کوروش زارعی در ابتدای این نشست با اشاره به این نکته که 11 دوره از این جشنواره در سالهای پیش از دهه 70 برگزار شد و پس از آن با یک وقفه بیش از بیستساله مواجه شد گفت: از آنجا که شخصاً اعتقاد به این جریان داشته و معتقدم میتوان به مضامین و مفاهیم دینی و ارزشی با استفاده از ظرفیت و استعدادهای پنهان در میان اهالی مسجد و فعالان فرهنگی مراکز مذهبی پرداخت؛ لذا از زمانی که مسئولیت مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری به من واگذار شد، درصدد بودم تا این جریان را پس از وقفهای طولانی مجدد احیا کنم.
وی ادامه داد: در نخستین گام در راستای تحقق این امر با ارسال نامه به مراکز استانی حوزه هنری از مدیران مراکز خواسته شد ابتدا به استعدادیابی در زمینه فعالیتهای نمایشی به انجام رسیده در مساجد پرداخته و پس از آن با تشکیل دفتر تئاتر بچههای مسجد در هر یک از این مراکز ما را در ارزیابی و بررسی ظرفیتهای موجود در هر یک از استانهای کشور مساعدت نمایند.
افتتاح چهاردهمین دفتر تئاتر بچههای مسجد در رشت
زارعی تصریح کرد: هماکنون که در این نشست حضور بهم رساندیم باید بگویم که روز گذشته چهاردهمین دفتر تئاتر بچههای مسجد در رشت و ویژه استان گیلان افتتاح شد و هفته گذشته نیز دفتر تئاتر بچههای مسجد در استان البرز به بهرهبرداری رسید و در تلاش هستیم که به این روند پس از برگزاری دوازدهمین دوره جشنواره سراسری تئاتر مردمی «بچههای مسجد» نیز ادامه دهیم.
مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری در ادامه گفت: یکی از اهداف ما در ایجاد دفتر تئاتر بچههای مسجد و به تبع آن برگزاری این جشنواره همانطور که گفته شد علاوه بر استعدادیابی هنری در امر نمایش از میان نوجوانان و جوانان متعهد مسجدی، جهتدهی به فعالیت آنها در راستای تولیداتی است که منویات حوزه هنری مبنی بر فعالیت در حوزه هنر متعهد، انقلابی و ارزشی را محقق سازد.
وی افزود: حقیقتاً ما تنها به دنبال تربیت و پرورش هنرمند تئاتری که شاید مجالی برای فعالیت آنها حتی در استانهایشان در زمینه تئاتر حرفهای نباشد، نیست و ما تصمیم داریم تا از این رهگذر، در تربیت مدیران فرهنگی متعهد با معیارهای انقلابی و ارزشی نیز کوشا باشیم تا به این واسطه آینده فرهنگ و هنر انقلاب در حوزه مدیریتی را نیز تضمین نماییم.
این بازیگر تئاتر، تلویزیون و سینما ادامه داد: مشکل دیگری که به عنوان یک دغدغه در زمینه هنرهای نمایشی و بهویژه نمایشهای دینی و ارزشی وجود دارد بحران جذب مخاطب برای تماشای تئاتر و اینگونه آثار است که ما قصد داریم از رهگذر ایجاد دفاتر تئاتر بچههای مسجد و برگزاری جشنواره، قشر متدین و اصطلاحاً مسجدرو را با مقوله هنرهای نمایشی به عنوان یکی از ابزارهای مؤثر فرهنگی که به فرموده رهبری تأثیر آن از منابر مذهبی نیز بیشتر است، آشتی دهیم.
تئاتر هنری انسانساز است
مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری تأکید کرد: اگر ما قائل به این نکته باشیم که تئاتر یک هنر انسانساز است لذا باید این ابزار مؤثر فرهنگی در مواجهه مؤثر با آحاد مردم و اقشار گوناگون جامعه بتواند علاوه بر جلب توجه آنها، تأثیرات عمیق و سازنده فرهنگی را نیز بر روی آنها داشته باشد و لازمه این مسئله این است که ما ابتدا بتوانیم مخاطب عام را تشویق و مجاب کنم که به تماشای آثار نمایشی بنشینند.
وی با اشاره به اینکه دوازدهمین جشنواره سراسری تئاتر مردمی تئاتر «بچههای مسجد» اول تا 5 اردیبهشت در مساجد تهران برگزاری خواهد شد گفت: برای پس از برگزاری این جشنواره نیز برنامه جامعی در نظر داریم تا شاهد اجرای تولیدات نمایشی مناسب ویژه اعیاد شعبانیه، ماه مبارک رمضان و در ادامه ایام سوگواری محرم و صفر باشیم.
