از سوی انجمن مالی اسلامی ایران؛
نشست «نقش نهادهای حرفه‌ای در توسعه علوم مالی و مالی اسلامی» برگزار شد
گروه اقتصاد: هشتمین نشست تخصصی مالی اسلامی با موضوع «نقش نهادهای حرفه‌ای و علمی در توسعه علوم مالی و مالی اسلامی» با سخنرانی فریدون رهنمای رودپشتی، رئیس انجمن مهندسی مالی ایران در محل شرکت تأمین سرمایه آرمان برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در این نشست سیدعلی حسینی، مدیر عامل بورس انرژی، مستشار، مدیرعامل هلدینگ آرمان و خواجه نصیری، مدیرعامل تأمین سرمایه آرمان نیز حضور داشتند.
براساس این گزارش، رهنمای رودپشتی اظهار کرد: اساساً نهادهای حرفه‌ای در هر حوزه‌ای اعم از کسب و کار یا علم و فناوری متأثر از محیط پیرامونی خود نیز هستند.
وی افزود: در کشوری مثل ما به دلیل حاکمیت نهادهای دولتی نقش نهادهای حرفه‌ای با محدودیت اساسی رو به رو است و اگرچه در دهه اخیر نگرش‌ها و پارادایم‌ها در این حوزه در حال پوست‌اندازی است اما همچنان ریشه‌های رسوخ یافته در ساختارهای اجتماعی و اقتصادی اجازه نقش‌آفرینی مناسب به نهادهای حرفه‌ای را نمی‌دهند.
رهنمای رودپشتی گفت: به‌طور کلی سه نوع نگاه در مقوله نهادها وجود دارد؛ یکی نگاه کاملا مهارتی است و واقعا برای کسب و کارها لازم است. نگاه دیگر کاملا آکادمیک است.
وی تأکید کرد: سومین نوع نگاه که حلقه مفقوده این زنجیره محسوب می‌شود و هم برای کسب و کار سودمند است هم برای نهادهای حرفه‌ای مانند انجمن‌ها، نگاه کاملا حرفه‌ای است.
رئیس انجمن مهندسی مالی ایران افزود: مشکل اساسی ما این است که بین پارادایم مهارتی و نظری حلقه واسط نداریم. نهادهای حرفه‌ای به عنوان کنش‌گر این حلقه واسط اگر به درستی هدایت شوند می‌توانند ارتباط منطقی میان حوزه نظری و فنی را ایجاد کنند. به این ترتیب هرکسی در مسیر ماموریتی خود حرکت خواهد کرد.
وی ادامه داد: برای مثال نهادهای حرفه‌ای در آمریکا از جایگاه نقش‌آفرینی قوی و کاملا در تراز با سیاست‌گذاران برخوردارند. در حالی که در کشور ما این نهادها با محدودیت بوروکراتیک رو به رو هستند و به همین دلیل نمی‌توانند با فراغ بال در قالب تشکیلات صنفی، انجمن‌ها و افراد مؤثر در مقام تصمیم‌گیری ایفای نقش کنند.
این استاد دانشگاه همچنین گفت: انجمن مالی اسلامی گرچه یک انجمن نوپا است اما با ماموریت روشن و هدفمند در حال فعالیت است. براساس تیپ اساسنامه‌ای که وزارت علوم برای انجمن‌ها تعریف کرده است، انجام تحقیقات علمی و فرهنگی در سطح ملی و بین‌المللی و همکاری با نهادهای اجرایی علمی و پژوهشی در زمینه ارزیابی امور آموزش و پژوهش جزو وظایف اولیه تعریف شده برای این نهادها است اما اگر فضای حرفه‌گرایی و اخلاق حرفه‌ای حاکم نباشد نهاد مذکور قدر به ایفای این نقش‌ها نخواهد بود.
وی افزود: محدودیت‌ها و عدم پویایی کافی در حوزه نهادی و حرفه‌گرایی در یکی از موارد باعث شده درس‌ها و سرفصل‌های علمی ما مربوط به 20 سال پیش باقی بماند.
