محمدتقی رهبر عنوان کرد:
قیام عاشورا؛ درس اقتصاد و سیاست مقاومتی/ عزاداری مقدمه‌ای برای فهم مجاهدت است
گروه سیاسی: امام جمعه موقت اصفهان، قیام عاشورا را تجلی حقیقی «جهاد کبیر» دانست و گفت: اگر امام حسین(ع) در آن روز در مقابل جبهه استکبار اموی قرار گرفته بود، امروز ما در مقابل استکبار جهانی که آمریکا، اسرائیل و ارتجاع جاهلی آل سعود هستند قرار گرفته‌ایم و باید همان مسیر را ادامه دهیم، لذا قیام عاشورا درس اقتصاد مقاومتی، سیاست مقاومتی و جهاد در همه ابعاد آن است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) در هنگامه ماه محرم همواره با این سؤالات کلیدی مواجه هستیم که فلسفه قیام عاشورا چه بود؟ چرا امام حسین(ع) قیام کردند؟ عاشورا چه پیامی برای زندگی امروز سیاسی و اجتماعی ما دارد؟ منابر حسینی امسال باید بیشتر بر چه مفهومی از این قیام تکیه کنند؟
برای پاسخ به این سؤالات بهتر است کمی به سخنان چند ماه پیش رهبر معظم انقلاب رجوع کنیم؛ سخنانی که ایشان به مفهوم قرآنی «جهاد کبیر» و ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی اشاره و بر ضرورت به کارگیری آن در مقابله با دشمن تأکید نمودند.
مقام معظم رهبری در سه سخنرانی پیاپی در خردادماه این مفهوم را بیان کردند و به تبیین آن بر مبنای قرآن پرداختند که به شرح ذیل است:
«امروز جنگ نظامی مطرح نیست؛ امروز برای کشور ما جنگ نظامیِ سنّتی و متعارف احتمال بسیار بسیار ضعیفی است لکن جهاد باقی است؛ جهاد یک چیز دیگر است. جهاد فقط به‌معنای قتال نیست، فقط به‌معنای جنگ نظامی نیست؛ جهاد یک معنای بسیار وسیع‌تری دارد. در بین جهادها جهادی هست که خدای متعال در قرآن آن را «جهاد کبیر» نام نهاده: وَ جٰهِدهُم بِه جِهادًا کَبیرًا؛ در سوره مبارکه فرقان است؛ «بِه« یعنی به قرآن، «جٰهِدهُم بِه» یعنی به‌وسیله قرآن با آنها جهاد کن؛ جِهاداً کَبیرًا. این آیه در مکّه نازل شده. درست توجّه کنند جوان‌های عزیز! در مکّه جنگ نظامی مطرح نبود؛ پیغمبر و مسلمان‌ها مأمور به جنگ نظامی نبودند، کاری که آنها می‌کردند کار دیگری بود؛ همان کار دیگر است که خدای متعال در این آیه شریفه می‌گوید: وَ جٰهِدهُم بِه جِهادًا کَبیرًا. آن کارِ دیگر چیست؟ آن کارِ دیگر، ایستادگی و مقاومت و عدم تبعیّت [است.] فَلا تُطِعِ الکٰفِرینَ وَ جٰهِدهُم بِه جِهادًا کَبیرًا؛ از مشرکین اطاعت نکن. اطاعت نکردن از کفّار همان چیزی است که خدای متعال به آن گفته جهاد کبیر... جهاد اصغر، مجاهدت با دشمن است، منتها در بین جهاد اصغر یک جهاد هست که خدای متعال آن را «جهاد کبیر» نام نهاده که آن همین است. «جهاد کبیر» یعنی چه؟ یعنی اطاعت نکردن از دشمن، از کافر؛ از خصمی که در میدان مبارزه با تو قرار گرفته اطاعت نکن. اطاعت یعنی چه؟ یعنی تبعیّت؛ تبعیّت نکن. تبعیّت نکردن در کجا؟ در میدان‌های مختلف؛ تبعیّت در میدان سیاست، در میدان اقتصاد، در میدان فرهنگ، در میدان هنر. در میدان‌های مختلف از دشمن تبعیّت نکن؛ این شد «جهاد کبیر». این تبعیّت نکردن آن‌قدر مهم است که خدای متعال پیغمبر خود را مکرّر به آن توصیه می‌کند. آیه تکان‌دهنده اوّل سوره مبارکه احزاب: بِسمِ‌اللهِ‌الرَّحمنِ‌الرَّحیم * یٰاَیُّهَا النَّبِیُّ اتَّقِ اللهَ وَ لا تُطِعِ الکٰفِرینَ؛ [میفرماید] «اِتَّقِ اللهَ وَ لا تُطِعِ الکفِرین»! پیغمبر! تقوا داشته باش و از کافران تبعیّت نکن؛ اِنَّ اللهَ کانَ عَلیمًا حکیمًا، ما میدانیم مشکلات تو را، ما میدانیم فشارهایی که بر تو وارد می‌کنند تا تو را وادار به تبعیّت کنند -تهدید می‌کنند، تطمیع می‌کنند- امّا شما مراقب امر و نهی الهی باش، اِتَّقِ اللهَ، حواست جمع باشد. وَ لا تُطِعِ الکٰفِرین؛ این اطاعت نکردن از کافرین، آن چیز بزرگ و مهمّی است که خدای متعال با این لحن با پیغمبرش حرف می‌زند». (بیانات در دانشگاه افسرى و تربیت پاسداری امام حسین(ع)، ۳ خرداد ۱۳۹۵).
«باید دشمن را شناخت، نقشه او را فهمید و از تبعیّت دشمن سر باز زد -عرض کردیم که قرآن این عدم تبعیّت را «جهاد کبیر» نام نهاده است». (بیانات در مراسم بیست و هفتمین سالگرد رحلت امام خمینی، ۱۴ خرداد ۱۳۹۵).
«میخواهند کاری کنند که نظام اسلامی از عناصری که در درون او است و مایه‌ی اقتدار او است، تهی بشود و خالی بشود. وقتی ضعیف شد، وقتی عناصر قدرت در او نبود، وقتی اقتدار نبود، دیگر از بین بردنش و کشاندنش به این سَمت و به آن سَمت، کار مشکلی برای ابرقدرت‌ها نخواهد بود؛ میخواهند او را وادار کنند به تبعیّت. اینجا جای همان جهاد کبیری است که من چند روز قبل از این مطرح کردم؛ فَلا تُطِعِ الکٰفِرینَ وَ جٰهِدهُم بِه جِهادًا کَبیرًا... جهاد کبیر یعنی این؛ جهاد برای عدم تبعیّت، برای عدم دنباله‌روی از دشمن».( بیانات در دیدار رئیس و اعضای مجلس خبرگان رهبری، ۶ خرداد ۱۳۹۵).
حال بی‌مناسبت نیست که در گفت‌وگو با کارشناسان، قیام امام حسین(ع) در روز عاشورا از منظر مفهوم قرآنی «جهاد کبیر» و ضرورت توجه منابر حسینی بر تبیین این کلیدواژه مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد.
عاشورا؛ تجلی حقیقی «جهاد کبیر»
حجت‌الاسلام و المسلمین محمد تقی رهبر، امام جمعه موقت اصفهان، در گفت‌وگو با ایکنا درباره تفسیر قیام عاشورا از منظر مفهوم قرآنی «جهاد کبیر» گفت: عاشورا تجلی حقیقی جهاد کبیر است؛ امام حسین(ع) وقتی هدفش از قیام را بیان می‌کند، میفرماید که مگر نمی‌بینید به حق عمل نمی‌شود و به باطل عمل می‌شود و حکومت ظالم بر امت اسلام مسلط شده و احکام اسلام پایمال می‌شود که همین اهداف زمینه‌ساز جهاد کبیر در برابر یزید می‌گردد.
