هفته آینده فرایند ادغام اتحادیه‌ها عملیاتی می‌شود/ حوزه قرآن؛ تأثیرپذیرترین حوزه از انقلاب اسلامی

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، برنامه رصد شبکه قرآن و معارف سیما، یکشنبه، 17 بهمن‌ماه با حضور حجت‌الاسلام و‌المسلمین حسین کوششی، مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی و حسن محمدی، مدیرعامل اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت کشور به تشریح دستاوردهای فرهنگی، دینی و قرآنی نظام در حوزه مؤسسات قرآن و عترت پرداخت.
در ابتدای این برنامه سید‌حسین کوششی، مدیر‌عامل اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی کشور پس از عرض تبریک به مناسبت فرارسیدن سالروز پیروزی انقلاب اسلامی درباره تعداد مؤسسات‌ قرآنی و فعالیت آنها در سطح کشور توضیحاتی را بیان کرد و گفت: با توجه به برکت پیدایش انقلاب اسلامی ایران و ماهیت دینی این انقلاب و معارف برگرفته زندگی از قرآن و عترت، شاهد رشد بسیار خوبی در جهت تشکل‌های قرآنی در کشور پس از انقلاب اسلامی هستیم.
وی ادامه داد: تشکل‌های قرآنی در بدو انقلاب به صورت جلسات خانگی ثابت، مساجد و حسینیه به فعالیت مشغول بودند که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این تشکل‌ها به صورت نظام‌مند و رسمی گسترش یافتند به طوری که امروزه مجموعه عظیمی از تشکل‌های قرآنی را شاهد هستیم.
کوششی با اشاره به تعداد تشکل‌های قرآنی فعال در سطح کشور، تصریح کرد: در حال حاضر قریب به 5 هزار مؤسسه فعال قرآنی تغییر نام یافته به «مجموعه مؤسسات فرهنگ – قرآن و عترت» و همچنین تعداد 8 هزار تشکل قرآنی مانند خانه‌های قرآنی و غیر ایجاد شده است که دارای مجوز  فعالیت‌های قرآنی را دارا هستند که در مجموع می‌توان گفت، 13 هزار مؤسسه فرهنگ - قرآن و عترت، خانه قرآن و تشکل  قرآنی در سطح کشور در سیستم قرآنی مشغول به فعالیت هستند.

مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی کشور افزود: همانطور که هیئات مذهبی از تعداد زیادی در کشور برخوردار هستند و به‌عنوان بزرگترین شبکه دینی قرآن به حساب می‌آیند، بعد از شبکه قرآنی کشور بزرگترین شبکه دینی است که از برکت انقلاب اسلامی ایران است.
کوششی به فعالیت‌های تشکل‌های قرآنی در سه حوزه اشاره کرد و افزود: مجموعه تشکل‌های قرآنی در سه حوزه متفاوت شامل: آموزش( عمومی، تخصصی و عالی)، تبلیغ و ترویج(مسابقات، محافل، جشنواره) و پژوهش( پژوهش با موضوعات قرآن‌ کریم) است. عمده فعالیت‌ تشکل‌های قرآنی کشور با تفاوت‌هایی که در نوع کارها در مؤسسات صورت گیرد در این سه حوزه تقسیم‌بندی شده است.
وی با تأکید بر اینکه به طبع همه توانمندی‌های تشکل‌های قرآنی یکسان نبوده و در وجه قالب توزیع  می‌شود، افزود: تشکل‌های قرآنی از حوزه آموزش بیشترین بهره‌مندی را داشته‌اند که استقبال بسیار خوب نیز از سوی خانوادها صورت گرفته است و این موضوع به نوعی دلایلی را به همراه دارد که نیاز به توضیحات بیشتر است. مؤسسات قرآنی در بحث آموزش در همه مقاطع سنی علی‌الخصوص کودک و نوجوان، شعاع و گستره خوبی را در کارنامه کاری خود به ثبت رسانده‌اند.
