بررسی آسیب‌های عاشوراشناسی در مکتوبات/2
فقدان مقتلی اثرگذار برای فارسی‌زبان‌ها/ لزوم راه‌اندازی مرکز عاشوراشناسی
گروه ادب: یک عاشوراپژوه با اشاره به اینکه مقتلی اثرگذار برای فارسی‌زبان‌ها وجود ندارد، گفت: در راستای زدودن تحریفات و ارائه قرائتی واحد از عاشورا باید مرکز عاشوراشناسی راه‌اندازی شود.
مهدی امین‌فروغی، عاشوراپژوه و شایسته تقدیر سی‌ودومین جشنواره کتاب سال در بخش هنر در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با اشاره به ویژگی‌های آثار مکتوب عاشورایی گفت: کتاب‌هایی که در این حوزه نوشته می‌شود شاخه‌های گوناگونی دارد و نخستین آنها تاریخ و مقتل است و این گونه از کتاب‌ها باید از پشتوانه علمی قوی و مستندات محکم تاریخی برخوردار باشد. از سوی دیگر با توجه به اینکه کتاب‌های تاریخی به سه گونه توصیفی، تحلیلی و ترکیبی از دو گونه نخست تقسیم می‌شود که گونه توصیفی باید ضوابط این نوع کتاب‌ها را دارا بوده و گونه تحلیلی نیز قابل قبول و راه‌گشا باشد.
وی افزود: در بحث شاخه‌های دیگر، شاخه ادبی، شعر عاشورایی و هنری مانند خوشنویسی تا عکاسی، موسیقی و ... را شامل می‌شود و در هر یک از آنها باید ضوابط بینشی و معرفتی عاشورا لحاظ شده و همچنین واجد شرایط آن تخصص خاص باشد و در هر یک از تخصص‌ها بینش متعالی شیعه را با زبان هنر بیان کند.
امین‌فروغی با اشاره به کاستی‌های موجود در این بخش‌ها عنوان کرد: بسیاری از کاستی‌ها در بخش‌های گوناگون مرتفع شده است و در برخی بخش‌ها یا کتاب نداشتیم و یا تعداد آنها کم بوده است و باید در آینده شاهد بالندگی آنها باشیم، به عنوان مثال در حوزه کودک و نوجوان آثاری که شایسته و بایسته این حوزه باشد، وجود ندارد، همچنین حوزه مقتل‌خوانی دارای خلأ بسیاری است.
وی در ادامه به خلأ مقتل‌خوانی در زبان فارسی اشاره و تصریح کرد: مقتل‌خوانی از گذشته‌های دور تاکنون در میان عرب‌زبان‌ها معروف بوده است. آنها در روز عاشورا مقتلی مختصر، سلیس و روان به صورت گزارش از ابتدای صبح عاشورا تا شهادت امام حسین(ع) را می‌خواندند و سرآمد آنها عبدالزهرا کعبی بوده است، اما در میان فارسی‌زبان‌ها مقتلی نوشته نشده است که از یک بیان شیوا، سلیس و واژگان اثرگذار برخوردار باشد. به گونه‌ای که فارسی‌زبان‌ها آن را از رو بخوانند و همان تأثیری که مقتل در میان عرب‌زبان‌ها می‌گذارد، همان اثر را داشته باشد. البته کارهایی انجام شده، اما از توفیق برخوردار نبوده است. در حوزه‌های دیگر از جمله هنری نیز کارهایی انجام شده، اما در گام‌های نخستین بوده و باید کارهای قویتری را شاهد باشیم.
وی با اشاره به ریشه ورود تحریفات و نقش کتاب‌ها در این زمینه بیان کرد: قرائت‌های مختلفی از واقعه عاشورا از دیرباز تاکنون وجود داشته و دارد و عدهای قرائت تراژیک، برخی قرائت سیاسی، عرفانی و ... از عاشورا ارائه می‌دهند و هر یک از نگاه‌ها در انبوهی از کتاب‌ها وجود داشته است، به همین دلیل این موضوع بستگی به این دارد که با چه قرائتی به عاشورا نگاه کنیم، اگر قرائت کاملا سیاسی است، نگاه‌ها و قرائت‌های دیگر را برنمی‌تابیم و آن را تحریف می‌دانیم و اگر نگاه، ماورایی و عرفانی است، نگاه‌های دیگر را بر نمی‌تابیم؛ از این رو باید یک مرکز عاشوراشناسی معتبر تشکیل شود تا عدهای کارشناس در طول سال این قرائت‌ها را بررسی کنند. از سوی دیگر کسانی که در این مرکز فعالیت می‌کنند، باید افرادی زبردست بوده و به دور از هر گونه ملاحظات کتاب‌ها را بررسی کنند و نتیجه و ماحصل آن را در اختیار مردم قرار دهند.
این پژوهشگر ادامه داد: این مرکز باید این قرائت‌ها را در کنار هم قرار داده و با کار دقیق و کارشناسی و به دور از غرض آنها را بررسی کند و به قرائت واحدی برسد، البته این یک آرزو است و اینکه چه اندازه می‌تواند تحقق یابد، حائز اهمیت است.
مطالب مرتبط
