کم‌کاری سینما درباره فاجعه منا
گروه هنر: پس از گذشت یک سال از فاجعه منا، هنوز از عمق این فاجعه کم نشده است، اما درباره تصویرسازی از این رویداد تمامی بخش‌های فرهنگی کم‌کار بوده‌اند که سینما نیز در این حوزه نقش خود را به خوبی ایفا نکرده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، سال پیش که فاجعه منا رخ داد، تمام دنیا تحت تاثیر این اتفاق دلخراش قرار گرفت. فاجعه‌ای که تاثیرات آن هنوز باقی مانده و گذشت زمان نتوانسته داغ آن را کم کند. درباره دلایل فاجعه منا حرف‌های متعددی زده می‌شود، اما اگر بخواهیم غیر عمدی بودن این اتفاق را باور کنیم، باز هم چیزی از بی‌مبالاتی آل‌سعود کم نمی‌شود، چون کشوری که نتواند جان زائران خانه خدا را تضمین کند، چگونه می‌خواهد ادعای خادم‌الحرمین بودن را داشته باشد.
پس از این فاجعه همه اقشار کشورمان فاجعه منا را محکوم کردند. در این میان سینماگران هم در حرکت‌های نمادین به محکوم کردن این فاجعه پرداختند، البته عکس‌العمل‌های نمادین در جای خود شایسته است، اما جوابگوی آنچه که رخ داده نیست. در کلامی محکومیت سینماگران باید به واسطه ابزاری باشد که از آن به عنوان حرفه استفاده می‌کنند و مخاطب جهانی دارد.
با توجه به توضیح فوق هنوز طی یک سال گذشته فیلم یا سریالی ساخته نشده که در آنها فاجعه منا محور کار باشد. این اتفاق در حالی است که بار دراماتیکی که حادثه منا داشت به اندازه‌ای وسیع است که می‌توان کارهای بسیاری را در این حوزه تولید کرد به شرطی که متولیانی که دائماً دم از حمایت از این کارها را می‌زنند حمایت لازم از تولیدات مورد نظر را به عمل آورند.
نکته حائز توجه در این بحث اینجاست که با توجه به اتفاقاتی که بین دو کشور ایران و عربستان روی داد، می‌توان در قالب فیلم‌هایی که شهدای منا در آنها محور هستند موضوع مورد نظر را مد نظر قرار داد. اتفاقی که در فیلم سینمایی «24 سپتامبر» روی داد و مریم ابراهیم‌وند فیلمی با محوریت شهید محسن حاجی حسنی کارگر را روایت می‌کند. این فیلم که با نام اولیه «خانم سادات» جلوی دوربین رفت، آماده پخش شده است و در جشنواره سی و پنجم فیلم فجر به نمایش درخواهد آمد. در این راستا با گفتوگویی که با مریم ابراهیم‌وند و امین زندگانی، بازیگر و کارگردان این فیلم انجام شده همراه می‌شویم.
مریم ابراهیم‌وند، کارگردان «24 سپتامبر» علاقه به قرآن، کمک گرفتن از قاریان متعدد برای فعالیت‌های قرآنی و آشنایی دورادور با شهید حاجی حسنی‌کارگر را علت تصمیم خود برای ساخت فیلمی با موضوع فاجعه منا عنوان کرد و افزود: علاقه داشتم شخصیت محوری فیلمم، شهید حاجی‌حسنی که حافظ و قاری قرآن بود، باشد. بر همین اساس از طریق اداره اوقاف و وزارت ارشاد شماره خانواده شهید را به دست آورده و پس از گفتوگویی که با آنها داشتم، رضایت‌نامه‌ای مبنی بر ساخت فیلمی در خصوص فاجعه منا با محوریت این شهید را گرفتم.
این کارگردان درباره
بازسازی صحنه‌های فاجعه منا در این فیلم نیز این گونه توضیح داد: به دلیل اینکه
روابط دیپلماتیک ایران و عربستان در شرایط مناسبی قرار ندارد و از طرفی حساسیت‌ها
در رابطه با این موضوع بالاست، سعی کردیم بسیاری از صحنه‌های فاجعه منا را
بازسازی کنیم و برخی دیگر از صحنه‌ها را نیز به صورت ویژوال افکت کار کنیم.
وی همچنین اضافه کرد: رئیس سازمان حج و زیارت کشور قول هماهنگی برای سفر به عربستان و فیلمبرداری در آن‌جا را داد، اما این امکان برای ما فراهم نبود و به همین دلیل تصمیم گرفتیم برخی صحنه‌ها را بازسازی کرده و برای برخی دیگر از مستندات و راش‌های موجود از این حادثه استفاده کنیم.
