یادداشت وارده/
وقف برای قرآن در محرم و صفر؛ سنتی که باید احیا شود
گروه فعالیت‌های قرآنی: یکی از فعالان قرآنی کشورمان طی یادداشتی به لزوم توجه بیش از پیش به وقف قرآنی در طول سال به خصوص در ایام محرم و صفر به عنوان دو ماه ویژه برای مسلمانان تأکید کرده و در ادامه راهکارهایی را برای این نوع از وقف و ترویج بیش از پیش آن ارائه داده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، علی اصغر شعاعی، قاری بین‌المللی کشورمان طی یادداشتی که آن را در اختیار ایکنا قرار داده است، به لزوم توجه به وقف قرآنی به خصوص در دو ماه محرم و صفر تأکید کرده و یکی از عوامل رشد فعالیت‌های قرآنی را مسئله وقف و نذر و کمک‌های خیرین، عنوان کرده است که در ادامه آمده است:
با توجه به انس بالای مردم کشورمان با عترت و شور مذهبی خاصی که در ماه‌های محرم و صفر وجود دارد و با توجه به توجیه بودن مردم نسبت به وقف برای اهل بیت(ع) و نذر، بدون شک یکی از مهم‌ترین زمان‌ها برای تبلیغ وقف قرآنی و ترویج آن در بین علاقه‌مندان به قرآن و عترت، ماه‌های محرم و صفر است.
در کشورما وقف برای قرآن درصد بسیار اندکی را از میزان موقوفات به خود اختصاص می‌دهد. به عنوان مثال در یکی از استان‌های کشور که در زمینه وقف نیز فعال است و در سطح بالایی قرار دارد، حدود 60 درصد از موقوفات برای روضه‌خوانی و عترت است اما در همین استان میزان وقفی که برای قرآن در نظر گرفته شده است، 6 دهم درصد است.
بله؛ درست است، شش دهم درصد در این استان برای قرآن وقف صورت می‌گیرد که البته از این مقدار نیز حدود 80 درصد آن برای قرائت قرآن بر سر مزار والدین اختصاص داده شده است و تنها 20 درصد همان شش دهم درصد به صورت مطلق برای قرآن است. اگر یک حساب سرانگشتی داشته باشیم متوجه خواهیم شد که در این استان که از لحظات وقف و موقوفات در جایگاه مطلوبی قرار دارد، تنها 20 درصد همان شش دهم درصد برای فعالیت خاص قرآنی در نظر گرفته شده است که البته این موضوع جای تأمل و اندیشه دارد.
همین موضوع بیانگر ضرورت فرهنگسازی در زمینه ایجاد وقف‌های قرآنی در جامعه و تبلیغ و ترویج این نوع وقف است، که همانطور که در سطور بالا اشاره رفت، مناسب‌ترین ماه برای ترویج این نوع وقف‌ها محرم و صفر است.
این موضوع زمانی جای تأمل بیشتری پیدا خواهد کرد که متوجه شویم، دانشگاه «آکسفورد» 35 درصد هزینه‌های خود را از موقوفات انجیل تأمین می‌کند در حالی که این دانشگاه یک نهاد دولتی به حساب می رود.
با توجه به تعداد زیاد مجالس امام حسین (ع) می‌توان فرهنگ وقف برای قرآن را از طریق خطبا و سخنرانان این مجالس در بین مردم تبلیغ کرد، به علاوه با توجه به حدیث شریف ثقلین مبنی بر پیوند قرآن و عترت، می‌بایست مردم نسبت به موضوع ضرورت هزینه کردن برای قرآن و سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های قرآنی توجیه شوند.
از سوی دیگر مردم برای عزاداری امام حسین(ع) نذرهای زیادی انجام می‌دهند اما در مورد قرآن چنین فرهنگی کمتر دیده می‌شود و لازم است در خصوص نذرهای قرآنی تبلیغ شود.
