در نشستی تخصصی بررسی شد:
جنبه‌های روانشناختی ورزشکاران در تعامل با گرایشات دینی
گروه جامعه: استاد دانشگاه تهران در نشست تخصصی «بررسی راهکارهای انس با قرآن در میان ورزشکاران» عنوان کرد: در میان ورزشکاران در مسابقات، توسل به باورهای دینی زیاد قابل مشاهده است؛ در فاصله بین وضع موجود و شرایط مطلوب، تمنای دعا، نیاز و نیایش بیشتر می‌شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، در آخرین روز برگزاری بیست و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم نشست تخصصی با عنوان «بررسی راهکارهای انس با قرآن در میان ورزشکاران» با سخنرانی یوسف شاهی، روانشناس و مدرس دانشگاه تهران در غرفه مرکز رشد و شکوفایی فناوری و هنر قرآنی وابسته به جهاد دانشگاهی برگزار شد.
شاهی با اشاره به اینکه اسلام یک دین کاملی است که در آن به نشاط تاکید زیادی شده، اظهار کرد: نشاط و رسیدن به آرامشی که اسلام بر آن تاکید دارد و نیز در بسیاری احادیث ائمه(ع) آمده است، می‌توان در ورزش دید.
وی ادامه داد: اسلام به عنوان کاملترین دین به نیازهای فردی و اجتماعی توجه بسیاری دارد، و توجه به این نیازها، انسان را به آرامش خواهد رساند. این امر مستلزم تلاش‌گرایی است.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه ما اغلب نتیجه‌گرا هستیم و بر آن تاکید می‌شود، گفت: نتیجه‌گرایی الزاما خوب نیست و این مساوی با پیروزی نیست. در اسلام بیشتر به مقوله تلاش‌گری توجه می‌شود و از انسان‌ها می‌خواهد برای رسیدن به هدف تلاش کنید ولو اینکه به نتیجه نرسید.
وی با تاکید بر اینکه این‌ها را باید در خانواده دنبال کرد، خاطرنشان کرد: این‌ها در خانواده قابل آموزش و پیگیری است. در قالب مفاهیمی چون توکل و امید که هر دو این‌ها هم‌پوشانی دارند دنبال می‌شود. بر همین اساس بسیاری از روانشناسان تاکید دارند که دولت باید خانواده‌محور باشد.
شاهی گفت: آرامش روانی در زمان حال اتفاق می‌افتد و نماز کاملترین پاسخ به عالی‌ترین نیاز انسان است که آن آرامش و نیاز به خودشکوفایی است، لحظات را باید غنیمت شمرد که طبق فرموده امیرالمومنین(ع) این لحظات همچون ابر در حال گذر هستند. طبق نظریه انسان‌گرایی، آخرین پله نیاز به خودشکوفایی است و این پله همان رسیدن به تمام توانمندی‌‌هاست.
وی ادامه داد: در اسلام نماز این نیاز را مهیا می‌کند و در تعریف سلامت روان که حرف اول را در روانشناسی و رشته‌های تعاملی می‌زند، نقش اساسی دارد.
این روانشناس با اشاره به برخی رویه‌های دینی و ملی رویدادهای ورزشی و تجمعات آن یادآور شد: وقتی که ورزشکاران ایرانی در مسابقات ورزشی شرکت میکنند و مقام کسب میکنند، نمادهای ایران و اسلام در دنیا شناخته می‌شود. در زمینه مذهب می‌توان به عنوان یک پدیده به این‌ها نگاه کرد که یک منجی خواهند بود.
وی ضمن اشاره به شکل‌گیری شخصیت انسان و چارچوب‌های آن گفت: شخصیت انسان پیش از تولد شکل می‌گیرد و تربیت حدود 20 سال پیش از تولد آغاز می‌شود و شخصیت‌سازی یک چارچوب است و کف آن محبت است.
شاهی ادامه داد: چارچوب‌های شخصیت انسان از منظر روانشناسی؛ بهره هوشی، هوش هیجانی، هوش فیزیکی یا بدنی-جنبشی و هوش معنوی است که هوش فیزیکی همان فعالیت‌های ورزشی است. این چارچوب‌ها باعث می‌شود فرد رشد کند. فرد در حدود 5 تا 16 سالگی فعالیت جسمانی زیادی باید انجام دهد، اگر نه هوش فیزیکی او شکل نمی‌گیرد. این 4 هوش وقتی رشد کرد به یک سقف می‌رسیم که همان قوانین و الزامات اجتماعی است.
