دانش‌آشتیانی اظهار کرد:
توجه به آموزش، تعلیم و تربیت قرآنی در آموزش و پرورش بیش از گذشته
گروه مسابقات: وزیر آموزش و پرورش با حضور در افتتاحیه پنجمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن دانش‌آموزان اظهار کرد: موضوعی که باید در آموزش و پرورش بیش از گذشته به آن توجه داشته باشیم آموزش قرآن، درس گرفتن از آن و تربیت قرآنی است.
به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا)، فخرالدین دانش‌آشتیانی، وزیر آموزش و پرورش در آئین افتتاحیه پنجمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن دانش‌آموزان جهان اسلام که صبح امروز، دوم اردیبهشتماه در شبستان اصلی مصلای امام خمینی(ره) برگزار شد به سخنرانی پرداخت و ضمن خیرمقدم و تبریک عید مبعث اظهار کرد: خوشحالم که در این مراسم معنوی حضور دارم.
وی ادامه داد: موضوعی که باید در آموزش و پرورش بیش از گذشته به آن توجه داشته باشیم آموزش قرآن، درس گرفتن از قرآن و تربیت قرآنی است.
دانش آشتیانی اظهار کرد: قرآن کتابیست که برای هدایت انسان‌ها نازل شده است و در طول قرن‌های متمادی انسان‌های بزرگی را تربیت کرده است که چون ستاره پر‌فروغ در میان جوامع درخشیده‌اند و به زندگی انسان‌ها معنا داده‌اند. قرآن کتابی نیست که انسان‌ها را تنها پند و اندرز دهد و مسائل زندگی را به صورت ذهنی و تئوری بیان کند بلکه در هر زمانی که خواسته ارزشی را بیان کند با ارائه نمونه‌های عینی در جامعه صداقت و صراحت و واقع‌گرایی‌اش را به اثبات رسانده است و همواره فضائل و نیکی‌ها را با مطرح ساختن شخصیت نیکان معرفی کرده است.
وی بیان کرد: ضرورت شناخت فرهنگ عمیق اسلامی و آشنایی با مبانی تعلیم و تربیت بیش از هر زمان دیگری برای افراد جامعه و نظام آموزشی و ارشادی و همچنین دستگاه‌های تبلیغاتی و ارتباط جمعی کشور اهمیت بسزایی دارد. قرآن بر اساس فطرت و تربیت انسان برنامه واقع‌گرایانه و کاملی را ارائه می‌دهد و در همه مسائل اساسی و مبتلا به زندگی انسان اظهار‌نظر می‌کند چرا که «تبیان لکل شی» است.
دانش‌آشتیانی اضافه کرد: با توجه به آشفتگی فکری جهان و افول فکری پیاپی مکتب‌ها و ایدوئولوژیهای مختلف و سرگردانی اندیشمندان جهان نسبت به شناخت انسان از یک طرف و مبهم بودن برنامه‌های ارائه شده توسط برخی از نظریه‌پردازان و روشنفکران جهان که نظام سلطه ماترلیستی را حاکم کرده است رسالت حاکمان و رهبران سنگین‌تر شده است.
روش‌های تربیتی قرآن را جزو اصول روش‌های آموزشی قرار دهیم
وی بیان کرد: در اینجا سخن حضرت رسول اکرم(ص) را که میفرمایند «اذ التبست علیکم الفتن کقطع لیل مظلم فعلیکم بالقرآن» آن هنگام که پردههای فتنه‌ها همانند شب بر شما سایه افکند به قرآن تمسک بجویید و از راهنمایی های آن بهره مند شوید. قرآن کتابی است که برای همه امور قابل استفاده است و هر کس به اندازه معرفت خود می تواند از آن برداشت کند. خود قرآن می فرماید «هذا بَيانٌ لِلنَّاسِ وَ هُدىً وَ مَوْعِظَةٌ لِلْمُتَّقِينَ» این کتابی است که مطالب را برای عموم مردم تبیین و روشن می کند و خاص و عام ندارد و متقین از قرآن هدایت و موعظه را می گیرند.