به گفته این متخصص علوم مالی، حلقه مفقوده میان مهارت و حوزه نظری است که باعث می‌شود فارغ‌التحصیل دانشگاهی ما نتواند دست به خلق کسب و کار بزند و حتی از عهده اداره یک کسب و کار برنیاید.
عضو هیئت مؤسس انجمن مالی اسلامی گفت: افق دید بین‌رشته‌ای و فرارشته‌ای با محدودیت‌ها و کاستی‌های مذکور از میان رفته است و لازم است در این مسیر از نهادهای علمی و حرفه‌ای کمک بیشتری بگیریم.
وی افزود: انتقادات موجود ناشی از عدم کنش‌گری نهادهای حرفه از جمله انجمن‌ها است که باعث شده از زاویه بدبینانه به مسائل نگاه کنیم. انتشار کتب و برگزاری نشست‌ها به عنوان یکی دیگر از وظایف اساسنامه‌ای انجمن‌ها مطرح می‌شود در حالیکه در صنعت نشر دولتی نهادهایی با تفکر حرفه‌ای و حرفه‌گرایی نمی‌توانند فعالیت مناسبی داشته باشند. یکی از ملزومات تقویت نهادهای تخصصی اعتبار بخشی لازم و کافی است.
رهنما همچنین گفت: یک نمونه از اساسنامه‌های انجمنی که با نگاه صنفی و حرفه‌ای تعریف شده مربوط به حرفه تخصصی ما یعنی علوم مالی است.
وی تشریح کرد: در این اساسنامه یکی از اولین اهداف در ارتقای انجمن‌های مالی فراهم آوردن زمینه مشارکت همه جانبه تمامی افراد صلاحیت دار در تعیین سرنوشت حرفه‌ای تعیین شده است؛ نه اینکه یک نهاد بالادستی با صلاحدید خودش خط مشی‌ها را تعیین کند.
این استاد دانشگاه افزود: در دنیا این نظام ها با کمک خود نهادها و صاحب‌نظران همان حوزه تخصصی هدایت می شود. براساس یک مقاله از مک کینزی، ایران در سال 2035 می‌تواند یکی از ثروتمند‌ترین و موثرترین کشورها در توسعه اقتصاد جهانی باشد. نقش علم و فناوری و سهم فارغ‌التحصیلان در شاخه‌های مختلف من جمله مهندسی از عوامل اصلی این پیش‌بینی عنوان شده است. براساس آمارها تعداد فارغ التحصیلان مهندسی در ایران برابر آمریکا و بیشتر از ژاپن و کره می‌باشد.
این صاحب‌نظر ارشد علوم مالی تأکید کرد: نقش مهم و اصلی سرمایه انسانی باید مورد توجه قرار گیرد. هماهنگی با انجمن‌ها و نهادها باید منتج به هم‌افزایی شود اگر با نگاه عقل و منطق و کاملا حرفه ای و کارشناسی شده به مسائل نگاه کنیم و مدیریت حرفه‌ای را جایگزین مدیریت سیاسی کنیم.
عضو هیئت مدیره انجمن مالی اسلامی گفت: ما نیاز به یک رنسانس اساسی در نگاه به نهادهای حرفه‌ای داریم؛ هنوز باور به سرمایه انسانی نداریم. سرمایه انسانی به عنوان شاه بیت تفکر حرفه‌ای و مبنا و اساس حرفه‌گرایی است. فرار مغزها از ایران همراه با فرار ژن اتفاق می‌افتد و بعد از رفتن صاحبان تفکر و دانش، وصلت‌هایی در آن‌سوی مرزها اتفاق می‌افتد و موجب خروج ژن از ملیت ایرانی می‌شود. این گونه است که مثلا فلان بازیکن تیم فوتبال اروپایی دورگه ایرانی است و این یک خسران اساسی برای سرمایه کشور است.
