رعایت شاخص‌های عدالت در وزارت بهداشت/ دلایل مرگ بیماران اهوازی
گروه سلامت: سخنگوی وزارت بهداشت با تأکید بر عملکرد وزارت بهداشت در سطح‌بندی بیمارستان‌ها گفت: ما به گونه‌ای کار می‌کنیم که به سوی رعایت شاخص‌های عدالت گام بر داریم.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت در نشست خبری که صبح امروز، 11 مردادماه درباره فوت چهار نفر از هموطنان دیالیزی با تأکید بر اینکه این چهار نفر بیماری زمینه‌ای داشته‌اند اظهار کرد: یک ویروس مشترک ممکن است در افراد به صورت متفاوتی بروز پیدا کند به عنوان مثال آنفلوانزا در یک فرد 30 ساله ممکن است به صورت یک سرماخوردگی خود را ظاهر کرده ولی در مورد یک فرد 65 ساله که نارسایی کلیه هم دارد منجر به مرگ می‌شود.
حریرچی ادامه داد: برای بررسی بیشتر این موضوع تیمی از وزارت بهداشت متشکل از دکتر نبوی، دکتر سروش و دکتر میردهقان برای بررسی موضوع فوت چهار بیمار در اهواز اعزام شده‌اند، در بیمارستان اهواز، بیماران دیگری نیز قبلا دیالیز و بیماران دیگری نیز بعد از این واقعه در حال دیالیز شدن در این بیمارستان هستند که علاوه بر دیالیز، بیماری زمینه‌ای دیگر نیز داشته‌اند و همگی سالم و بدون مشکل هستند.
وی ادامه داد: اگر عامل بیمارستانی منجر به فوت این افراد شده باشد نمی‌توان گفت که عامل بیماری‌زا پخش شده ولی فقط چهار نفر را درگیر کرده و منجر به فوت آنها شده است و طبیعتاً باید دیگران نیز که بیماری زمینه‌ای نداشتند به صورت خفیف علائم بیماری را داشتند ولی روی هم رفته هشت نفر در این بیمارستان تحت تاثیر این مشکل قرار گرفته‌اند.
حریرچی عنوان کرد: تمام بیماران این بیمارستان از نظر تأثیر دستگاه‌های دیالیز و نیز غذای مصرفی مورد بررسی قرار گرفتند و در جلسه‌ای که با حضور نمایندگان مجلس، رییس دانشگاه و کارشناسان تا چهار بامداد ادامه داشت مشخص شد که از نظر دستگاه دیالیز و غذا مشکلی نبوده و مشکلی ناشی از عامل دهانی، مدفوع یا اسهال به دلیل غذای مشترک یا آلوده بوجود آمده که احتمالاً منشا خارج بیمارستانی داشته است.
سخنگوی وزارت بهداشت بیان کرد: از نظر علمی معمولا در مسمومیت‌های خوراکی در 60 درصد موارد، منشاء اولیه پیدا نمی‌شود ولی ما بررسی کردیم و این چهار بیمار، علاوه بر نارسایی کلیه، بیماری زمینه‌ای نیز داشته‌اند. دو نفر از این بیماران نارسایی قلبی، یک نفر نارسایی پیشرفته کبدی و یک نفر نیز سرطان داشته است.
حریرچی یادآور شد: چهار بیمار دیگر نیز در حال حاضر در وضعیت پایداری بوده و علاوه بر اقدامات شناسایی، اقدامات پیشگیرانه شدید نیز انجام شده، ضمن اینکه بخش دیالیز این بیمارستان به تازگی از محل اعتبارت طرح تحول سلامت تجهیز و جزء بخش‌های مجهز و پیشرفته است.
سخنگوی وزارت بهداشت تأکید کرد: همانگونه که وزیر بهداشت عنوان کرده است و بیشترین سفر را به استان خوزستان کرده است، استان خوزستان به دلیل نقش مهمی که در دوران دفاع مقدس داشته است جزو اولویت‌های ماست و ما افتخار می کنیم که بدون توجه به قومیت‌های مختلف به همه خدمت می کنیم .