در ادامه حسن محمدی، مدیر‌عامل اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت کشور نیز به تعریف مشخصی از مؤسسات قرآنی پرداخت و گفت: مؤسسات قرآنی با وجود خصایصی که دارا هستند به‌عنوان بزرگترین شبکه ساختارمند فرهنگی در کشور به فعالیت مشغول هستند.
وی در ادامه صحبت‌های خود به تعداد مؤسسات زیر‌مجموعه اتحادیه اشاره کرد و افزود: مجموعه 5200 مؤسسه قرآنی در کشور به ثبت رسیده است که این تعداد بدون احتساب شعب است که برای ارائه آمار دقیق از مجموعه مؤسسات، خانه‌های قرآنی، مراکز و غیره می‌توان به بیش از 15 هزار تشکل قرآنی اشاره کرد.
محمدی پس از ارائه تعداد مؤسسات قرآنی به‌ آموزش‌های آنان در طول سال برای همه مقاطع سنی اشاره کرد و گفت: بر اساس پایش و تحقیقی که صورت گرفته است، در حدود 70 درصد از فعالیت‌های  تشکل‌های قرآنی به مبحث آموزش، بیش از 25 درصد در حوزه تبلیغی و ترویجی و کمتر از 5 درصد نیز به بحث پژوهشی و مطالعاتی پرداخته می‌شود.
گام‌های پایانی ادغام اتحادیه‌های قرآنی
کوششی درباره تشکیل دو اتحادیه قرآنی در جهت پیگیری مطالبات مؤسسات قرآنی، اظهار کرد: دو اتحادیه قرآنی در جهت پیگیری مطالبات قرآنی مؤسسات پای به عرصه ظهور گذاشت که علت تشکیل دو اتحادیه را می‌توان در ذیل شرح داد.
وی ادامه داد: طی سال‌های گذشته مجوز مؤسسات قرآنی در قالب مؤسسه قرآنی از سوی سازمان تبلیغات اسلامی و همچنین مجوز مؤسسات فرهنگی قرآن و عترت نیز از سوی وزارت ارشاد ارائه می‌شد، لذا به دلیل کسب مجوز از سوی نهادها، دو اتحادیه قرآنی به مراتب تشکیل شد که با تصویب شورای  توسعه فرهنگ قرآنی و با تشکیل هیئت رسیدگی به امور مؤسسات که متشکل از 9 نفر از دستگاه‌های مربوطه است، ادغام دو اتحادیه گام‌های پایانی خود را طی می‌کند.
وی با تأکید بر اینکه در بحث ادغام دو اتحادیه همه جوانب بررسی و مورد توجه قرار گرفته است، تصریح کرد: همانطور که مشخص است در تمام استان‌ها اتحادیه‌های قرآنی وجود دارد که از طریق آنان اتحادیه مرکزی شکل می‌گیرد که قطعاً برای ادغام اتحادیه مرکزی باید از اتحادیه‌های استانی این کار را آغاز کرد.
 
کوششی ادامه داد: برای اینکه ادغام از سوی اتحادیه‌های استانی آغاز شود، نیاز به بازنگری به اساسنامه‌های اتحادیه بود که این بازنگری‌ها با مشارکت دو اتحادیه قرآنی کشور صورت گرفت و اساسنامه جدید در هیئت رسیدگی به امور مؤسسات قرآنی قرار دارد که پس از تئیید هیئت رسیدگی، در جلسه هفته آینده فرایند ادغام عملیاتی خواهد شد.
وی افزود: ادغام اتحادیه پس از تئیید هیئت رسیدگی به امور مؤسسات از استان‌ها شروع می‌شود و در ابتدا اساسنامه تأیید شده در مجامع عمومی همه مؤسسات قرآنی در هر استان از نظر قانونی به تصویب رسیده و بر اساس آن ترکیب و تشکیل هیئت مدیره جدید و در نهایت اتحادیه قرآنی مرکزی(کشوری) اتفاق خواهد افتاد.  