نگارش نمایشنامههای مناسب اجرا در فضای مسجد
زارعی ادامه داد: با برگزاری این جشنواره و البته استقرار دفاتر تئاتر بچههای مسجد در مراکز استانی قصد داریم به مسئله مهم دیگری نیز بپردازیم و آن فائق آمدن بر مشکلات و معضلات موجود بر سر راه نگارش و تولید متون نمایشی متناسب برای اجرا در محیطهای مذهبی و مساجد است؛ در دوازدهمین دوره جشنواره سراسری تئاتر مردمی «بچههای مسجد» از 10 نویسنده مطرح و جوان تهرانی و 10 نویسنده شهرستانی دعوت شده است تا در قالب سلسله جلساتی، آثاری را به نگارش درآورند تا متناسب با اجرا در مساجد باشد؛ یعنی علاوه بر کوتاهی زمان اجرا به مواردی همچون تکجنسیتی بودن نیز توجه شود، شرکتکنندگان در این جشنواره هم در این دوره از جشنواره که بعد از وقفهای طولانی از سر گرفته شده است مکلف شدهاند تا بر روی این متون نمایشی کار کنند، ضمن آنکه آثار نمایشی تولید شده به این منظور اکنون در انتشارات «سوره مهر» کارهای فنی مربوط به چاپ را پشت سر میگذارند که به احتمال زیاد در اختتامیه جشنواره از کتاب آن رونمایی خواهد شد.
اهدای جایزه فرجالله سلحشور به برگزیدگان
وی در پایان سخنان خود گفت: مرحوم فرجالله سلحشور هنرمندی بود که کار نمایشی و بازی در آثار نمایشی خود را که بعدها او را با بینش انقلابی و ارزشی تبدیل به یک هنرمند مطرح در عرصه تئاتر و سینمای دینی و قرآنی کرد از مسجد آغاز کرد، قصد داریم علاوه بر اختصاص کمکهزینه به گروههای شرکتکننده در این جشنواره به برگزیدگان در بخشهای گوناگون در کنار جایزه نقدی، جایزه فرجالله سلحشور را نیز به آنها اعطا کنیم.
این گزارش حاکی است در ادامه این نشست حمید نیلی، دبیر دوازدهمین جشنواره سراسری تئاتر مردمی«بچههای مسجد» به ایراد سخن پرداخت و گفت: پس از اعلان فراخوان این دوره از جشنواره 105 گروه نمایشی از سراسر ایران برای شرکت در این جشنواره اعلام آمادگی کردند که طی فرایندی که غالباً برگزاری جشنوارههای استانی بود از سوی مراکز استانی حوزه هنری، آثار منتخب به دبیرخانه جشنواره معرفی شدند تا آنجا که در نهایت به 46 گروه رسیدیم که گروههای صاحب این آثار فیلم اجراهای خود را برای ارزیابی نهایی ارسال کردند و در نهایت 16گروه به مرحله نهایی جشنواره راه پیدا کردند.
وی ادامه داد: در طی فرایند ارزیابی آثار و اعلام آثار منتخب و برگزیده به منظور شرکت در مرحله نهایی جشنواره، دبیرخانه جشنواره با اعزام گروههای کارشناسی به هدایت و راهبری و نظارت فعالیت گروههای نمایشی مورد نظر پرداخت که به نوعی تقویت زمینههای فنی و هنری آنها محسوب شده و ایرادات احتمالی آثار نمایشی آنها نیز مرتفع شد.
نیلی تصریح کرد: برای افتتاحیه این جشنواره شنبه 2 اردیبهشت را در نظر گرفتهایم که ساعت 10 با حضور بر سر مزار مرحوم فرجالله سلحشور این جشنواره را رسماً افتتاح خواهیم کرد و اختتامیه آن نیز 5 اردیبهشت ساعت 18 همزمان با عید سعید مبعث خواهد بود.
اجرای آثار جشنواره در 12 مسجد تهران
دبیر دوازدهمین جشنواره سراسری تئاتر مردمی «بچههای مسجد» در ادامه گفت: تمام اجراهای این دوره از جشنواره در مساجد خواهد بود که 12 مسجد در تمامی مناطق تهران به این امر اختصاص داده شده است که در این زمینه ستاد عالی کانونهای فرهنگی و هنری مساجد کشور نهایت همکاری را با دبیرخانه جشنواره مبذول داشت و علاوه بر این با هماهنگی با مسئولان آموزش و پرورش اجرای آثار نمایشی ویژه خواهران نیز در نمازخانه مدارس دخترانه تهران خواهد بود.
نیلی افزود: از میان 16 گروه شرکتکننده در مرحله نهایی این دوره از جشنواره، 10 گروه برادران هستند و 6 گروه را خواهران به خود تشکیل میدهند که آثار آنها را هیئت داوران متشکل از تاجبخش فنائیان، اعظم بروجردی و ایوب آقاخانی به قضاوت خواهند نشست ضمن آنکه پس از هر اجرا در قالب یک کارگاه آموزشی مواردی در شبستان مسجد در مورد نکات آموزشی تئاتر در اختیار علاقهمندان قرار خواهد گرفت.
وی در پایان گفت: جوایز اختصاص یافته به برگزیدگان این دوره از جشنواره در مواردی همچون کارگردانی، بازیگری زن و مرد، اقلام تبلیغی همچون پوستر و بروشور و فضاسازی نمایش با توجه به اینکه مساجد امکان مناسبی برای اجرای صحنههای حرفهای تئاتر را در اختیار ندارند، تعلق خواهد گرفت.
امیر سجاد دبیریان