حریرچی همچنین در مورد اظهارات مدیر عامل انجمن حمایت از بیماران کلیوی مبنی بر فوت 19 بیمار دیالیزی در پنج ماه اخیر در استان خوزستان بیان کرد: اظهارنظرها باید در جهت هم افزایی و در جهت کمک به بررسی بیشتر موضوع باشد. ما نظر کمیسیونی را که درباره این موضوع تشکیل شده بود، اعلام کردیم و پزشکی قانونی هم می‌توانند نظرشان را در این باره اعلام کنند.
وی خاطرنشان کرد: در استان خوزستان 1600 بیمار دیالیزی داریم که در هفته سه نوبت دیالیز می‌کنند. البته در مورد بیماران دیالیزی نیز همانند دیگر بیماران درصدی مرگ و میر وجود دارد، اما در استان خوزستان اتفاق غیر عادی رخ نداده و ما اقدامات حمایتی خود را همچنان ادامه می‌دهیم.
حریرچی در ادامه در رابطه با بازنگری قوانین نظام پزشکی مد نظر وزارت بهداشت عنوان کرد: در این زمینه درباره نحوه نظارت و اعمال مدیریت نقطه نظراتی وجود دارد، اما بیشتر بر روی نظارت تاکید داریم.
وی همچنین در رابطه با تولید محصولات تراریخته(تغییر یافته ژنتیکی)، اظهار کرد: ما در داخل کشور تولید انبوه محصول تراریخته نداریم. البته ممکن است یک محصول در یک مزرعه یا آزمایشگاه به عنوان نمونه وجود داشته باشد که ما مطلع نیستم و نمی‌دانیم که آیا این ادعا درست است یا نه؟ اما اعلام می‌کنیم که محصول انبوه تراریخته در کشور وجود ندارد. در عین حال نظارت هم در زمینه واردات محصولات تراریخته دامی وجود دارد؛ به عنوان مثال کنجاله‌ای که وارد می‌شود اصلا مصرف انسانی ندارد، اما وزارت بهداشت بر روی آنها نظارت‌هایمان را انجام می‌دهیم.
عدالت در سلامت با نظام ارجاع مطلوب حاصل می‌شود
قائم مقام وزارت بهداشت با تأکید بر ایجاد نظام سطح بندی برای رسیدن به شاخص عدالت در سلامت گفت: از نظر ما حرکت توزیع خدمات بهداشتی و درمانی استان‌های کشور به سوی عدالت بوده، اما هنوز به میزان کامل و مطلوبی در این زمینه نرسیده‌ایم. در حال حاضر تراکم بیمارستان‌ها در برخی مناطق بیشتر و در برخی مناطق کمتر است به همین دلیل هم در طرح تحول نظام سلامت به سمت ایجاد مراکز بهداشتی و درمانی در نقاط محروم و شهرستان‌ها رفتیم.
وی با بیان اینکه عدالت همراه با نظام ارجاع مطلوب است، اظهار کرد: در هیچ کجای دنیا به این صورت نیست که همه بیمارستان‌ها و مراکز درمانی بتوانند خدماتی مانند جراحی قلب، شیمی درمانی و غیره ارائه کنند. بر این اساس بهتر است که نظام ارجاع وجود داشته باشد و براساس آن تراکم تخصص و تجربه ایجاد شود. ثابت شده است که از این طریق می‌توان به سمت عدالت بیشتری رفت، اما به شرط اینکه هزینه اضافه‌ای به مردم تحمیل نشود. یعنی سیستم بهداشت و درمان مطلوب آن است که خدمات را فراهم کند، اما هزینه‌اش افزایش نیابد.
حریرچی با تأکید بر سرعت تغییرات بافت جمعیتی در کشور بیان کرد: به عنوان مثال شاهدیم که نسبت شهرنشینی به روستانشینی تغییر کرده؛ به طوریکه اکنون اطراف تهران از نظر دسترسی به خدمات بیمارستانی از محروم‌ترین مناطق کشور محسوب می‌شوند. بنابر این بهترین روش برای حرکت به سمت عدالت ایجاد نظام سطح بندی است.
وی در رابطه با وضعیت شاخص‌های عدالت در سلامت پس از طرح تحول نظام سلامت، تصریح کرد: افزایش امید به زندگی، کاهش مرگ و میر، بهبود سطح بهداشتی و درمانی مردم و غیره از جمله توفیقاتی بوده که نظام سلامت کشور ما از چندین دهه اخیر آن را تجربه کرده است و این توفیقات باعث شده که نظام سلامت کشور در سرعت رسیدن به اهداف نظام سلامت جزو کشورهای بالا باشد.