در یکی از مجالسی که برای سخنرانی و تلاوت دعوت شده بودم در مورد اهمیت فعالیت‌های قرآنی و کمک‌های خیرین در این موضوع صحبت کردم و از مردم خواستم که در خصوص برگزاری برنامه قرآنی آن مسجد کمک نمایند، هیچ کمکی دریافت نشد، برگه‌ای به دست من رسید که در آن نوشته بود اگر اعلام شود که در این جلسه قرآن روضه هم خوانده می‌شود مردم کمک می‌کنند، این موضوع را که اعلام کردم، یکی از نمازگزاران اعلام کرد سه میلیون تومان برای روضه کمک می‌کند، در صورتی که همین فرد لحظاتی قبل از آن حاضر به کمک برای برگزاری جلسات قرآن نبود.
این حکایتی که گفته شد بیانگر این موضوع است که مردم می‌بایست در وهله اول نسبت به عظمت و شأن قرآن و اهمیت فعالیت‌های قرآنی و نیز جایگاه وقف قرآنی واقف شوند تا در چنین اموری فعالانه حضور داشته باشند. مردم ایران عاشق قرآن هستند همانگونه که عاشق اهل بیت(ع) نیز هستند و این مبلغین اند که می‌بایست تبلیغ بیشتری در این زمینه انجام دهند.
به اعتقاد نگارنده برگزاری نشست‌هایی با خیرین و توجیه کردن آنها نسبت به اهمیت وقف‌های قرآنی و کمک‌های خیریه در این زمینه می‌تواند در تبلیغ این موضوع موثر باشد، نهادهایی همچون سازمان اوقاف و امور خیریه، آموزش و پرورش و ... با کمک رسانه‌ها به خصوص رسانه ملی که با خیرین ارتباط بیشتری دارند، می‌توانند نسبت به فرهنگسازی موضوع وقف قرآنی بیشترین اثرگذاری را داشته باشند.
پیشنهاد دیگری که در این مقال به نظر می‌رسد این است که موضوع وقف قرآنی را با توجه به حدیث ثقلین که در آن قرآن و عترت در کنار هم قرار گرفته‌اند، وقف قرآن و وقف عترت را نیز در کنار هم قرار دهیم، یعنی بهتر است که واقفان در زمینه وقف نیز حدیث شریف پیامبر در مورد قرآن و عترت را مدنظر قرار دهند و وقف‌هایشان با محوریت قرآن و عترت باشد.
با توجه به انس بالای مردم کشورمان با عترت و شور مذهبی خاصی که در ماه‌های محرم و صفر وجود دارد و با توجه به توجیه بودن مردم نسبت به وقف برای اهل بیت(ع) و نذر، بدون شک یکی از مهم‌ترین زمان‌ها برای تبلیغ وقف قرآنی و ترویج آن در بین علاقه‌مندان به قرآن و عترت، ماه‌های محرم و صفر است.
در کشورما وقف برای قرآن درصد بسیار اندکی را از میزان موقوفات به خود اختصاص می‌دهد. به عنوان مثال در یکی از استان‌های کشور که در زمینه وقف نیز فعال است و در سطح بالایی قرار دارد، حدود 60 درصد از موقوفات برای روضه‌خوانی و عترت است اما در همین استان میزان وقفی که برای قرآن در نظر گرفته شده است، 6 دهم درصد است.
بله؛ درست است، شش دهم درصد در این استان برای قرآن وقف صورت می‌گیرد که البته از این مقدار نیز حدود 80 درصد آن برای قرائت قرآن بر سر مزار والدین اختصاص داده شده است و تنها 20 درصد همان شش دهم درصد به صورت مطلق برای قرآن است. اگر یک حساب سرانگشتی داشته باشیم متوجه خواهیم شد که در این استان که از لحظات وقف و موقوفات در جایگاه مطلوبی قرار دارد، تنها 20 درصد همان شش دهم درصد برای فعالیت خاص قرآنی در نظر گرفته شده است که البته این موضوع جای تأمل و اندیشه دارد.
