اعتماد به خداوند؛ مؤلفه اصلی زهد در نگاه امام صادق(ع)
گروه اجتماعی: امام صادق(ع) در روايتی قابل تأمل درباره زهد، نگاه رايج به اين مفهوم را تصحيح میكنند و تعريفی از آن ارائه میدهند كه بر اساس آن عدم اتكاء به داشتههای دنيوی و اعتماد به خداوند مؤلفه اصلی آن است.
اين سخن امام صادق(ع) ذهن انسان به يكی از حكمتهای جضرت علی(ع) منتقل میكند؛ ايشان فرمودند: «الزهد كله بين كلمتين من القران قال الله سبحانه: لكيلا تاسوا علي ما فاتكم و لا تفرحوا بما آتاكم»: زهد در دو جمله قرآن خلاصه شده است: «برای اين كه بر آن چه(از ماديات دنيا) از شما فوت میشود متأسف نشويد و بر آن چه خدا به شما میدهد شاد نگرديد».
حجت‌الاسلام و المسلمين محمدعلی شاهآبادی امام جمعه گتوند در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خوزستان، پيرامون اين حدیث امام صادق(ع) گفت: این حدیث راهکار بسیار مناسبی درباره واقعیت برخی از انسان‌های امروز است؛ برخی زهد را دوری و بریدن از دنیا می‌بینند و برخی در مقابل خود را غرق در دنیا و تعلقات دنیا می‌کنند.
دين هیچ وقت به واسطه نگاه به آخرت دنیا را نفی نکرده است
وی با اشاره به نگاه دین به دنیا و آخرت انسان گفت: دين هیچ وقت به واسطه نگاه به آخرت دنیا را نفی نکرده است و هیچ‌گاه به واسطه نگاه به دنیا آخرت را نفی نکرده است؛ بلکه همان نگاه اعتدالی که دین اسلام خصوصاً مکتب اهل‌بیت(ع) به تمام موضوعات دارد، همين نگاه را نسبت به دنیا نیز دارد.
شاهآبادی تصريح كرد: انسان مسلمان نباید به واسطه وابستگی‌ها و تعلقات دینا از یاد خدا و آخرت غافل شود و از سوی ديگر نباید به واسطه دین‌مداری و آخرت‌نگری دنیا را رها کند؛ بلکه هر کدام از اینها به واسطه برنامه‌ریزی‌های الهی بخشی از زندگی ما را تشکیل میدهد؛ چنانکه در احادیث دنیا پیش‌درآمد و زمینه‌ساز سعادت آخرت ما است.
نسبت به دنيا چه رويكردی داشته باشيم؟
امام جمعه گتوند ادامه داد: بیان امام صادق(ع) همین نکته را می‌فرماید که ما به جای نگاه منفی به دنیا، وابستگی‌های دنیا را نفی کنیم؛ به عبارتی آنچه منفی است، دلبستگی‌ها و تعلقات انحرافی است که انسان را از یاد خدا غافل میکند، دنیا را محور و مقصد می‌نشاند، به جای اینکه خدا مقصد و مقصود ما باشد، دنیا را جایگزین آن میکند.
در جامعه امروزی، طمع‌ورزی‌ها، حیف و میل‌ها،
خیانت به بیت‌المال ... جلوه‌ای از دنیاگرایی است
اين مدرس حوزه ادامه داد: در جامعه امروزی، طمع‌ورزی‌ها، حیف و میل‌ها و
خیانت به بیت‌المال و ... جلوه‌ای از همین دنیاگرایی است. در نگاه آخرتی، انسان باید
به اندازه معاش خود تلاش کند و از دنیا بهره بگیرد، اما زیاده از آن؛ یعنی نگاه
اصالتی به دنیا و موقعیت‌های دنیا داشتن، سبب انحرافاتی مثل مال‌اندوزی، حرص، طمع‌ورزی
و ... میشود که نشانه‌های تعلقات غلط به دنیا است. در مقابل قناعت و صبر نشانه‌های
توکل بر خدا و خشنود بودن به رزق خدا و نگاه صحیح به دنیا است.
شاهآبادی با بيان اينكه زوال‌پذیری و ناپایداری دنیا در تمام شؤون آن مشهود است، توضيح داد: نه پست و مقام دنیا، نه اولاد، نه ثروت و اندوخته‌های دنیا و نه حتی نعمت‌هایی که خداوند در قالب سلامتی و موقعیت‌های مختلف به ما ارزانی می‌دارد، پایدار نیست. اگر انسان بخواهد محل اتکال و تکیه‌گاه محکمی برای خود فرض کند، همه چیز به خدا برمی‌گردد و تنها ذات مقدس حق است که حی لایموت است.
وی تأكيد كرد: انسان در داشتههای خود نیز نباید فریفته شود و از جایگاه اتكال حقیقی غافل شود که می‌تواند انسان را در جایگاه‌ها و موقعیت‌های دشوار و حساس زندگی پشتیبانی کند و دست‌گیر او باشد.
امام جمعه گتوند گفت: دنیای امروز ما، دنیای تظاهرها و فریبندگی‌های مظاهر مادی و دنیایی است؛ نه تنها در ابعاد مادی اقتصادی بلکه ترويج مسائل ظاهری شهوانی، با امکانات و توسعه تکنولوژی رسانه‌ای، جلوه‌ای از دنیا است که اگر انسان فریفته این ظاهر و فریبندگی‌ها شود و از یاد خدا غافل شود، قطعاً دچار انحراف و خسران میشود.
شاهآبادی در پابان خاطرنشان كرد: حتی در داشتههای خود نیز باید زهد را چنین معنی کرد که در داشته‌هایمان از حقیقت الهی غفلت نكنيم. واقعیت زندگی ما، بايد نگاه اصالتی به خداوند و اتکال به این حقیقت مطلق باشد.
