن بیشتر جدی گرفته شود.
عمر کم مدیریت در این شبکه یکی دیگر از چالش‌هایی است که البته به طور مستقیم به عملکرد شخص مدیر بستگی دارد. اگر این مورد را نیز به عنوان یکی از چالش‌های پیش روی مدیر جدید سیمای قرآن تلقی کنیم، باید دید عملکرد وی می‌تواند آن را برطرف نماید یا خیر، کارکرد وی در صدای قرآن نشان داده است که حداقل برطرف کردن این چالش در تخصص محمدحسین محمدزاده هست.
تیمور کاکایی