وی افزود: سرمایه انسانی باید در ترازنامه سازمان‌ها و شرکت‌ها بیاید و ارزیابی شود. یکی از شاخص‌های منطقی ارزیابی این است که چقدر بابت آن فرد سرمایه‌گذاری شده است؛ اهمیت نیروی انسانی متخصص در این است که تفکر و کارکرد هر دو از او ناشی خواهد شد و این صلی‌ترین سرمایه برای اقتصاد و جامعه خواهد بود.
استاد دانشگاه و رئیس انجمن مهندسی مالی ایران گفت: نکته دیگر در این فرایند که چالش اساسی به حساب می‌آید این است که روش‌های اجرایی به اصول و اخلاق حرفه‌گرایی توجه چندانی نداشته است.
وی افزود: لازم است اصول اخلاقی را در مدار حرفه‌گرایی به عنوان منظومه مورد توجه قرار دهیم. ما در حال برداشتن قدم‌های اساسی اما اولیه ورود به عرصه حرفه‌گرایی هستیم. لذا اهمیت بسیاری دارد که منشور اخلاقی انجمن‌ها و نهادها را محوریت قرار دهیم. در رفتارها و مرزهای شخصی اصول و اخلاق را رعایت کنیم تا در بیرون و جامعه نمود آن را مشاهده نماییم.
به عقیده وی جاری و ساری کردن کار تیمی و اخلاق حرفه ای ، رفتارها را ازمرزهای فردی خارج و به مقوله اجتماعی تبدیل می‌کند.
رهنمای رودپشتی خاطرنشان کرد: موتور محرکه همه این فرایندها انجمن‌ها هستند. مدیریت حرفه‌ای نیاز به مهارت و دانش توأمان دارد و نباید قوانین و قررات ما به‌جای ایجاد هم‌افزایی محدودکننده باشند.
وی در پایان افزود: لازم است با تبادل اندیشه و مباحثه میان نهادهای حرفه‌ای و تصمیم‌ساز اندیشه‌ها را به نقد بگذاریم؛ یکی از قدم‌ها همین است. ان شاءلله در انجمن مالی اسلامی که پیشگام این تخصص شده است شاهد پیشرفت‌های خوبی در حوزه تقویت نهادی و افزایش کنش‌گری نهادهای حرفه‌ای باشیم.
در پایان این نشست جلسه پرسش و پاسخی برگزار شد که طی آن فریدون رهنمای رودپشتی، حسینی و محمودرضا خواجه نصیری به سوالات حاضران پاسخ دادند.
براساس این گزارش، رهنمای رودپشتی اظهار کرد: اساساً نهادهای حرفه‌ای در هر حوزه‌ای اعم از کسب و کار یا علم و فناوری متأثر از محیط پیرامونی خود نیز هستند.
وی افزود: در کشوری مثل ما به دلیل حاکمیت نهادهای دولتی نقش نهادهای حرفه‌ای با محدودیت اساسی رو به رو است و اگرچه در دهه اخیر نگرش‌ها و پارادایم‌ها در این حوزه در حال پوست‌اندازی است اما همچنان ریشه‌های رسوخ یافته در ساختارهای اجتماعی و اقتصادی اجازه نقش‌آفرینی مناسب به نهادهای حرفه‌ای را نمی‌دهند.
رهنمای رودپشتی گفت: به‌طور کلی سه نوع نگاه در مقوله نهادها وجود دارد؛ یکی نگاه کاملا مهارتی است و واقعا برای کسب و کارها لازم است. نگاه دیگر کاملا آکادمیک است.
وی تأکید کرد: سومین نوع نگاه که حلقه مفقوده این زنجیره محسوب می‌شود و هم برای کسب و کار سودمند است هم برای نهادهای حرفه‌ای مانند انجمن‌ها، نگاه کاملا حرفه‌ای است.
رئیس انجمن مهندسی مالی ایران افزود: مشکل اساسی ما این است که بین پارادایم مهارتی و نظری حلقه واسط نداریم. نهادهای حرفه‌ای به عنوان کنش‌گر این حلقه واسط اگر به درستی هدایت شوند می‌توانند ارتباط منطقی میان حوزه نظری و فنی را ایجاد کنند. به این ترتیب هرکسی در مسیر ماموریتی خود حرکت خواهد کرد.