وزیر آموزش و پرورش تأکید کرد: در صورت تعمق در قرآن و پرهیز از محرمات قرآن و انجام اوامر آن و پرهیز از نهی این قرآن می تواند وسیله ای برای هدایت ما به راه سعادت باشد. قرآن نگاهش به انسان، نگاه تک بعدی نیست مکتب هایی هستند که انسان را یک موجود مادی می پندارند و تنها به غرائض مادی او عرصه ظهور می دهند و یا مکاتب دیگری هستند که انسان را به زندگی زاهدانه تحریک می کند اما قرآن مهر بطلان بر هر دو می نهند چرا که هر دو بینش مانع شکوفایی استعدادها و همچنین بهره وری طبیعی از عبرتها برای رشد و بروز خلاقیت ها در حیات طیبه انسانی است.
وی ادامه داد: قرآن کتابی است که همواره انسان را از افراط و تفریط در ارضای نیازهای طبیعی برحذر می داند و او را به سوی رشدی متعادل و متناسب سوق می دهد از دیدگاه قرآن انسان قدرت خودسازی و تأثیرگذاری در خود و دیگران را دارد همجنان که از دیگران نیز متأثر می شود از این روز انسان موجودی قابل تغییر است و اساسا خود موضوع تغییر است. اگر در قرآن بطور عمیق نگاه کنیم می بینیم که در خصوص شناخت انسان در یک طرف عنوان می کند که انسان را از خاک آفریده است و جنبه مادی و جسمی انسان است و از دیگر سو نیز عنوان می کند که در این جسم مادی، روح دمیده است «نَفَخْتُ فِیهِ مِن رُّوحِی».
دانش آشتیانی اضافه کرد: همیشه انسان بین این مادیات و معنویت حرکت می کند و آن روح هنگامی که در بدن قرار می گیرد نفس انسان می شود و این نفس تمایل مادی دارد و اگر خوب تربیت شود به سمت معنویت سوق داده می شود « إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةُ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبىّ» و تربیت قرآن نیز بر همین مبنا است که این انسان خاکی را با اراده و تفکرش بتواند به معنویت برساند و تا جایی که می رسد به لقاءالله ادامه دارد.
وی ادامه داد: و اگر انسان تابع هوای نفسش شود به اسفل السافلین می رود لذا انسان همیشه در این مرحله قرار گرفته است که اگر تفکر و تأمل داشته باشد می تواند مسیر الی الله را طی کند و گرفتار هوای نفسش نشود و اگر نتواند غلبه پیدا کند به اسفل السافلین می رسد. مهمترین ویژگی که قرآن بر آن تأکید دارد که می تواند در تعلیم و تربیت مؤثر باشد و او را به سمت معنویت سوق دهد استفاده از قدرت عقل انسان است.
وزیر آموزش و پرورش بیان کرد: عقل میزان و ملاک تکلیف و مسئولیت انسان در مقابل خدا و مردم است. بنا براین از دیدگاه قرآن تعلیم و تربیت هدایت و رشد انسان در گرو پرورش قوه عاقله و زمینه سازی برای شکوفایی قوای عقلی و ازجمله قدرت استدلال و تفکر است.
وی تصریح کرد: بکار نگرفتن عقل و نیندیشیدن موجب شقاوت و هلاکت ابدی انسان می شود «وَقَالُوا لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا كُنَّا فِي أَصْحَابِ السَّعِيرِ» در قیامت می گویند اگر می شنیدیم و با تعقل قرآن را تدبر می کردیم اهل این آتش سوزان نمی شدیم لذا مبنای تربیت قرآن تعقل و تفکر است.
دانش آشتیانی اشاره کوتاهی به روش تربیتی قرآن کرد و گفت: بایدسعی کنیم روش های تربیتی در قرآن را استخراج و از آن استفاده کنی و آنها را جزو اصول روش های آموزش خود قرار دهیم.