وی افزود: علی‌رغم تاکید قوانین بالادستی درباره اصلاح شاخص‌های سلامت، متاسفانه حرکت قابل توجهی در زمینه این شاخص‌ها صورت نگرفته بود. به طوری که ما در شاخص‌های مربوط به عدالت در سلامت از نظر هزینه‌های اقتصادی رتبه‌های 107 تا 159 را داشتیم.
حریرچی ادامه داد: با وجود این موضوعات در سال اول اجرای طرح تحول نظام سلامت از نظر کاهش پرداختی از جیب مردم و هزینه‌های کمرشکن سلامت حرکت‌های مثبتی انجام شد و قرار است که گروه ارزیاب سازمان بهداشت جهانی برای ارزیابی این موضوع به ایران آمده و آن را به طور رسمی اعلام کند.
وی با بیان اینکه پیش از طرح تحول نظام سلامت با آمارهای پنج الی 10 درصدی در زمینه هزینه‌های کمرشکن سلامت مواجه بودیم، عنوان کرد: این موضوع حتی در شهرهای بزرگ به 13 یا 17 درصد هم رسیده بود. این در حالیست که طبق ارزیابی که در سال 93 انجام شد، ما در میزان پرداختی از جیب مردم کاهش قابل توجهی داشتیم؛ به طوری که میزان آن از 50 تا 60 درصد به 40 درصد رسیده است. همچنین شاهد کاهش 30 الی 40 درصدی هزینه‌های کمرشکن سلامت بودیم و هزینه‌های فقرزا نیز در دهک‌های مختلف کاهش معنی‌داری را داشته‌اند که البته آمارهای دقیق در این زمینه تا آماده شدن حساب‌های ملی سلامت زمان می‌برد.
معاون کل وزارت بهداشت در رابطه با حوادث ترافیکی در کشور عنوان کرد: در حال حاضر تصادفات عامل سوم مرگ و میر در ایران بوده در برخی استان‌ها به عامل دوم مرگ تبدیل شده‌اند. تصادفات هزینه‌های بسیار زیادی را به جامعه تحمیل می‌کند؛ چنانکه پنج درصد درآمد ناخالص ملی ما مانند بسیاری از کشورهای مشابه صرف هزینه‌های مربوط به تصادفات می‌شود. البته ما سال‌های از دست رفته عمر را هم در این زمینه حساب می‌کنیم.
وی با بیان اینکه در 10 سال گذشته قدم‌های مثبتی در حوزه تصادفات برداشته شده به طوری که تعداد نزدیک 20 هزار مرگ در سال به 16 هزار مرگ رسیده است، افزود: اما هنوز میزان تصادفات ما نسبت به جمعیت و میزان خودرو قابل قبول نیست و کاهش آن از اهدافی است که در توسعه پایدار نیز هدف‌گیری شده است.
حریرچی در پاسخ به سوالی درباره با نظارت وزارت بهداشت بر بیمارستان‌ها عنوان کرد: نظارت‌های ما چند گانه بوده مهم‌ترین بخش آن این است که افراد فعال در بیمارستان صلاحیت لازم فعالیت در آنجا را احراز می‌کند. همچنین شرایط فیزیکی بیمارستان‌ها نیز مورد نظارت قرار می‌گیرد. در عین حال قسمت دیگر نظارت بر فرآیندهاست که بخش عمده آن به صورت خودجوش انجام می‌شود. در عین حال سیستم اعتباربخشی نیز به نوعی ارزیابی است که به صورت درون‌زا، خودجوش و با ناظران بیرون از بیمارستان انجام می‌شود و همچنین یک سری نظارت‌های دوره‌ای هم وجود دارد. البته یک نوع از نظارت نیز ناشی از شکایات بیرون بیمارستان است.
وی با بیان اینکه ما و رسانه‌ها
باید به گونه‌ای کار کنیم که فرهنگ پیشگیری و درست کار کردن را ارتقا داد خاطرنشان کرد: نمی‌توان برای هر قسمت یک نگهبان
قرار داد، بلکه باید سیستم را به صورت درون‌زا ارتقا دهیم و شاخص‌های عملکردی آن را
هم ارزیابی کند؛ به همین علت شاخصی مانند ایمنی بیمار را در اعتباربخشی وارد کردیم.