وی اضافه کرد: اسلام در زمان امام حسین(ع) در حال احتضار بود و امام حسین(ع) با نثار خون خودش اسلام را نجات داد و لذا به امام حسین(ع) می‌گوییم ثارالله. در واقع امام حسین(ع) با حماسه‌ای که آفرید به بشریت نقشه راه نجات را نشان داد؛ راهی که به آزادی، عدالت و عزت انسان می‌انجامید و این همان راهی است که انبیا رفتند و راه آینده عالم است.
حجت‌الاسلام رهبر اظهار کرد: امام حسین(ع) با جهاد کبیر و عدم اطاعت از حکومت یزید به عنوان نماد ظلم و استکبار، فرهنگ پیامبران الهی، اسلام و مسئله جهاد را زنده کرد. امام حسین(ع) نشان داد اگر با کمترین امکانات و نیرو و در سخت‌ترین شرایط بودید و دشمنان با بیشترین امکانات و نیرو در مقابل شما قرار گرفتند چه وظیفه‌ای برعهده دارید.
قیام عاشورا؛ درس اقتصاد و سیاست مقاومتی
امام جمعه اصفهان عنوان کرد: امروز هم برای مسلمانان راه امام حسین(ع) راه عزت و کرامت است. اگر امام حسین(ع) در آن روز در مقابل جبهه استکبار اموی قرار گرفته بود امروز ما در مقابل استکبار جهانی که آمریکا، اسرائیل و ارتجاع جاهلی آل سعود هستند قرار گرفته‌ایم که یک مثلث شوم را علیه ما تشکیل داده‌اند.
وی با تأکید بر اینکه الگوی مبارزه ما در مقابل این مثلث شوم همان «جهاد کبیر» و قیام عاشورا است، گفت: ما نباید برای بهبود اقتصاد و معیشت خود به دشمن امتیاز دهیم و به کمک دشمن دل ببندیم و این برای ما ضعف و ذلت است که بخواهیم در مقابل دشمن به خاطر اقتصاد کوتاه بیاییم.
حجت‌الاسلام رهبر یادآور شد: امام حسین(ع) با وجود بستن آب، تشنگی اهل‌بیتش، شهادت فرزندانش به ویژه طفل شش‌ماهه‌اش حاضر به تسلیم نشد، لذا قیام عاشورا درس اقتصاد مقاومتی، سیاست مقاومتی و جهاد در همه ابعاد آن است.
منابر حسینی فرهنگ مقاومت را برای مردم تبیین کنند
امام جمعه اصفهان درباره نقش منابر حسینی در عمق‌بخشی به مفهوم جهاد کبیر در ایام عزاداری گفت: رسانه‌ها، سخنرانی‌ها و عزاداری‌ها باید فرهنگ مقاومت را برای مردم تبیین کنند تا فلسفه عزاداری محقق شده و اشک و سوگواری ما معنا و جهت پیدا کند.
وی تأکید کرد: امروز دنیا و بشریت برای رهایی از ظلم شبکه استکبار جهانی به مکتب امام حسین(ع) نیاز دارد تا به راحتی ظلم و ذلت مستکبران را نپذیرد. در واقع اصل موضوع در عزاداری و سخنرانی‌ها معرفت‌افزایی و بصیرت‌افزایی است و الا امام حسین(ع) چه نیازی به گریه ما دارد.
حجت‌الاسلام رهبر عنوان کرد: ما باید دشمن عصر و زمان خود را بشناسیم تا نشان دهیم عزاداری ما صرفا یک مراسم سوگواری نبوده است بلکه اهدافی والاتر را دنبال می‌کند.
امام جمعه اصفهان ابراز کرد: رهبر معظم انقلاب نیز در دیدار چندی پیش خود با مداحان نقل به مضمون فرمودند کجای دنیا چنین تریبونی به این عظمت وجود دارد که بدون دخالت، دعوت و دستور دولت و نهاد و سازمانی، خود مردم بی‌اختیار و خودجوش در آن حضور پیدا می‌کنند پس چرا ما از این فرصت برای تبلیغ و رساندن پیام الهی استفاده نکنیم و بصیرت مردم را بالا نبریم.
