وی با بیان اینکه صفات خداوند متعال دو گروه است که یکی صفات جمالیه و دیگری صفات جلالیه است، افزود: قرآن کریم در یک بخشی تجلی صفات جمال حضرت حق است آنجا که فرمود «وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِر»،ٍ وقتی قرآن مظهر قول یسیر خدا شد، مظهر جمال حضرت حق نیز شد.
محمدی در ادامه با اشاره به اینکه در قرآن آسانیهای فراوانی وجود دارد که یکی از ابعاد زیبای قرآن کریم ابعاد زیباشناسانه و هنرمندانه آن است، بیان کرد: قرآن این طور نیست که فقط ابعاد محتوایی و معارفی داشته باشد بلکه قرآن حتماً با معارف عمیق و هنر خود در عقلها و قلبها نفوذ میکند و آنها را به تسخیر خود در میآورد.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور اظهار کرد: توجه به ابعاد هنری قرآن کریم یکی از عوامل جذابیتبخش قرآن در نسلهای مختلف بهویژه نسل جوان است و بیجهت نیست که پیامبر گرامی اسلام(ص) همواره تلاش داشتند قرآن را در زیباترین شکل ممکن تلاوت کنند به قدری زیبا که مشرکین و کفار در صدر اسلام گوش در باب بیت رسولالله(ص) داشتند و استماع میکردند و کافر به خاطر این حسن استماع و زیباییهای که در تلاوت رسول الله(ص) وجود داشت، مسلمان میشد.
وی در ادامه با بیان اینکه پیامبر(ص) بر زیباخواندن قرآن تأکید فراوان داشتند، بیان کرد: لذا امام سجاد(ع) وقتی قرآن میخواندند، آبفروشها و رهگذرهای پیادهرو ساعتها میایستادند و به تلاوت ایشان گوش میکردند. همین حالات را در امام موسی کاظم(ع) نیز مشاهده میکنیم.
محمدی ادامه داد: یکی از چیزهایی که به شدت مورد تأکید بزرگان دین واقع شده است، توجه به ابعاد هنری قرآن بوده و یکی از این ابعاد هنری قرآن نیز ابعاد صوتی و توجه به آن است. قرآن کریم برترین معجزه خدا در روی زمین است، شک نکنید. در معجزات غیر انسانی، معجزات همه انبیاء الهی نسبت به پیامبر ما در رده بعدی واقع شده است. پیامبر ما نیز معجزات زیادی داشتند که قرآن یکی از آنها است ولی کلامالله برتر از همه معجزات ایشان است.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور با بیان اینکه این معجزه برتر پیامبر اکرم(ص) از جنس کلام و گفتار است و خداوند متعال کلام و سخن خود را در این کتاب متجلی کرده است، افزود: لذا قرآن کلام خود خدا است و بزرگان همواره فرمودهاند که این کلام زیبا را از حنجرههای طلائی عبور بدهید و به مردم برسانید.
وی بیان کرد: این نکته کلیدی و حساسی است که حنجرهای طلائی به قول پیامبر اکرم(ص) در خدمت این عظیمترین موجود آفریده شده در عالم باشند لذا ما باید این هنر، توانمندی و نعمت بزرگ صوت زیبا را در اختیار برترین کلام عالم وجود قرار بدهیم.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور با اشاره به اینکه در بهشت برین اقسام نعمتها وجود دارد یعنی برترین دیدنیها، برترین نوشیدنیها، برترین خوردنی و ... در بهشت وجود دارد، افزود: با وجود تمام این نعمتها از امام معصوم(ع) سؤال شد که بهترین نعمت بهشت از میان خوردنیها، نوشیدنیها، دیدنیها و ... چیست؟ فرمودند «الصوت الحسن»، «صدای نیکو» و این برترین نعمتی است که در بهشت در اختیار انسان قرار داده میشود، لذا پیامبران الهی دو ویژگی داشتند یکی اینکه خوشسیما بودند و دیگر اینکه خوشصدا بودند تا بتوانند مردم را جذب خدا کنند.
محمدی با اشاره به اینکه مظهر جمال الهی چه در صوت و چه در صورت باید عامل جذب الی الله باشد و یقیناً کلام خداوند متعال وقتی از حنجره طلائی عبور میکند، میتواند عامل جذب نسل جوانان شود، ادامه داد: میتوان از همینجا به سر تأکید فراوان رهبر معظم انقلاب مبنی بر تشکیل جلسات قرآن برای حضور جوانان در این جلسات پی برد چراکه این نکتهای بسیار کلیدی و حساس است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه در رابطه با خواندن قرآن یک بحث قرائت و یک بحث تلاوت داریم، تصریح کرد: تلاوت قرائتی است که دو ویژگی دارد یعنی ویژگی اول این است که خواندن قرآن با تدبر و فهم آیات همراه است و ویژگی دوم آن نیز این است که به قصد تبعیت است.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور با بیان اینکه وقتی قرآن کریم را تلاوت میکنیم و قصد تبعیت داریم، به دنبال اجرایی کردن این گزارهها و مفاهیم قرآنی هستیم که تلاوت میشود، تصریح کرد: کسی که چیزی را میخواند و قرائت میکند و میفهمد و به قصد تبعیت بنابر عمل به آن میگذارد، درواقع آن را تلاوت کرده است.