وی ادامه داد: برای مثال نهادهای حرفه‌ای در آمریکا از جایگاه نقش‌آفرینی قوی و کاملا در تراز با سیاست‌گذاران برخوردارند. در حالی که در کشور ما این نهادها با محدودیت بوروکراتیک رو به رو هستند و به همین دلیل نمی‌توانند با فراغ بال در قالب تشکیلات صنفی، انجمن‌ها و افراد مؤثر در مقام تصمیم‌گیری ایفای نقش کنند.
این استاد دانشگاه همچنین گفت: انجمن مالی اسلامی گرچه یک انجمن نوپا است اما با ماموریت روشن و هدفمند در حال فعالیت است. براساس تیپ اساسنامه‌ای که وزارت علوم برای انجمن‌ها تعریف کرده است، انجام تحقیقات علمی و فرهنگی در سطح ملی و بین‌المللی و همکاری با نهادهای اجرایی علمی و پژوهشی در زمینه ارزیابی امور آموزش و پژوهش جزو وظایف اولیه تعریف شده برای این نهادها است اما اگر فضای حرفه‌گرایی و اخلاق حرفه‌ای حاکم نباشد نهاد مذکور قدر به ایفای این نقش‌ها نخواهد بود.
وی افزود: محدودیت‌ها و عدم پویایی کافی در حوزه نهادی و حرفه‌گرایی در یکی از موارد باعث شده درس‌ها و سرفصل‌های علمی ما مربوط به 20 سال پیش باقی بماند.
به گفته این متخصص علوم مالی، حلقه مفقوده میان مهارت و حوزه نظری است که باعث می‌شود فارغ‌التحصیل دانشگاهی ما نتواند دست به خلق کسب و کار بزند و حتی از عهده اداره یک کسب و کار برنیاید.
عضو هیئت مؤسس انجمن مالی اسلامی گفت: افق دید بین‌رشته‌ای و فرارشته‌ای با محدودیت‌ها و کاستی‌های مذکور از میان رفته است و لازم است در این مسیر از نهادهای علمی و حرفه‌ای کمک بیشتری بگیریم.
وی افزود: انتقادات موجود ناشی از عدم کنش‌گری نهادهای حرفه از جمله انجمن‌ها است که باعث شده از زاویه بدبینانه به مسائل نگاه کنیم. انتشار کتب و برگزاری نشست‌ها به عنوان یکی دیگر از وظایف اساسنامه‌ای انجمن‌ها مطرح می‌شود در حالیکه در صنعت نشر دولتی نهادهایی با تفکر حرفه‌ای و حرفه‌گرایی نمی‌توانند فعالیت مناسبی داشته باشند. یکی از ملزومات تقویت نهادهای تخصصی اعتبار بخشی لازم و کافی است.
رهنما همچنین گفت: یک نمونه از اساسنامه‌های انجمنی که با نگاه صنفی و حرفه‌ای تعریف شده مربوط به حرفه تخصصی ما یعنی علوم مالی است.
وی تشریح کرد: در این اساسنامه یکی از اولین اهداف در ارتقای انجمن‌های مالی فراهم آوردن زمینه مشارکت همه جانبه تمامی افراد صلاحیت دار در تعیین سرنوشت حرفه‌ای تعیین شده است؛ نه اینکه یک نهاد بالادستی با صلاحدید خودش خط مشی‌ها را تعیین کند.
این استاد دانشگاه افزود: در دنیا این نظام ها با کمک خود نهادها و صاحب‌نظران همان حوزه تخصصی هدایت می شود. براساس یک مقاله از مک کینزی، ایران در سال 2035 می‌تواند یکی از ثروتمند‌ترین و موثرترین کشورها در توسعه اقتصاد جهانی باشد. نقش علم و فناوری و سهم فارغ‌التحصیلان در شاخه‌های مختلف من جمله مهندسی از عوامل اصلی این پیش‌بینی عنوان شده است. براساس آمارها تعداد فارغ التحصیلان مهندسی در ایران برابر آمریکا و بیشتر از ژاپن و کره می‌باشد.