وی در پایان اظهار کرد: عزاداری و گریه بر امام حسین(ع) همه مقدمه‌ای برای فهم مجاهدت، مقاومت، ایستادگی، قیام و عزت نفس است و الا آن عزاداری که این مسائل را برای مردم تبیین نکند و مردم این درس‌ها را نگیرند خاصیت چندانی نخواهد داشت.
مهدی مخبری
برای پاسخ به این سؤالات بهتر است کمی به سخنان چند ماه پیش رهبر معظم انقلاب رجوع کنیم؛ سخنانی که ایشان به مفهوم قرآنی «جهاد کبیر» و ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی اشاره و بر ضرورت به کارگیری آن در مقابله با دشمن تأکید نمودند.
مقام معظم رهبری در سه سخنرانی پیاپی در خردادماه این مفهوم را بیان کردند و به تبیین آن بر مبنای قرآن پرداختند که به شرح ذیل است:
«امروز جنگ نظامی مطرح نیست؛ امروز برای کشور ما جنگ نظامیِ سنّتی و متعارف احتمال بسیار بسیار ضعیفی است لکن جهاد باقی است؛ جهاد یک چیز دیگر است. جهاد فقط به‌معنای قتال نیست، فقط به‌معنای جنگ نظامی نیست؛ جهاد یک معنای بسیار وسیع‌تری دارد. در بین جهادها جهادی هست که خدای متعال در قرآن آن را «جهاد کبیر» نام نهاده: وَ جٰهِدهُم بِه جِهادًا کَبیرًا؛ در سوره مبارکه فرقان است؛ «بِه« یعنی به قرآن، «جٰهِدهُم بِه» یعنی به‌وسیله قرآن با آنها جهاد کن؛ جِهاداً کَبیرًا. این آیه در مکّه نازل شده. درست توجّه کنند جوان‌های عزیز! در مکّه جنگ نظامی مطرح نبود؛ پیغمبر و مسلمان‌ها مأمور به جنگ نظامی نبودند، کاری که آنها می‌کردند کار دیگری بود؛ همان کار دیگر است که خدای متعال در این آیه شریفه می‌گوید: وَ جٰهِدهُم بِه جِهادًا کَبیرًا. آن کارِ دیگر چیست؟ آن کارِ دیگر، ایستادگی و مقاومت و عدم تبعیّت [است.] فَلا تُطِعِ الکٰفِرینَ وَ جٰهِدهُم بِه جِهادًا کَبیرًا؛ از مشرکین اطاعت نکن. اطاعت نکردن از کفّار همان چیزی است که خدای متعال به آن گفته جهاد کبیر... جهاد اصغر، مجاهدت با دشمن است، منتها در بین جهاد اصغر یک جهاد هست که خدای متعال آن را «جهاد کبیر» نام نهاده که آن همین است. «جهاد کبیر» یعنی چه؟ یعنی اطاعت نکردن از دشمن، از کافر؛ از خصمی که در میدان مبارزه با تو قرار گرفته اطاعت نکن. اطاعت یعنی چه؟ یعنی تبعیّت؛ تبعیّت نکن. تبعیّت نکردن در کجا؟ در میدان‌های مختلف؛ تبعیّت در میدان سیاست، در میدان اقتصاد، در میدان فرهنگ، در میدان هنر. در میدان‌های مختلف از دشمن تبعیّت نکن؛ این شد «جهاد کبیر». این تبعیّت نکردن آن‌قدر مهم است که خدای متعال پیغمبر خود را مکرّر به آن توصیه می‌کند. آیه تکان‌دهنده اوّل سوره مبارکه احزاب: بِسمِ‌اللهِ‌الرَّحمنِ‌الرَّحیم * یٰاَیُّهَا النَّبِیُّ اتَّقِ اللهَ وَ لا تُطِعِ الکٰفِرینَ؛ [میفرماید] «اِتَّقِ اللهَ وَ لا تُطِعِ الکفِرین»! پیغمبر! تقوا داشته باش و از کافران تبعیّت نکن؛ اِنَّ اللهَ کانَ عَلیمًا حکیمًا، ما میدانیم مشکلات تو را، ما میدانیم فشارهایی که بر تو وارد می‌کنند تا تو را وادار به تبعیّت کنند -تهدید می‌کنند، تطمیع می‌کنند- امّا شما مراقب امر و نهی الهی باش، اِتَّقِ اللهَ، حواست جمع باشد. وَ لا تُطِعِ الکٰفِرین؛ این اطاعت نکردن از کافرین، آن چیز بزرگ و مهمّی است که خدای متعال با این لحن با پیغمبرش حرف می‌زند». (بیانات در دانشگاه افسرى و تربیت پاسداری امام حسین(ع)، ۳ خرداد ۱۳۹۵).