وی بیان کرد: یکی از روش های تربیتی قرآن مثال زدن و تمثیل است «وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ ۖ وَمَا يَعْقِلُهَا إِلَّا الْعَالِمُونَ» که خداوند می فرماید در این مثل ها تعقل کنید و تعقل نمی کنند مگر عالمان و طالبان علم و یا روش دیگر با تشبیه و مثال زدن همراه است برای ملموس کردن مفاهیم واقعی قرآن است تا انسان به شکل ملموس و نه تئوری و ذهنی به فراگیر بپردازد.
دانش آشتیانی اضافه کرد: روش تربیتی دیگر قرآن نیز بحث مشاهده و نگاه کردن است که در خلقت بنگیرید «أَفَلَا يَنظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ» و ....قرآن تذکر می دهد که شما در اطراف و طبعیت و خلقت با تفکر نگاه کنید. روش تربیتی دیگر نیز مشاهده عینی و حضور در طبیعت گفته شده است «قل سیروا فی الارض».
وی ادامه داد: تمام این روشهایی است که امروزه در نظامات آموزشی دنیا به عنوان روش های نوین آموزشی بر آن تأکید دارند و یا بحث آزمایش و تجربه است که در قرآن به آن تصریح شده است.
دانش آشتیانی اضافه کرد: همچنین در قرآن خیلی از موارد به بیان داستان و قصه گویی بیان شده است. از دیگر روش های تربیتی و آموزشی قرآن طرح سؤل است که با ایجاد سؤال نیز سعی می کند تا افراد به درک برسند. تمام روش های تربیتی قرآن بر مبنای تفکر و تعمق است.
وی بیان کرد: دیگر تنوع آموزش و تربیتی در قرآن استفاده از بحث استدلال و مجادله احسن است «وَجادِلهُم بِالَّتي هِيَ أَحسَنُ» و یا بعضا الگو معرفی کردن در برخی از زمینه ها است «لقد کان لکم فی رسول الله أسوة حسنة».
دانش آشتیانی اضافه کرد: می بینیم که این کتاب مقدس زمینه سعادت انسان ها را مشخص کرده است که اگر به شکل دقیق با آن همراه باشیم راه سعادت را پیدا می کنیم و امیدوارم همچنین مسابقاتی نیز بتواند انس ما با قرآن را بیشتر کند و باعث شود که جوانان ما بیشتر به خواندن قرآن و تعمق در قرآن بپردازند که مسلما سعادت دنیا و آخرتشان را اینگونه تضمین می کنند.
وی با تأکید بر تعمق و تفکر در آیات قرآن، تصریح کرد: این موضوع می تواند انسان را از بعد خاکی و اسفل اسافلین به بعد معنوی برساند.
وی ادامه داد: موضوعی که باید در آموزش و پرورش بیش از گذشته به آن توجه داشته باشیم آموزش قرآن، درس گرفتن از قرآن و تربیت قرآنی است.
دانش آشتیانی اظهار کرد: قرآن کتابیست که برای هدایت انسان‌ها نازل شده است و در طول قرن‌های متمادی انسان‌های بزرگی را تربیت کرده است که چون ستاره پر‌فروغ در میان جوامع درخشیده‌اند و به زندگی انسان‌ها معنا داده‌اند. قرآن کتابی نیست که انسان‌ها را تنها پند و اندرز دهد و مسائل زندگی را به صورت ذهنی و تئوری بیان کند بلکه در هر زمانی که خواسته ارزشی را بیان کند با ارائه نمونه‌های عینی در جامعه صداقت و صراحت و واقع‌گرایی‌اش را به اثبات رسانده است و همواره فضائل و نیکی‌ها را با مطرح ساختن شخصیت نیکان معرفی کرده است.
وی بیان کرد: ضرورت شناخت فرهنگ عمیق اسلامی و آشنایی با مبانی تعلیم و تربیت بیش از هر زمان دیگری برای افراد جامعه و نظام آموزشی و ارشادی و همچنین دستگاه‌های تبلیغاتی و ارتباط جمعی کشور اهمیت بسزایی دارد. قرآن بر اساس فطرت و تربیت انسان برنامه واقع‌گرایانه و کاملی را ارائه می‌دهد و در همه مسائل اساسی و مبتلا به زندگی انسان اظهار‌نظر می‌کند چرا که «تبیان لکل شی» است.
