مراسم‌های موازی دینی، سودمند یا زیانمند
گروه جامعه: یک پژوهشگر دینی قرآنی ضمن توجه دادن مسئولان به اندازه و حجم عباداتی مانند نماز و توجه خداوند به ظرفیت مردم در این خصوص، از برگزاری مراسم‌های متعدد و موازی مذهبی انتقاد کرد.
به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) حجت‌الاسلام والمسلمين ابوالفتح دعوتی، پژوهشگر دینی ـ قرآنی طی یادداشتی ارسالی به خبرگزاری ایکنا ضمن انتقاد از برگزاری مراسم‌های موازی مذهبی، خواستار هوشمندی بیشتر مسئولان در توجه به اندازه و حجم این مراسم‌ها شد. در این یادداشت آمده است:
می‌دانیم که تا قبل از فتح مکه لازم بود مسلمانان در صورت امکان از بلاد کفر دل بردارند و به مدینه رسول‌الله هجرت کنند و با هجرت خود به قدرت و کثرت مسلمانان بیفزایند و کمک کنند. اما بعد از فتح مکه مسئله هجرت از اولویت افتاد چرا که با هجرت افراد بیشتر مشکلات معیشتی در مدینه افزایش می‌یافت، در انقلاب اسلامی ما نیز راهپیمائی‌های میلیونی رمز پیروزی انقلاب بود، اما پس از پیروزی انقلاب، راهپیمائی‌ها دیگر لزومی نداشت و نوعی اتلاف وقت و مزاحمت به حساب می‌آمد مگر در مواردی خاص مانند راهپیمائی سالروز پیروزی انقلاب در 22 بهمن.
اصولاً مراسمات گوناگون با اهداف ویژه‌ای برگزار می‌شوند و در این مراسم تلاش میشود تا مردم احساسات مشترک خود را به نمایش بگذارند تا حضور خود و اهمیت آن مناسبت‌ها را گوشزد نمایند.
در فرهنگ شیعه که فرهنگ اعتراض، قیام، حمایت از مظلومان جهان و در نهایت فرهنگ انتظار است، مراسم متعدد و متفاوتی وجود دارد که می‌توان برای آنها یاد بود و تذکار قرار داد و پیام آن وقایع را بیان و اعلام کرد، که در رأس این مسائل مسئله قیام حضرت امام حسین(ع) و شهادت آن حضرت در کربلا قرار دارد.
یادآوری وقایع عاشورا و مقاومت امام حسین(ع) و یاران ایشان و نهایت سبعیت و قساوت ارباب خلافت و حکومت، دارای ابعاد گوناگون معرفتی است که از یک سوی جانفشانی و ایمان و خلوص اهل بیت پیامبر را نشان می‌دهد و از سوی دیگر نامردمی، جهالت و درنده خوئی اشراری را به نمایش می‌گذارد که در طول سالیان و قرون به نام جانشینان پیامبر به کرسی خلافت تکیه زده‌اند، یادآوری وقایع کربلا جریان خلافت بنی امیه و بنی عباس و علماء درباری و مزدور آنان را هر سال به همه اهل جهان اعلام می‌دارد و مخاطبان خود را به سوی حق طلبی و حمایت از مظلوم، مقاومت و ستیز با ظالمان فرا می‌خواند.
تعظیم شعائر عاشورایی و تعظیم مراقه شریف شهدا از اهل بیت پیامبر، آنطور که حربه‌ای است پیوسته استوار و ضد ظالمان و ستمگران، همچنین خار مغیلانی است در چشم وارثان یزیدها و معاویه‌ها و وارثان عالمانی که جیره خوار سلاطین بوده‌اند و اگر مفتیان مزدور فتوی به تحریم این مراسم و این مراقه می‌دهند، این جای تعجب نیست، اینان باید راه آباء یزیدی خود را ادامه بدهند.
در هر حال تعظیم شعائر عاشورائی و در نقطه مقابل آن تعظیم شعائر نیمه شعبان که اولی یادآور مظلمومیت حق پرستان و دومی یادآور پیروزی حق بر باطل است، بسیار خوب و ضروری است و در بسیاری از ملت‌ها چنین مطالبی یافت نمی‌شود و امکان برگزاری چنین مراسمی نیست.