محمدی نیز درباره ادغام اتحادیه‌ها بیان کرد: به دنبال ادغام دو اتحادیه قرآنی، افزون ظرفیت‌ها و هم‌افزایی صورت گرفته و مطالبات با قوت به نفع مؤسسات قرآنی انجام خواهد شد و همچنین ادغام دو اتحادیه قرآنی رشد جایگاه مؤسسات را به دنبال دارد.
مدیرعامل تشکل‌های قرآن و عترت کشور افزود: یکی از دستورات هیئت رسیدگی به امور مؤسسات قرآنی، ادغام دو اتحادیه قرآنی است که در مراحل پایانی خود قرار گرفته است و پس از ادغام مجوزهای مؤسسات به قوت خود باقی است اما باید مؤسسات به منظور یکسان‌سازی مجوزهای خود به هیئت رسیدگی به امور مؤسسات قرآنی مراجعه کنند.  
کوششی درباره کسب مجوز مؤسسات قرآنی پس از ادغام دو اتحادیه تصریح کرد: مؤسسات قرآنی که مجوز فعالیت دارند تا مدت زمان انقضای مجوز می‌توانند فعالیت کنند اما مؤسساتی که مجوز آنها رو به اتمام است، در اولویت صدور مجوز با دو امضا قرار خواهند گرفت که تا‌کنون برای بیش از 300 مؤسسه  مجوز با دو امضاء صادر شده است.
کارکردهای مطلوب مؤسسات قرآنی
مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی کشور درباره مؤسسه مطلوب گفت: مؤسسات قرآنی دارای توانمندی و ظرفیت‌های متفاوتی هستند که باید مردم را با نوع توانمندی‌های مؤسسات و مراکز قرآنی آشنا کرد. اتحادیه مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد در این ارتباط طرحی به نام «ظرفیت‌سنجی و نیاز‌سنجی» را در حال تکمیل دارد که شناخت توانمندی و ظرفیت‌سنجی، پتانسیل و همچنین نیازسنجی بر اساس جغرافیا از این موارد هستند که می‌توان نهایتاً در قالب «اطلس قرآنی کشور» مؤسسات را به مردم معرفی کرد.

محمدی درباره معرفی مؤسسات قرآنی به مردم به طرح جمع‌آوری اطلاعات اشاره کرد و گفت: اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت کشور، در سال گذشته پایگاه اطلاعاتی مؤسسات قرآنی را در دو قالب تهیه کرده است. نخست در قالب وب در سایت اتقان بارگذاری شده است که علاقه‌مندان می‌توانند به فراخور نیاز جهت استفاده از خدمات مؤسسات به فضا مشخص شده وارد شوند و همچنین نرم‌افزار موبایلی به نام اتقان نیز تهیه شده است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه تعداد مؤسسات دیگری عضو اتحادیه تشکل‌های قرآنی کشور شده‌اند، این نرم‌افزار ارتقاء داده شد و تمام شعب مؤسسات در طرح میزان با هدف رصدخانه آنلاین قرآنی راه‌اندازی شده است که در مرحله تدوین نرم‌افزار است.
محمدی اظهار کرد: وضعیت‌سنجی دقیق و صحیح آمار قرآنیان از جمله ضرورت‌های جامعه قرآنی است که امیدواریم با ادغام دو اتحادیه اینکار هم مشترک صورت گیرد.
کوششی در ادامه به نظارت مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد اشاره کرد و گفت: بخشی از نظارت بر مؤسسات تا حدودی بر‌عهده اتحادیه‌ها است‌. تاکنون دستگاه‌های حاکمیتی متولی صدور مجوز برای مؤسسات قرآنی بحث نظارت را پیگیری کرده‌اند اما با تشکیل هیئت رسیدگی، آئین‌نامه و شیوه‌نامه‌ نظارت و ارزیابی مؤسسات تهیه شده است که به زودی نظارت بر همه تشکل‌های قرآنی از طریق هیئت، مرکز و هیئت‌های استانی که بعدها تشکیل می‌شود، انجام خواهد شد.  