«باید دشمن را شناخت، نقشه او را فهمید و از تبعیّت دشمن سر باز زد -عرض کردیم که قرآن این عدم تبعیّت را «جهاد کبیر» نام نهاده است». (بیانات در مراسم بیست و هفتمین سالگرد رحلت امام خمینی، ۱۴ خرداد ۱۳۹۵).
«میخواهند کاری کنند که نظام اسلامی از عناصری که در درون او است و مایه‌ی اقتدار او است، تهی بشود و خالی بشود. وقتی ضعیف شد، وقتی عناصر قدرت در او نبود، وقتی اقتدار نبود، دیگر از بین بردنش و کشاندنش به این سَمت و به آن سَمت، کار مشکلی برای ابرقدرت‌ها نخواهد بود؛ میخواهند او را وادار کنند به تبعیّت. اینجا جای همان جهاد کبیری است که من چند روز قبل از این مطرح کردم؛ فَلا تُطِعِ الکٰفِرینَ وَ جٰهِدهُم بِه جِهادًا کَبیرًا... جهاد کبیر یعنی این؛ جهاد برای عدم تبعیّت، برای عدم دنباله‌روی از دشمن».( بیانات در دیدار رئیس و اعضای مجلس خبرگان رهبری، ۶ خرداد ۱۳۹۵).
حال بی‌مناسبت نیست که در گفت‌وگو با کارشناسان، قیام امام حسین(ع) در روز عاشورا از منظر مفهوم قرآنی «جهاد کبیر» و ضرورت توجه منابر حسینی بر تبیین این کلیدواژه مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد.
عاشورا؛ تجلی حقیقی «جهاد کبیر»
حجت‌الاسلام و المسلمین محمد تقی رهبر، امام جمعه موقت اصفهان، در گفت‌وگو با ایکنا درباره تفسیر قیام عاشورا از منظر مفهوم قرآنی «جهاد کبیر» گفت: عاشورا تجلی حقیقی جهاد کبیر است؛ امام حسین(ع) وقتی هدفش از قیام را بیان می‌کند، میفرماید که مگر نمی‌بینید به حق عمل نمی‌شود و به باطل عمل می‌شود و حکومت ظالم بر امت اسلام مسلط شده و احکام اسلام پایمال می‌شود که همین اهداف زمینه‌ساز جهاد کبیر در برابر یزید می‌گردد.
وی اضافه کرد: اسلام در زمان امام حسین(ع) در حال احتضار بود و امام حسین(ع) با نثار خون خودش اسلام را نجات داد و لذا به امام حسین(ع) می‌گوییم ثارالله. در واقع امام حسین(ع) با حماسه‌ای که آفرید به بشریت نقشه راه نجات را نشان داد؛ راهی که به آزادی، عدالت و عزت انسان می‌انجامید و این همان راهی است که انبیا رفتند و راه آینده عالم است.