دانش‌آشتیانی اضافه کرد: با توجه به آشفتگی فکری جهان و افول فکری پیاپی مکتب‌ها و ایدوئولوژیهای مختلف و سرگردانی اندیشمندان جهان نسبت به شناخت انسان از یک طرف و مبهم بودن برنامه‌های ارائه شده توسط برخی از نظریه‌پردازان و روشنفکران جهان که نظام سلطه ماترلیستی را حاکم کرده است رسالت حاکمان و رهبران سنگین‌تر شده است.
روش‌های تربیتی قرآن را جزو اصول روش‌های آموزشی قرار دهیم
وی بیان کرد: در اینجا سخن حضرت رسول اکرم(ص) را که میفرمایند «اذ التبست علیکم الفتن کقطع لیل مظلم فعلیکم بالقرآن» آن هنگام که پردههای فتنه‌ها همانند شب بر شما سایه افکند به قرآن تمسک بجویید و از راهنمایی های آن بهره مند شوید. قرآن کتابی است که برای همه امور قابل استفاده است و هر کس به اندازه معرفت خود می تواند از آن برداشت کند. خود قرآن می فرماید «هذا بَيانٌ لِلنَّاسِ وَ هُدىً وَ مَوْعِظَةٌ لِلْمُتَّقِينَ» این کتابی است که مطالب را برای عموم مردم تبیین و روشن می کند و خاص و عام ندارد و متقین از قرآن هدایت و موعظه را می گیرند.
وزیر آموزش و پرورش تأکید کرد: در صورت تعمق در قرآن و پرهیز از محرمات قرآن و انجام اوامر آن و پرهیز از نهی این قرآن می تواند وسیله ای برای هدایت ما به راه سعادت باشد. قرآن نگاهش به انسان، نگاه تک بعدی نیست مکتب هایی هستند که انسان را یک موجود مادی می پندارند و تنها به غرائض مادی او عرصه ظهور می دهند و یا مکاتب دیگری هستند که انسان را به زندگی زاهدانه تحریک می کند اما قرآن مهر بطلان بر هر دو می نهند چرا که هر دو بینش مانع شکوفایی استعدادها و همچنین بهره وری طبیعی از عبرتها برای رشد و بروز خلاقیت ها در حیات طیبه انسانی است.
وی ادامه داد: قرآن کتابی است که همواره انسان را از افراط و تفریط در ارضای نیازهای طبیعی برحذر می داند و او را به سوی رشدی متعادل و متناسب سوق می دهد از دیدگاه قرآن انسان قدرت خودسازی و تأثیرگذاری در خود و دیگران را دارد همجنان که از دیگران نیز متأثر می شود از این روز انسان موجودی قابل تغییر است و اساسا خود موضوع تغییر است. اگر در قرآن بطور عمیق نگاه کنیم می بینیم که در خصوص شناخت انسان در یک طرف عنوان می کند که انسان را از خاک آفریده است و جنبه مادی و جسمی انسان است و از دیگر سو نیز عنوان می کند که در این جسم مادی، روح دمیده است «نَفَخْتُ فِیهِ مِن رُّوحِی».
دانش آشتیانی اضافه کرد: همیشه انسان بین این مادیات و معنویت حرکت می کند و آن روح هنگامی که در بدن قرار می گیرد نفس انسان می شود و این نفس تمایل مادی دارد و اگر خوب تربیت شود به سمت معنویت سوق داده می شود « إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةُ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبىّ» و تربیت قرآن نیز بر همین مبنا است که این انسان خاکی را با اراده و تفکرش بتواند به معنویت برساند و تا جایی که می رسد به لقاءالله ادامه دارد.
وی ادامه داد: و اگر انسان تابع هوای نفسش شود به اسفل السافلین می رود لذا انسان همیشه در این مرحله قرار گرفته است که اگر تفکر و تأمل داشته باشد می تواند مسیر الی الله را طی کند و گرفتار هوای نفسش نشود و اگر نتواند غلبه پیدا کند به اسفل السافلین می رسد. مهمترین ویژگی که قرآن بر آن تأکید دارد که می تواند در تعلیم و تربیت مؤثر باشد و او را به سمت معنویت سوق دهد استفاده از قدرت عقل انسان است.
