محمد بابایی، مدیر نشر مرکز طبع و نشر قرآن در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، با بیان اینکه دارالکتابه این مرکز از حدود 5 سال پیش تاسیس شده است، اظهار کرد: از ابتدای تاسیس این مرکز در نظر داشتیم که کتابت قرآن و نهضت قرآننویسی را در کشورمان احیاء کنیم.
وی با بیان اینکه عمده فعالیتهای این مرکز در آغاز بر آموزش و شناسایی کاتبان قرآن متمرکز بود، ادامه داد: در مرحله بعدی فعالیت دارالکتابه، کتابت قرآن با نظارت فنی و هنری دارالکتابه آغاز شد. امسال کتابتهایی را به اتمام رسانیدم و دو کتابت از این شمار به خط نسخ ایرانی انجام شده است که محمدعلی قربانی و مرتضی رهنما آنها را کتابت کردهاند.
بابایی همچنین به این که بالغ بر یک میلیارد مسلمان در شبه قاره هند زندگی میکنند، گفت: این افراد به شیوه عربی قرآن مینویسند و درصد قابل توجهی از آنان به شیوه هندی کتابت میکنند.
وی در ادامه سخنانش افزود: اعرابگذاری در قرآن به خط هندی به این صورت است که «یقولون» نوشته میشود و روی «واو» علامت سکون قرار میگیرد؛ در حالی که در شیوه مصری دو «واو» یقولون حرکتی ندارند و فقط دو ضمه بر روی قاف و لام قرار میگیرد.
بابایی ادامه داد: در شیوه هندی، علاوه بر ضمه، ساکن نیز گذاشته میشود که از این رو میتوان گفت خط هندی بسیار پراعراب است. در شیوه کمعلامت مرکز هیچ کدام از این موارد را نداریم. خط هندی در جهان اسلام که شمار مسلمانان بسیاری را شامل میشود طرفدارانی دارد که بر اساس آمار احصاء شده، این میزان همان طور که گفته شده بالغ بر یک میلیارد نفر است.
تکدهقان کتابت با شیوه هندی را برعهده دارد
مدیر نشر این مرکز افزود: دارالکتابه کتابتی را به شیوه هندی شروع کرده که استاد این طرح محمدعلی تکدهقان است. در اصل کتابت این شیوه را ایشان انجام میدهد و ویژگی این مصحف، برخورداری از صفحهبندی رایج جهان اسلام است.
وی با تاکید بر اینکه تاکنون هیچ قرآنی که به شیوه هندی نوشته شده است 604 صفحه نبوده است، گفت: هر صفحه این مصحف ختم به آیه بوده و تاکنون چنین رویکردی در این شیوه کتابت لحاظ نشده است و اغلب به این صورت بوده که در پایان صفحه، آیه در وسط تمام میشود و صفحهبندی بینظم است.
بابایی از نظارت هنری اساتید دارالکتابه بر این طرح برای تهیه کاری فاخر برای مسلمانان شبهقاره هند یاد کرد و افزود: تدوین و آمادهسازی این سه مصحف از کارهای جدی ما در سال 95 بوده است. البته کتابت مصاحف به خط نسخ ایرانی به پایان رسیده است و تعداد قابل توجهی از دیگر کاتبان نیز به کتابت با این خط مشغول هستند.
وی همچنین از پایان کتابت قرآن با شیوه هندی خبر داد و اظهار کرد: به دلیل تعدد کاتبان، خطها متفاوت است، ولی همه به خط نسخ ایرانی است. مثل قرائتهایی که از قرآن صورت میگیرد، از این رو کتابتها نیز سبک خاص خود را دارد و از نفراتی که به کتابت مشغول هستند، دو نفر به کار خود پایان دادهاند.
بابایی به ادامه فعالیت دیگر کاتبان اشاره کرد و یادآور شد: این کتابتها از سه، چهار سال پیش آغاز شدهاند و برخی نیز از سال گذشته شروع به کتابت کردهاند. ولی قدیمیترین آنها به اوایل زمان تاسیس دارالکتابه مربوط میشود.
فایل مصاحف در اختیار ناشران قرار میگیرد
وی با بیان اینکه چاپ نسخت این مصاحف را مرکز طبع و نشر انجام میدهد، عنوان کرد: اگر ناشران دیگر به چاپ قرآن با این خط تمایل داشته باشند، میتوانند فایل آن را از مرکز بگیرند و به چاپ اقدام کنند. البته هنوز تیراژ چاپ اول مشخص نیست و مرکز قصد تصدیگری در این باره را ندارد و چاپ اول هم برای معرفی و عرضه این مصحف به جامعه نشر صورت میگیرد.
بابایی گفت: ناشران با سرمایه خودشان میتوانند به ترویج این مصاحف بپردازند و این کتابت را با خطی زیبا و نسخ ایرانی به چاپ میرسد را توزیع کنند. البته ذائقه مردم کشورمان هم به این خط تمایل بیشتری دارد و ما در راستای تقویت آن گام برمیداریم.
وی اظهار کرد: البته هنوز با سازمانی در این رابطه صحبت نکردهایم و باید در این باره کار آماده و چاپ شود، سپس به رایزنی در این باره بپردازیم که البته در این موارد، غالباً سازمانها از چنین طرحهایی استقبال میکنند.
بابایی افزود: درباره هر مصحف، سازمان ویژه مرتبط به آن موظف است که به ترویج مصحف مورد نظر بپردازد. برای مثال آموزش و پرورش وظیفه دارد که قرآن حکیم را ترویج کند که این کار را نیز کرده است. یا برای مثال قرآن حکیم دانشجویی به وسیله وزارت بهداشت و وزارت علوم ترویج میشود.
بسته ویژه مرکز طبع و نشر
وی با بیان اینکه سازمانهای اوقاف و امور خیریه و تبلیغات اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ترویج مصاحفی که به خط نسخ ایرانی کتابت شدهاند خواهند پرداخت، افزود: قرآنهایی را به همراه دیگر کتب در بستههای چهارجلدی در دست تهیه داریم که در قطع پالتویی چاپ میشوند. این بستهها سال گذشته چاپ و منتشر شد که شامل قرآن، صحیفه سجادیه، مفاتیحالجنان و نهجالبلاغه به خط نسخ ایرانی بود.
وی گفت: امسال در نظر داریم کاری مشابه سال گذشته در قالب همان بسته چهار جلدی تهیه کنیم که این بار از خط نسخ عربی در قطع جیبی بهره خواهیم بود. نهجالبلاغه و مفاتیحالجنان به چاپ رسیده است و قرآن در دست تهیه و چاپ است و صحیفه سجادیه نیز بعد از چاپ قرآن به طبع میرسد.