در عین حال این نکته نیز باید مورد توجه قرار بگیرد که این مراسم دارای هزینه‌هائی نیز است. کار و کاسبی باید به جهت این مراسم تعطیل شود، مردم باید در این مراسم حضور پرشور بیابند، مقررات رفت و آمدها و دید و بازدیدها و کار و کاسبی‌ها همه و همه تحت تاثیر قرار می‌گیرد و با وجود این شرایط یک مراسم شکوهمند و با عزت و غرور آفرین برگزار میشود.
وقایع عاشورا چنین جاذبه‌ای را دارد که مردم به یک حضور پرشکوه اقدام کرده و قدرت و عظمت فرهنگ و عقیده خود را به نمایش بگذارند. ولی هرگاه این مراسم بخواهد متعدد شود قهراً از عزت و شکوه آن کاسته خواهدشد و مراسمات به صورت یک حضور مقطعی و کوچک و خالی از حضور همگانی برگزار میشود و آهسته آهسته معنی و مفهوم و هدف خود را از دست می‌دهد و می‌تواند بهانه‌ای به دست فرصت طلبان بدهد و سوالاتی را به دنبال داشته باشد و آنوقت یک انسان مغرض مریض احوالی به میدان بیاید و برخی انتقاد‌ها را اظهار بدارد که چندین انسان دانشمند نمی‌توانند پاسخگوی آن جاهل بیمار باشند.
بنابراین لازم است مدیران جامعه این مراسم را مدیریت کنند، چه بسا که برخی انسان‌های نادان نیز از طرف دیگر به حمایت این مراسم موازی بپردازند و دانسته و ندانسته در آن مراسم اصیل نیز شبهه ایجاد کنند.
ما مشاهده می‌کنیم در همان مراسم باشکوه عاشورای حسینی، یک جمعیت‌هائی به قمه زنی می‌پردازند و دشمنان ما و دشمنان آنان، با نمایش قمه زنی آن جمعیت‌ها، قداست و زیبائی و عقلانیت مراسم عاشورا را به سخره می‌گیرند.
در برخی شهرهای مذهبی مشاهده می‌کنید مرثیه یک جمعیت صد نفره با پای برهنه دارند حرکت می‌کنند و به اصطلاح دارند مراسم محسنیه برگزار می‌کنند و برخی مراسمات دیگر که اینها نمی‌توانند آن شور و تحرکت مراسم عاشورا را تداعی بکنند و در نهایت اثر به آنها مرتکب نیست و در عین حال وقایع عاشورا و مسائل کربلاء یادآور همه این جریانات و یادآوری عداوت دستگاه خلافت آن همه به نام خلافت رسول الله، با خاندان پیامبر(ص) می‌باشد.
غرض آنکه امروز که هر کس می‌تواند آزادانه مراسمی را اعلام بدارد و جمعیتی را به خیابان‌ها بکشد و اظهار وجودی بند و نام آن را ولایت‌مداری بگذارد باید این تعداد با مسائل جامعه آشنا باشد و بتوانند اندازه و حجم این مراسمات را تشخیص بدهد.
ما می‌بینیم که نمازهای روزانه هفده رکعت است و در رکعات نماز خواندن یک سوره کوتاه نیز مجزی است حال اگر دفعات نماز متعدد می‌شد و لازم بود سوره‌های بلند را قرائت کنند و نماز‌ها طولانی می‌شد، این طولانی شدن‌ها در نهایت به تعطیل نماز منجر می‌شد.
پس خداوند می‌د‌اند که مردم چه مقدار می‌توانند در صفوف نماز حاضر بشوند و چه مقدار می‌توانند اعمال عبادی را به جای آورند، این فشردگی مراسم باید مورد توجه برنامه ریزان و مدیران جامعه و علما و دانشمندان آگاه و دلسوز قرار بگیرد.
ما باید بکوشیم تا این مراسم که یک هدیه الهی هستند مفید و سودمند واقع بشوند و خدای ناکرده زیان و ضرری به بار نیاورند.