این صاحب‌نظر ارشد علوم مالی تأکید کرد: نقش مهم و اصلی سرمایه انسانی باید مورد توجه قرار گیرد. هماهنگی با انجمن‌ها و نهادها باید منتج به هم‌افزایی شود اگر با نگاه عقل و منطق و کاملا حرفه ای و کارشناسی شده به مسائل نگاه کنیم و مدیریت حرفه‌ای را جایگزین مدیریت سیاسی کنیم.
عضو هیئت مدیره انجمن مالی اسلامی گفت: ما نیاز به یک رنسانس اساسی در نگاه به نهادهای حرفه‌ای داریم؛ هنوز باور به سرمایه انسانی نداریم. سرمایه انسانی به عنوان شاه بیت تفکر حرفه‌ای و مبنا و اساس حرفه‌گرایی است. فرار مغزها از ایران همراه با فرار ژن اتفاق می‌افتد و بعد از رفتن صاحبان تفکر و دانش، وصلت‌هایی در آن‌سوی مرزها اتفاق می‌افتد و موجب خروج ژن از ملیت ایرانی می‌شود. این گونه است که مثلا فلان بازیکن تیم فوتبال اروپایی دورگه ایرانی است و این یک خسران اساسی برای سرمایه کشور است.
وی افزود: سرمایه انسانی باید در ترازنامه سازمان‌ها و شرکت‌ها بیاید و ارزیابی شود. یکی از شاخص‌های منطقی ارزیابی این است که چقدر بابت آن فرد سرمایه‌گذاری شده است؛ اهمیت نیروی انسانی متخصص در این است که تفکر و کارکرد هر دو از او ناشی خواهد شد و این صلی‌ترین سرمایه برای اقتصاد و جامعه خواهد بود.
استاد دانشگاه و رئیس انجمن مهندسی مالی ایران گفت: نکته دیگر در این فرایند که چالش اساسی به حساب می‌آید این است که روش‌های اجرایی به اصول و اخلاق حرفه‌گرایی توجه چندانی نداشته است.
وی افزود: لازم است اصول اخلاقی را در مدار حرفه‌گرایی به عنوان منظومه مورد توجه قرار دهیم. ما در حال برداشتن قدم‌های اساسی اما اولیه ورود به عرصه حرفه‌گرایی هستیم. لذا اهمیت بسیاری دارد که منشور اخلاقی انجمن‌ها و نهادها را محوریت قرار دهیم. در رفتارها و مرزهای شخصی اصول و اخلاق را رعایت کنیم تا در بیرون و جامعه نمود آن را مشاهده نماییم.
به عقیده وی جاری و ساری کردن کار تیمی و اخلاق حرفه ای ، رفتارها را ازمرزهای فردی خارج و به مقوله اجتماعی تبدیل می‌کند.
رهنمای رودپشتی خاطرنشان کرد: موتور محرکه همه این فرایندها انجمن‌ها هستند. مدیریت حرفه‌ای نیاز به مهارت و دانش توأمان دارد و نباید قوانین و قررات ما به‌جای ایجاد هم‌افزایی محدودکننده باشند.
وی در پایان افزود: لازم است با تبادل اندیشه و مباحثه میان نهادهای حرفه‌ای و تصمیم‌ساز اندیشه‌ها را به نقد بگذاریم؛ یکی از قدم‌ها همین است. ان شاءلله در انجمن مالی اسلامی که پیشگام این تخصص شده است شاهد پیشرفت‌های خوبی در حوزه تقویت نهادی و افزایش کنش‌گری نهادهای حرفه‌ای باشیم.
در پایان این نشست جلسه پرسش و پاسخی برگزار شد که طی آن فریدون رهنمای رودپشتی، حسینی و محمودرضا خواجه نصیری به سوالات حاضران پاسخ دادند.