محمدی درباره انتخاب سرفصل‌های آموزشی در مؤسسات قرآنی، تصریح کرد: مؤسسات قرآنی انتخاب سرفصل‌های آموزشی را بر اساس نیاز‌سنجی مخاطبان انجام می‌دهند مگر در طرح‌های کشوری یا ملی، که محتوای آموزشی مشخصی از سوی نهادی به طور یکسان ارائه می‌شود. متأسفانه یک نظام جامعی برای استاندار‌دسازی محتوا‌ها نداریم که هیئت رسیدگی به امور مؤسسات به این نکته نیز باید توجه داشته باشد.
کوششی در ادامه به فعالیت‌های قرآنی شهرداری اشاره کرد و افزود: یکی از موضوعات فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران، قرآن و عترت است که برای ساماندهی، هماهنگی و انسجام بیشتر امور، شورایی به نام «شورای عالی قرآن شهرداری» تشکیل شد که عالی‌ترین مقام تصمیم‌گیری در ارتباط با فعالیت‌های قرآنی با حضور شخصیت‌های حقیقی و حقوقی است که دستاوردهای خوبی در توسعه فعالیت‌های قرآنی و انسجام و هماهنگی آنان داشته است.
وی ادامه داد: سازمان‌ها، شرکت‌های مختلف و مناطق 22 گانه که در شهرداری هستند که به‌دنبال کارهای فرهنگی موضوعات قرآنی را نیز تحت پوشش قرار می‌دهند که به منظور هماهنگی و انسجام آنان این شورا در مرکزیت قرار دارد.
کوششی افزود: تاکنون 354 تشکل قرآنی با نام «خانه قرآن و عترت» زیر نظر شهرداری در محلات شهر تهران مشغول فعالیت می‌کنند که مدیران این مراکز افراد متخصصان قرآنی هستند که فرایند مناسبی را امر توسعه فعالیت‌های قرآنی انجام داده‌اند.
وی ادامه داد: یکی دیگر از برنامه‌های شورای عالی قرآن شهرداری، حمایت از تشکل‌های قرآنی در شهر تهران است که این حمایت در قالب نمایشگاهی تحت عنوان «شمیم وحی» با اعتبار 4 میلیارد تومان در نظر گرفته شد و  همچنین در ایام دهه فجر اولین جشنواره آثار و محصولات قرآنی است که با همکاری اتحادیه مؤسسات قرآنی استان تهران در 34 موضوع در رشته‌های قرآنی و فرهنگی در حال برگزاری است.
محمدی در ادامه خاطرنشان کرد: مهمترین حوزه‌ای که بیشترین تأثیر را از انقلاب اسلامی گرفته است، حوزه قرآن است. دو خصلت ماهیتی برای انقلاب را می‌توان مردم و  قرآن است که مبانی اصلی انقلاب برگرفته از قرآن است.
وی ادامه داد: تعداد مؤسسات قرآنی، قبل از پیروزی انقلاب اسلامی کمتر از انگشتان دست بود، که در حال حاضر بالغ بر 5200 مؤسسه قرآنی ثبت شده وجود دارد و در حوزه حفظ قرآن‌ کریم نیز قبل از انقلاب اسلامی آماری کمتر از 50 نفر بود در حالی که هم‌اکنون در برخی از مؤسسات دورافتاده و محروم تعداد حفاظ رو به افزایش است.
مدیرعامل اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت در پایان خاطرنشان کرد: برای رسیدن حاکمیت به نقطه مطلوب فاصله زیاد است که باید برای دسترسی به مطلوبیت، همه دستگاه‌‌ها مشارکت داشته باشند.