محمدی ادامه داد: اولین و بزرگترین رسالت انبیاء در طول تاریخ این بوده است که آیات الهی را بر مردم تلاوت میکردند طوری که مردم با شنیدن آیات آن را فهم کرده و قصد عمل به آن داشتند و این نکته بسیار مهم و حساسی است.
وی در ادامه به حدیثی از پیامبر اکرم(ص) اشاره کرد که ایشان خطاب به مردم فرمودند «ای مردم! میدانید فرق من با شما در چه چیزی است؟ شما قرآن را «لظهر» تلاوت میکنید ولی من آن را «لبطن» میخوانم یعنی اینکه وقتی من قرآن میخوانم، به آن تدبر میکنم و بنا دارم که بدان عمل کنم اما وقتی که شما تلاوت میکنید، فقط آن را میخوانید و میخواهید صفحه را تمام کنید. شما به دنبال خواندن محض هستید و هیچ گونه تدبر و قصد تبعیت در شما شکل نمیگیرد».
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور با بیان اینکه باید قرآن را «لبطن» بخوانید و نه «لظهر» افزود: این نکته بسیار اساسی و مهمی است چراکه اگر این شد و مردم و جوانان بتوانند قرآن را «لبطن» بخوانند، جامعه به توسعه فرهنگ قرآنی دست پیدا خواهد کرد.
محمدی در ادامه با بیان اینکه توسعه فرهنگ قرآنی یعنی توسعه معرفت قرآنی همراه با توسعه ایمان و توسعه رفتار قرآنی، بیان کرد: رشد متوازن این سه ضلع میتواند توسعه فرهنگ قرآنی را به مقصد برساند، لذا ما باید کاری کنیم که قصه حسن استماع نیز شکل بگیرد.
وی تصریح کرد: قرآن کریم دو رسالت شفا و رحمت دارد، رسالت شفا که رسالت پالایش از همه ناپاکیها و رسالت رحمت نیز که رسالت آرایش وجود به همه پاکیها است. رسالت شفا رسالت «لا اله» و رسالت رحمت نیز رسالت «الا الله» است.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور در ادامه با بیان این موضوع که چه باید کنیم تا از رحمت خدا بهرهمند شویم؟ با اشاره به آیه «وَ إِذا قُرِأ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ» اظهار کرد: وقتی قرآن تلاوت میشود، مهم نیست که چه کسی آن را میخواند، بلکه باید دو فرهنگ را در خود احیا کنیم یکی فرهنگ استماع و دیگری فرهنگ انصات که اگر اینطور شد، رحمت خداوند شامل حال ما میشود.
وی در ادامه با بیان اینکه فرهنگ استماع بدین معناست که قرآن را خوب گوش کنیم و فرهنگ انصات نیز این است که گوش بقیه اعضای بدن را نیز فعال کنیم، ادامه داد: این بدین معناست که همه اعضا و جوارح باید همراه با گوش با تمام وجود به قرآن گوش کنند و انسان بدان توجه و تدبر کند و این کلام الهی را گرفته و بنا بر عمل بر آن بگذارد.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور با اشاره به اینکه کسی که این کار را میکند حتما مورد رحمت خداوند متعال قرار خواهد گرفت، تصریح کرد: یکی از وظایف ما نسبت به قرآن کریم طلب رحمت الهی از قرآن است و فرهنگ استماع و انصات میتواند انسان را به این مهم نزدیک کند.
محمدی در ادامه با اشاره به برگزاری جشنواره تلاوت مجلسی و بیان اینکه برگزاری این نوع جشنواره میتواند در کشور الگو باشد، افزود: جشنواره تلاوتهای مجلسی ویژگیهای فراوانی مانند حرکت به سوی آراء مردمی، اعظای جوایز و ... دارد و بسیار کار عالی و خوبی است که تأثیرگذار و جذاب نیز است.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور در ادامه ضمن ارائه پیشنهادی مبنی بر اینکه قطعاتی که از سوی قاریان تلاوت میشود همراه با معانی فارسی به صورت مکتوب در اختیار مردم و حضار در مراسم قبرار گیرد، تصریح کرد: با این کار تمامی حضار در مراسم دقیقا به سراغ آیاتی که در حال تلاوت هستند و معانی آنها خواهند رفت که این امر توجه و جذب ایشان را چند برابر میکند.
وی در ادامه با بیان اینکه انشاءالله برگزاری جشنواره تلاوتهای مجلسی به الگویی برای تمام نقاط کشور تبدیل شود، افزود: امیدوارم تمامی حسینیههایی که در سطح کشور وجود دارد همگی مجمع قرآنی به وجود آورند و به امر قرآن کریم بپردازند.
محمدی اظهار کرد: اگر به تعداد هیئتهایمان مجمع قرآنی برای برگزاری تلاوت با شکلهای متنوع داشته باشیم، میتوانیم امر تلاوت و قرائت را به صورت معناگرا با توجه به معانی و قرائت «لبطن» نه «لظهر» همراه با تدبر و قصد تبعیت که همان تلاوت است، توسعه دهیم.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور در پایان سخنان خود ضمن تشکر و آرزوی توفیق برای تمامی دستاندرکاران برگزاری جشنواره تلاوتهای مجلسی، تصریح کرد: ما در شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور قطعا به این برنامهها و جلسات یک نگاه ویژه خواهیم کرد و تلاش میکنیم با حفظ مردمیت این جلسات و سازوکارهای مردمی آن، حمایتهای متناسب را برای برگزاری این نوع جلسات داشته باشیم.
مجتبی افشار