جنبه‌های روانشناختی ورزشکاران در مسابقات، در تعامل با گرایشات دینی
وی در ادامه به جنبه‌های روانشناختی ورزشکاران در مسابقات که در تعامل با گرایشات دینی آن‌هاست اشاره کرد و گفت: در مسابقات که ورزشکاران حضور دارند توسل به باورهای دینی زیاد دیده می‌شود، در فاصله بین وضع موجود و شرایط مطلوب، تمنای دعا و نیاز و نیایش بیشتر می‌شود.
شاهی گفت: ورزش نمادی از صلح است، ممکن است دو کشور با یکدیگر مشکل داشته باشند، اما تیم‌های ورزشی‌شان با یکدیگر مسابقه می‌دهند. همچنین پذیرش اجتماعی از طریق بعد فیزیکی و جنبشی شکل می‌گیرد، گاهی که رفتارهای فرد دچار نقصان و آسیب می‌شود، از طریق ورزش می‌توان آن‌ها را اصلاح کرد.
وی افزود: بعد دیگری از ورزش که می‌تواند مظهر گرایشات دینی باشد، نظم و انضباط است و در این زمینه هم ورزش‌های تیمی نمونه خوبی هستند. ورزش باعث می‌شود فرد دیدگاهی بی‌طرف پیدا کند، همچون یک قاضی که بی‌طرف قضاوت می‌کند. ورزش همچنین موجب تقویت ملی‌گرایی می‌شود، در المپیک ادای سوگند میکنند و به باورها و اعتقادات تیم‌ها احترام می‌گذارند.
یا علی(ع) گفتن در مسابقات، نوعی نشاط معنوی است
این مدرس دانشگاه تهران با اشاره به داشتن نشاط معنوی میان ورزشکاران گفت: برای قهرمانی در مسابقات می‌گویند، روی حریف تمرکز نکنید، بلکه بر روی خودشان تمرکز کنید و بُعد معنوی را تقویت کنید. همین که فردی یا علی(ع) می‌گوید نشاط معنوی پیدا می‌کند، نشاط به معنای پایکوبی نیست. افزایش تمرکز و عزت نفس، دیگر نتیجه حاصل از ورزش است.
وی با اشاره به حضور خود در ستاد مبارزه با مواد مخدر و تلاش این نهاد برای رهایی معتادین از دام اعتیاد گفت: در آنجا می‌دیدیم، آن‌هایی که دین‌دار هستند و به مبانی دین مقیدند، زودتر می‌توانند ماده مخدر را ترک کنند. هرچه معنویت بیشتر باشد، بعد انگیزشی بیشتر می‌شود و فرد عملکرد بهتری خواهد داشت.
شاهی در پایان گفت: ورزش در هر شکل و شمایلی، جزئی از فرهنگ جامعه است و فرهنگ در پیوستار زمان شکل گرفته، فرهنگ ایران از قدیم‌الایام فرهنگی دینی بوده و شروع و پایان فعالیت‌های ورزشی با توسل به اهل بیت(ع) بوده است.
شاهی با اشاره به اینکه اسلام یک دین کاملی است که در آن به نشاط تاکید زیادی شده، اظهار کرد: نشاط و رسیدن به آرامشی که اسلام بر آن تاکید دارد و نیز در بسیاری احادیث ائمه(ع) آمده است، می‌توان در ورزش دید.
وی ادامه داد: اسلام به عنوان کاملترین دین به نیازهای فردی و اجتماعی توجه بسیاری دارد، و توجه به این نیازها، انسان را به آرامش خواهد رساند. این امر مستلزم تلاش‌گرایی است.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه ما اغلب نتیجه‌گرا هستیم و بر آن تاکید می‌شود، گفت: نتیجه‌گرایی الزاما خوب نیست و این مساوی با پیروزی نیست. در اسلام بیشتر به مقوله تلاش‌گری توجه می‌شود و از انسان‌ها می‌خواهد برای رسیدن به هدف تلاش کنید ولو اینکه به نتیجه نرسید.
وی با تاکید بر اینکه این‌ها را باید در خانواده دنبال کرد، خاطرنشان کرد: این‌ها در خانواده قابل آموزش و پیگیری است. در قالب مفاهیمی چون توکل و امید که هر دو این‌ها هم‌پوشانی دارند دنبال می‌شود. بر همین اساس بسیاری از روانشناسان تاکید دارند که دولت باید خانواده‌محور باشد.
شاهی گفت: آرامش روانی در زمان حال اتفاق می‌افتد و نماز کاملترین پاسخ به عالی‌ترین نیاز انسان است که آن آرامش و نیاز به خودشکوفایی است، لحظات را باید غنیمت شمرد که طبق فرموده امیرالمومنین(ع) این لحظات همچون ابر در حال گذر هستند. طبق نظریه انسان‌گرایی، آخرین پله نیاز به خودشکوفایی است و این پله همان رسیدن به تمام توانمندی‌‌هاست.
