قرآن و تمدن اسلامی؛ نگاهی به نیاز امروز
گروه اندیشه: خوشمنش به ظرفیت‌های درون دینی و برون دینی قرآن در حل مسائل تمدن امروز اشاره کرد و کتاب الله را دانشنامه الهی و ابردستگاه نظری خواند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، ابوالفضل خوشمنش، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، امروز 17 اسفند، با موضوع «قرآن و تمدن اسلامی، نگاهی به نیاز امروز» در نوبت صبح دومین روز همایش بین‌المللی مطالعات میان رشته‌ای قرآن کریم، سخنرانی کرد.
خوشمنش در آغاز سخنانش گفت: دو نگاه عمده می‌توان در مطالعات میان‌رشته‌ای قرآنی داشت. در مطالعات میان‌رشته‌ای قرآنی باید دو جهت درون‌دینی و برون‌دینی در نظر داشته باشیم. از نظر درون‌دینی باید بگوییم که قرآن کریم دانشنامه الهی و کتاب علم پروردگار، نظریه هستی و ابردستگاه نظری هستی است. به قول امام خمینی(ره) حوض کوثری که همه تکاثر‌ها به آن بر می‌گردد، قرآن است.
وی افزود: در قرآن می‌یابیم که تخت فرماندهی خداوند بر روی آب استوار شده است و آب از همه چیز بی‌رنگ تر بوده اما منشأ همه چیز است. قرآن در سوره شعرا به فرهنگ، زبان و شعر پرداخته است و بیان کرده است که همه تاریخ به این بر می‌گردد که خداوند از زمین همه چیز را پدید آورده و همه چیز به آن بر می‌گردد. قرآن فضل عظیم پروردگار است. قرآن ظرفیت بی‌نهایت خود را ارزانی همه جوامع بشری کرده است. قرن گذشته قرن فلسفه زبان بود. دین ما دین زبان است، اما ما چند مقاله در خصوص زبان بر اساس قرآن به جهان عرضه کرده‌ایم؟
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تصریح کرد: از نگاه برون‌دینی وقتی عده‌ای از اساتید غربی سال‌ها در مطالعات قرآنی عمر می‌گذارند، ما باید وارد گفت‌وگو با ایشان بشویم. پرفسور لوات گفتند ما گوهر دین را در غرب از دست دادیم و بدیل و جایگزین دیگری برای آن نیافتیم. امروز می‌بینیم که بن‌بست‌هایی در بازخوانی تئولوژی و الهیات مسیحی مطرح است که با قرآن قابل حل است.
خوشمنش افزود: به عنوان امری برون‌دینی، بهترین روایت‌گر از خدا برای ادیان دیگر قرآن است. قرآن کتابی است که بیش از اینکه کتاب، شریعت باشد، کتاب حریت، انسانیت، دانش و بینش است و امتحان خود را در این زمینه پس داده است.
وی ادامه داد: خدا، پیامبر، رسالت و پیام در متون دینی دیگر آبروی نازلی دارد اما قرآن چنان آبرویی به این کلمات داده است که ما نظیرش را نداریم و نخواهیم داشت.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: در خصوص تقارن امروز با شهادت شهیدصدر هم باید نکاتی را عرض کنم. صدر شخصیتی بود که در 60 سال قبل زمانی که شهرهای اطراف ما آباد نبود، سخنانی در خصوص عزت و تمدن اسلامی و فهم بینارشته‌ای قرآن که نظیر ندارد بیان کرد.
وی افزود: شهید صدر جایی که اشاره می‌کند برای فهم آیات قرآن باید میلیمتر به میلیمتر آیات قرآن را با اصول علمی بررسی کنیم. این مطالب را به متخصصان عرضه کنیم و به ایشان بگوییم وقتی قرآن آیه‌ای را به کار می‌برد، منظورش چه بوده است و از متخصصان بپرسیم مصداق آیات قرآن در علوم تخصصی چیست.
خوشمنش در پایان گفت: نگاه ما به مطالعات میان‌رشته‌ای قرآنی با نیازهای تمدنی امروز باید با دو جنبه درون و برون‌دینی داشته باشد تا بتوان از ظرفیت‌های تمدنی قرآن استفاده کرد.
