جبار آذین، منتقد و کارشناس سینما در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) درباره برنامههای مناسبتی سیما در ایام عزاداری امام حسین(ع) اینگونه اظهار نظر کرد: تلویزیون به عنوان رسانه ملی سعی کرده در مناسبتهای مختلف به تاثیرگذارترین شکل، حضور داشته باشد. این خواسته در ایامی چون محرم به شکل بسیار جدیتری از سوی تلویزیون دنبال میشود، امسال نیز مانند سالهای قبل این تلاش انجام شد، اما دستاوردهای آن مطلوب نبود، درباره چرایی چنین اتفاقی هم در ادامه توضیح خواهم داد.
وی افزود: مهمترین
اتفاقی که باعث میشود برنامههای مناسبتی سیما عموما کارهایی بیکیفیت باشند،
تعجیلی است که در ساخت این کارها رخ میدهد، چون معمولا یک ماه قبل از آغاز محرم،
فیلمبرداری فیلم و سریال مورد نظر آغاز میشود. برای همین در چنین فرصت اندکی،
دیگر فرصتی باقی نمیماند تا عوامل بخواهند کاری در خور توجه ارائه دهند، البته
اگر درباره چرایی این تعجیل از مسئولان سیما سؤال کنید، حتما کمبود بودجه را دلیل
این اتفاق ذکر میکنند، غافل از اینکه این اقدام آنها به هیچ وجه صرفه جویی در
هزینهها نیست، بلکه به نوعی هدر دادن بیتالمال است!
نبود نوآوری در برنامههای سیما در محرم امسال
این کارشناس رسانه با بیان اینکه گزارشهای خبری سیما فارغ از هر گونه نوآوری است، گفت: متاسفانه اگر گزارشهای خبری امسال (1395) را با 10 سال پیش مقایسه کنید متوجه خواهید شد، کوچکترین تغییری در آن وجود ندارد. در حقیقت در تمامی آنها یک تم تکراری و سفارشی مشاهده میشود بدون اینکه در آن نوآوری لحاظ شود. با این توضیح چگونه توقع داریم این برنامهها قادر باشند مخاطبان را به سمت خود جذب کنند. نکته تاسف آور اینجاست که این تکرار تنها به معنا و مفهوم خلاصه نشده، بلکه در شکل فنی نیز این تکرار را به عینه شاهد هستیم.
آذین درباره برنامههای نمایشی محرم امسال هم نظری همانند گزارشهای خبری سیما داشت. وی درباره این فیلمها و سریالهای تلویزیون بیان کرد: تکرار در برنامههای نمایشی بیشتر از دیگر بخشها در تولیدات سیما نمود پیدا میکند. گواه بارز این ادعا هم پخش چندباره سریالهای «مختارنامه»، «معصومیت از دست رفته» و فیلم «روز واقعه» است که تماشاگر آنها را بارها دیده است. در همین زمینه سؤالی در ذهنم پیش آمده که امیدوارم مدیران رسانه ملی به آن پاسخ دهند، آنهم اینکه تا چه زمان میخواهند این چند فیلم و سریال را در ایام محرم پخش کنند؟ آیا آنها فکر نمیکنند که در این زمینه نیاز است تولیدات جدیدی نیز عرضه شود؟
وی به توضیح فوق اضافه کرد: در محرم امسال سریالی به نام «گشت ویژه» روی آنتن یکی از شبکههای سیما بود که به لحاظ معنایی هیچ ارتباطی به محرم نداشت، البته این مسئله تا حدودی نشئت گرفته از این امر بود که محرم امسال با هفته نیروی انتظامی به لحاظ زمانی فاصله بسیار اندکی داشت، برای همین تا حدودی این اتفاق اجتناب ناپذیر بود، ولی به هر حال این سریال به لحاظ فنی به هیچ وجه استانداردهای لازم را دارا نبود و به سطحیترین شکل ممکن داستان خود را روایت میکرد.
این منتقد درباره
سریال «در قصهها زندگی میکنند» هم اینگونه اظهار نظر کرد: کار دیگری که در این
ایام روی آنتن رفت «در قصهها زندگی میکنند» نام داشت. این مجموعه که سعی کرده
بود به پیروی از «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد» قصههای دینی و اسلامی را مورد
توجه قرار دهد، به لحاظ ساختار به هیج وجه نتوانسته بود به استانداردهای یک سریال
خوب تلویزیونی نزدیک شود. این معضل را به صورت ویژه در شخصیتپردازی کار میتوانیم
مشاهده کنیم که هیچ پایه و اساس منسجی ندارد. در ضمن فیلمنامه و بازیها نیز در حد
ضعیفی ارائه شده، نقصانی که از کارگردانی ضعیف کار حکایت میکند.
نبود تحقیقاتی میدانی در سریال «در قصهها زندگی میکنند»
وی به توضیح فوق اضافه کرد: جدا از تعجیلی که در سریال «در قصهها زندگی میکنند» وجود دارد، معضل دیگر، نبود تحقیقات در این کار است. در حقیقت باید گفت داستانهایی که در این سریال روایت میشود ارتباطی با عاشورا ندارد تنها داستان است که در محرم اتفاق میافتد، معضلی که به راحتی در کارهای مناسبتی ماه رمضان هم میتوان مشاهده کرد.
آذین با بیان اینکه گزارشهای مردمی سیما را باید جز عملکردهای مثبت سیما نام برد، گفت: از نگاه من گزارشهای مردمی که در ایام عزاداری ابا عبدالله از شبکههای مختلف سیما روی آنتن رفت از جمله بخشهای مثبت این برنامههای محرم امسال سیماست. در کنار گزارشهای مردمی باید از سخنرانیهای مذهبی تلویزیونی به عنوانی دیگر تولیدات مثبت سیما نام برد، زیرا مباحثی که در آن مطرح میشود به شدت با موضوعات و مستندات علمی همخوانی داشت.
وی در پاسخ به سؤال پایانی مبنی بر اینکه زیاد شدن شبکههای تلویزیونی در کیفیت کارهای مناسبتی تاثیر گذار بوده؟ اظهار کرد: از نظر من تنها کارکرد این شبکهها، پخش برنامههای تکراری است، چون برنامههای تولیدی عموما در این شبکهها وجود ندارد. برای همین اگر هزینه تاسیس این شبکهها را به روی کیفیت آثار متمرکز میکردند مطمئن باشید جواب دریافتی بسیار مطلوبتر بود.