وی ادامه داد: در اسلام نماز این نیاز را مهیا می‌کند و در تعریف سلامت روان که حرف اول را در روانشناسی و رشته‌های تعاملی می‌زند، نقش اساسی دارد.
این روانشناس با اشاره به برخی رویه‌های دینی و ملی رویدادهای ورزشی و تجمعات آن یادآور شد: وقتی که ورزشکاران ایرانی در مسابقات ورزشی شرکت میکنند و مقام کسب میکنند، نمادهای ایران و اسلام در دنیا شناخته می‌شود. در زمینه مذهب می‌توان به عنوان یک پدیده به این‌ها نگاه کرد که یک منجی خواهند بود.
وی ضمن اشاره به شکل‌گیری شخصیت انسان و چارچوب‌های آن گفت: شخصیت انسان پیش از تولد شکل می‌گیرد و تربیت حدود 20 سال پیش از تولد آغاز می‌شود و شخصیت‌سازی یک چارچوب است و کف آن محبت است.
شاهی ادامه داد: چارچوب‌های شخصیت انسان از منظر روانشناسی؛ بهره هوشی، هوش هیجانی، هوش فیزیکی یا بدنی-جنبشی و هوش معنوی است که هوش فیزیکی همان فعالیت‌های ورزشی است. این چارچوب‌ها باعث می‌شود فرد رشد کند. فرد در حدود 5 تا 16 سالگی فعالیت جسمانی زیادی باید انجام دهد، اگر نه هوش فیزیکی او شکل نمی‌گیرد. این 4 هوش وقتی رشد کرد به یک سقف می‌رسیم که همان قوانین و الزامات اجتماعی است.
جنبه‌های روانشناختی ورزشکاران در مسابقات، در تعامل با گرایشات دینی
وی در ادامه به جنبه‌های روانشناختی ورزشکاران در مسابقات که در تعامل با گرایشات دینی آن‌هاست اشاره کرد و گفت: در مسابقات که ورزشکاران حضور دارند توسل به باورهای دینی زیاد دیده می‌شود، در فاصله بین وضع موجود و شرایط مطلوب، تمنای دعا و نیاز و نیایش بیشتر می‌شود.
شاهی گفت: ورزش نمادی از صلح است، ممکن است دو کشور با یکدیگر مشکل داشته باشند، اما تیم‌های ورزشی‌شان با یکدیگر مسابقه می‌دهند. همچنین پذیرش اجتماعی از طریق بعد فیزیکی و جنبشی شکل می‌گیرد، گاهی که رفتارهای فرد دچار نقصان و آسیب می‌شود، از طریق ورزش می‌توان آن‌ها را اصلاح کرد.
وی افزود: بعد دیگری از ورزش که می‌تواند مظهر گرایشات دینی باشد، نظم و انضباط است و در این زمینه هم ورزش‌های تیمی نمونه خوبی هستند. ورزش باعث می‌شود فرد دیدگاهی بی‌طرف پیدا کند، همچون یک قاضی که بی‌طرف قضاوت می‌کند. ورزش همچنین موجب تقویت ملی‌گرایی می‌شود، در المپیک ادای سوگند میکنند و به باورها و اعتقادات تیم‌ها احترام می‌گذارند.
یا علی(ع) گفتن در مسابقات، نوعی نشاط معنوی است
این مدرس دانشگاه تهران با اشاره به داشتن نشاط معنوی میان ورزشکاران گفت: برای قهرمانی در مسابقات می‌گویند، روی حریف تمرکز نکنید، بلکه بر روی خودشان تمرکز کنید و بُعد معنوی را تقویت کنید. همین که فردی یا علی(ع) می‌گوید نشاط معنوی پیدا می‌کند، نشاط به معنای پایکوبی نیست. افزایش تمرکز و عزت نفس، دیگر نتیجه حاصل از ورزش است.
وی با اشاره به حضور خود در ستاد مبارزه با مواد مخدر و تلاش این نهاد برای رهایی معتادین از دام اعتیاد گفت: در آنجا می‌دیدیم، آن‌هایی که دین‌دار هستند و به مبانی دین مقیدند، زودتر می‌توانند ماده مخدر را ترک کنند. هرچه معنویت بیشتر باشد، بعد انگیزشی بیشتر می‌شود و فرد عملکرد بهتری خواهد داشت.
شاهی در پایان گفت: ورزش در هر شکل و شمایلی، جزئی از فرهنگ جامعه است و فرهنگ در پیوستار زمان شکل گرفته، فرهنگ ایران از قدیم‌الایام فرهنگی دینی بوده و شروع و پایان فعالیت‌های ورزشی با توسل به اهل بیت(ع) بوده است.