وزیر آموزش و پرورش بیان کرد: عقل میزان و ملاک تکلیف و مسئولیت انسان در مقابل خدا و مردم است. بنا براین از دیدگاه قرآن تعلیم و تربیت هدایت و رشد انسان در گرو پرورش قوه عاقله و زمینه سازی برای شکوفایی قوای عقلی و ازجمله قدرت استدلال و تفکر است.
وی تصریح کرد: بکار نگرفتن عقل و نیندیشیدن موجب شقاوت و هلاکت ابدی انسان می شود «وَقَالُوا لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا كُنَّا فِي أَصْحَابِ السَّعِيرِ» در قیامت می گویند اگر می شنیدیم و با تعقل قرآن را تدبر می کردیم اهل این آتش سوزان نمی شدیم لذا مبنای تربیت قرآن تعقل و تفکر است.
دانش آشتیانی اشاره کوتاهی به روش تربیتی قرآن کرد و گفت: بایدسعی کنیم روش های تربیتی در قرآن را استخراج و از آن استفاده کنی و آنها را جزو اصول روش های آموزش خود قرار دهیم.
وی بیان کرد: یکی از روش های تربیتی قرآن مثال زدن و تمثیل است «وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ ۖ وَمَا يَعْقِلُهَا إِلَّا الْعَالِمُونَ» که خداوند می فرماید در این مثل ها تعقل کنید و تعقل نمی کنند مگر عالمان و طالبان علم و یا روش دیگر با تشبیه و مثال زدن همراه است برای ملموس کردن مفاهیم واقعی قرآن است تا انسان به شکل ملموس و نه تئوری و ذهنی به فراگیر بپردازد.
دانش آشتیانی اضافه کرد: روش تربیتی دیگر قرآن نیز بحث مشاهده و نگاه کردن است که در خلقت بنگیرید «أَفَلَا يَنظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ» و ....قرآن تذکر می دهد که شما در اطراف و طبعیت و خلقت با تفکر نگاه کنید. روش تربیتی دیگر نیز مشاهده عینی و حضور در طبیعت گفته شده است «قل سیروا فی الارض».
وی ادامه داد: تمام این روشهایی است که امروزه در نظامات آموزشی دنیا به عنوان روش های نوین آموزشی بر آن تأکید دارند و یا بحث آزمایش و تجربه است که در قرآن به آن تصریح شده است.
دانش آشتیانی اضافه کرد: همچنین در قرآن خیلی از موارد به بیان داستان و قصه گویی بیان شده است. از دیگر روش های تربیتی و آموزشی قرآن طرح سؤل است که با ایجاد سؤال نیز سعی می کند تا افراد به درک برسند. تمام روش های تربیتی قرآن بر مبنای تفکر و تعمق است.
وی بیان کرد: دیگر تنوع آموزش و تربیتی در قرآن استفاده از بحث استدلال و مجادله احسن است «وَجادِلهُم بِالَّتي هِيَ أَحسَنُ» و یا بعضا الگو معرفی کردن در برخی از زمینه ها است «لقد کان لکم فی رسول الله أسوة حسنة».
دانش آشتیانی اضافه کرد: می بینیم که این کتاب مقدس زمینه سعادت انسان ها را مشخص کرده است که اگر به شکل دقیق با آن همراه باشیم راه سعادت را پیدا می کنیم و امیدوارم همچنین مسابقاتی نیز بتواند انس ما با قرآن را بیشتر کند و باعث شود که جوانان ما بیشتر به خواندن قرآن و تعمق در قرآن بپردازند که مسلما سعادت دنیا و آخرتشان را اینگونه تضمین می کنند.
وی با تأکید بر تعمق و تفکر در آیات قرآن، تصریح کرد: این موضوع می تواند انسان را از بعد خاکی و اسفل اسافلین به بعد معنوی برساند.
مطالب مرتبط