همین موضوع بیانگر ضرورت فرهنگسازی در زمینه ایجاد وقف‌های قرآنی در جامعه و تبلیغ و ترویج این نوع وقف است، که همانطور که در سطور بالا اشاره رفت، مناسب‌ترین ماه برای ترویج این نوع وقف‌ها محرم و صفر است.
این موضوع زمانی جای تأمل بیشتری پیدا خواهد کرد که متوجه شویم، دانشگاه «آکسفورد» 35 درصد هزینه‌های خود را از موقوفات انجیل تأمین می‌کند در حالی که این دانشگاه یک نهاد دولتی به حساب می رود.
با توجه به تعداد زیاد مجالس امام حسین (ع) می‌توان فرهنگ وقف برای قرآن را از طریق خطبا و سخنرانان این مجالس در بین مردم تبلیغ کرد، به علاوه با توجه به حدیث شریف ثقلین مبنی بر پیوند قرآن و عترت، می‌بایست مردم نسبت به موضوع ضرورت هزینه کردن برای قرآن و سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های قرآنی توجیه شوند.
از سوی دیگر مردم برای عزاداری امام حسین(ع) نذرهای زیادی انجام می‌دهند اما در مورد قرآن چنین فرهنگی کمتر دیده می‌شود و لازم است در خصوص نذرهای قرآنی تبلیغ شود.
در یکی از مجالسی که برای سخنرانی و تلاوت دعوت شده بودم در مورد اهمیت فعالیت‌های قرآنی و کمک‌های خیرین در این موضوع صحبت کردم و از مردم خواستم که در خصوص برگزاری برنامه قرآنی آن مسجد کمک نمایند، هیچ کمکی دریافت نشد، برگه‌ای به دست من رسید که در آن نوشته بود اگر اعلام شود که در این جلسه قرآن روضه هم خوانده می‌شود مردم کمک می‌کنند، این موضوع را که اعلام کردم، یکی از نمازگزاران اعلام کرد سه میلیون تومان برای روضه کمک می‌کند، در صورتی که همین فرد لحظاتی قبل از آن حاضر به کمک برای برگزاری جلسات قرآن نبود.
این حکایتی که گفته شد بیانگر این موضوع است که مردم می‌بایست در وهله اول نسبت به عظمت و شأن قرآن و اهمیت فعالیت‌های قرآنی و نیز جایگاه وقف قرآنی واقف شوند تا در چنین اموری فعالانه حضور داشته باشند. مردم ایران عاشق قرآن هستند همانگونه که عاشق اهل بیت(ع) نیز هستند و این مبلغین اند که می‌بایست تبلیغ بیشتری در این زمینه انجام دهند.
به اعتقاد نگارنده برگزاری نشست‌هایی با خیرین و توجیه کردن آنها نسبت به اهمیت وقف‌های قرآنی و کمک‌های خیریه در این زمینه می‌تواند در تبلیغ این موضوع موثر باشد، نهادهایی همچون سازمان اوقاف و امور خیریه، آموزش و پرورش و ... با کمک رسانه‌ها به خصوص رسانه ملی که با خیرین ارتباط بیشتری دارند، می‌توانند نسبت به فرهنگسازی موضوع وقف قرآنی بیشترین اثرگذاری را داشته باشند.
پیشنهاد دیگری که در این مقال به نظر می‌رسد این است که موضوع وقف قرآنی را با توجه به حدیث ثقلین که در آن قرآن و عترت در کنار هم قرار گرفته‌اند، وقف قرآن و وقف عترت را نیز در کنار هم قرار دهیم، یعنی بهتر است که واقفان در زمینه وقف نیز حدیث شریف پیامبر در مورد قرآن و عترت را مدنظر قرار دهند و وقف‌هایشان با محوریت قرآن و عترت باشد.