ابراهیم‌وند با بیان اینکه به خیلی از سازمان‌ها از جمله حج و زیارت برای کسب حمایت از این فیلم مراجعه کردیم، اظهار کرد: من با هزینه شخصی بودجه این فیلم را تهیه کردم، در حالی که ساخت این فیلم به سازمان‌هایی چون حج و زیارت و اوقاف مربوط می‌شود و علی‌القاعده باید حمایت‌هایی انجام می‌دادند.
وی با تأکید بر اینکه
هیچ حمایتی از ساخت این فیلم صورت نگرفته است، بیان کرد: من طی دو، سه جلسه با حجت‌‌الاسلام قاضی عسگر و اوحدی در مورد موضوع فیلم و فیلمنامه صحبت کردم که بسیار مورد
استقبال قرار گرفت و اذعان کردند کار بسیار خوبی است، اما نمی‌توانیم حمایت مالی
انجام دهیم.
.
این تهیه‌کننده سینما با اشاره به تأکیدات رهبر معظم انقلاب به مسئولان مبنی بر زنده نگه‌داشتن یاد فاجعه منا در قالب یک اثر هنری، ابراز کرد: پس از فرمایشات رهبر معظم انقلاب در این زمینه تصمیم گرفتیم این اثر را با حمایت سازمان‌های مربوطه بسازیم، اما متاسفانه هیچ حمایتی صورت نگرفت.
در بخش پایانی این گزارش نیز با سخنان امین زندگانی، بازیگر نقش شهید حاجی‌حسنی که با خبرگزاری ایکنا انجام شده است، درباره حضورش در فیلم «24 سپتامبر» همراه می‌شویم. وی درباره این فاجعه و حضورش در «24 سپتامبر» چنین اظهار نظر کرد: متاسفانه سال گذشته اتفاقی رخ داد که بسیاری از مردم کشورمان را متأثر کرد. این اتفاق نیز فاجعه‌ای بود که در منا به وجود آمد و در آن بسیاری از هموطنان ما به شهادت رسیدند. این اتفاق به اندازه‌ای سنگین بود که هنوز بعد از چند ماه، درک آن برای مردم ساده نیست، برای همین وظیفه تمامی بخش‌هاست که به این موضوع در حد خود بپردازند. در این میان سینما به عنوان ابزاری فراگیر، باید در حد توان خود گوشه‌ای از اتفاق رخ داده را به تصویر بکشد.
وی افزود: اهمیت توجه سینما به این موضوع در کارکرد بین‌المللی آن نهفته است، چون زبان هنر هفتم بین‌المللی است. برای همین این ویژگی می‌تواند گوشه‌ای از مظلومیت شهدای منا را به تصویر بکشد. بر این اساس وقتی پیشنهاد بازی در فیلمی با این محوریت به من داده شد، در قبول آن تردید نکردم، چون هر کس به اندازه خود موظف است که در این حوزه ایفای نقش کند. برای من هم حضور در این کار از نظر اخلاقی واجب بود که باید در حد توانم بهترین بازی را ارائه می‌دادم. البته زمانی که فیلمنامه به من پیشنهاد شد متوجه شدم که کار از انسجام خوبی بهره برده است، چون شخصیت‌ها انسجام خوبی داشتند، همچنین تیمی که قرار بود کار را جان بخشد، از کارگردان گرفته تا عوامل پشت و جلوی دوربین به کار خود کاملاً آشنا بودند، از این رو انگیزه خوبی برای حضور در کار وجود داشت.
بازیگر فیلم «ملک سلیمان(ع)» در پاسخ به این سؤال که بازی در نقش یک قاری شهید چه ویژگی‌های دارد؟ گفت: نقش‌آفرینی در این قبیل نقش‌ها بسیار حساس و سخت است، چون قرار است نقش کسی را بازی کنی که در عالم واقعیت وجود داشته، برای همین ممکن است با کمی لغزش با اعتراض خانواده یا آشنایان وی رو‌به‌رو شوی. این سختی درباره شخصیت‌های برجسته‌ای چون شهید حاجی‌حسنی بسیار سخت‌تر می‌شود، زیرا این بزرگان، الگوهای شایسته‌ای برای جامعه بودند که عمر خود را صرف تبلیغ قرآن کرد‌ه‌اند، پس نباید هیچ لغزشی در این حوزه صورت گیرد.