حجت‌الاسلام رهبر اظهار کرد: امام حسین(ع) با جهاد کبیر و عدم اطاعت از حکومت یزید به عنوان نماد ظلم و استکبار، فرهنگ پیامبران الهی، اسلام و مسئله جهاد را زنده کرد. امام حسین(ع) نشان داد اگر با کمترین امکانات و نیرو و در سخت‌ترین شرایط بودید و دشمنان با بیشترین امکانات و نیرو در مقابل شما قرار گرفتند چه وظیفه‌ای برعهده دارید.
قیام عاشورا؛ درس اقتصاد و سیاست مقاومتی
امام جمعه اصفهان عنوان کرد: امروز هم برای مسلمانان راه امام حسین(ع) راه عزت و کرامت است. اگر امام حسین(ع) در آن روز در مقابل جبهه استکبار اموی قرار گرفته بود امروز ما در مقابل استکبار جهانی که آمریکا، اسرائیل و ارتجاع جاهلی آل سعود هستند قرار گرفته‌ایم که یک مثلث شوم را علیه ما تشکیل داده‌اند.
وی با تأکید بر اینکه الگوی مبارزه ما در مقابل این مثلث شوم همان «جهاد کبیر» و قیام عاشورا است، گفت: ما نباید برای بهبود اقتصاد و معیشت خود به دشمن امتیاز دهیم و به کمک دشمن دل ببندیم و این برای ما ضعف و ذلت است که بخواهیم در مقابل دشمن به خاطر اقتصاد کوتاه بیاییم.
حجت‌الاسلام رهبر یادآور شد: امام حسین(ع) با وجود بستن آب، تشنگی اهل‌بیتش، شهادت فرزندانش به ویژه طفل شش‌ماهه‌اش حاضر به تسلیم نشد، لذا قیام عاشورا درس اقتصاد مقاومتی، سیاست مقاومتی و جهاد در همه ابعاد آن است.
منابر حسینی فرهنگ مقاومت را برای مردم تبیین کنند
امام جمعه اصفهان درباره نقش منابر حسینی در عمق‌بخشی به مفهوم جهاد کبیر در ایام عزاداری گفت: رسانه‌ها، سخنرانی‌ها و عزاداری‌ها باید فرهنگ مقاومت را برای مردم تبیین کنند تا فلسفه عزاداری محقق شده و اشک و سوگواری ما معنا و جهت پیدا کند.
وی تأکید کرد: امروز دنیا و بشریت برای رهایی از ظلم شبکه استکبار جهانی به مکتب امام حسین(ع) نیاز دارد تا به راحتی ظلم و ذلت مستکبران را نپذیرد. در واقع اصل موضوع در عزاداری و سخنرانی‌ها معرفت‌افزایی و بصیرت‌افزایی است و الا امام حسین(ع) چه نیازی به گریه ما دارد.
حجت‌الاسلام رهبر عنوان کرد: ما باید دشمن عصر و زمان خود را بشناسیم تا نشان دهیم عزاداری ما صرفا یک مراسم سوگواری نبوده است بلکه اهدافی والاتر را دنبال می‌کند.
امام جمعه اصفهان ابراز کرد: رهبر معظم انقلاب نیز در دیدار چندی پیش خود با مداحان نقل به مضمون فرمودند کجای دنیا چنین تریبونی به این عظمت وجود دارد که بدون دخالت، دعوت و دستور دولت و نهاد و سازمانی، خود مردم بی‌اختیار و خودجوش در آن حضور پیدا می‌کنند پس چرا ما از این فرصت برای تبلیغ و رساندن پیام الهی استفاده نکنیم و بصیرت مردم را بالا نبریم.
وی در پایان اظهار کرد: عزاداری و گریه بر امام حسین(ع) همه مقدمه‌ای برای فهم مجاهدت، مقاومت، ایستادگی، قیام و عزت نفس است و الا آن عزاداری که این مسائل را برای مردم تبیین نکند و مردم این درس‌ها را نگیرند خاصیت چندانی نخواهد داشت.
مهدی مخبری
