در چنین شرایطی شاهد تولیدات معدودی از برخی فعالان و کارگردانان تئاتر هستیم که برپایه علاقهمندی و دغدغههای شخصی مبادرت به تولید و اجرای آثاری با موضوع مهم انقلاب اسلامی میورزند؛ از جمله این تلاشها در حوزه پرداختن به وقایع تاریخ انقلاب اسلامی به زبان تئاتر میتوان به «هفت روز از تیر شصت» به کارگردانی کامران شهلایی اشاره کرد که اکنون در سالن سایه مجموعه تئاتر شهر به روی صحنه است.
به این بهانه و با توجه به ضرورت حمایت از تولید و اجرای آثار نمایشی با این موضوعات گفتوگویی با علیرضا عاقلزاده؛ مدیرعامل انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس ترتیب دادهایم که در ادامه میخوانید:
ـ در جریان اجرای نمایش«هفت روز از تیر شصت» که به وقایع منتج به فاجعه هفت تیر میپردازد هستید؟ آیا توانستید از این نمایش دیدن کنید؟
بله، این نمایش از جمله آثار قابل توجهی است که به شکل خلاقانه به یکی از مقاطع انقلاب اسلامی در سال 60 و انفجار دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی و شهادت آیتالله بهشتی و جمعی از یاران امام و انقلاب میپردازد و به این واسطه نمایشی قابل تحسین است و باید از این گروه نمایشی به واسطه چنین پرداختی نهایت تشکر و قدردانی را به عمل آورد.
متأسفانه با توجه به مشغله کاری و اداری انجمن، علیرغم دعوتهایی از سوی کارگردان و گروه اجرایی برای دیدن این نمایش از من شد، تاکنون موفق به تماشای آن نشدهام اما اگر توفیق و سعادتی دست دهد در اسرع وقت برای دیدن این نمایش قابل اعتنا در حوزه تئاتر انقلاب خواهم رفت.
ـ در عنوان انجمنی که شما مسئولیت آن را به عهده دارید، ابتدا انقلاب و سپس دفاع مقدس مورد تأکید قرار گرفته است، با این وجود در زمینه تولید آثار نمایشی با موضوع انقلاب اسلامی به نسبت دوران دفاع مقدس و تئاتر مقاومت کمتر اهتمام و توجهی صورت گرفته است، به شکل مصداقی انجمن در مواجهه با آثار نمایشی همچون «هفت روز از تیر شصت» چه اقدامات حمایتی را در نظر دارد؟
با این ادعا که علیرغم اهمیت زیادی که وقایع انقلاب اسلامی دارند و حتی شاید در بسیاری از مقاطع این اهمیت اولویت بیشتری نسبت به دفاع مقدس دارد کاملاً موافقم و باید اعتراف کنم که تاکنون آنگونه که باید و شاید و درخور به مقوله انقلاب اسلامی و روایت تاریخ و وقایع آن با استفاده از هنر تئاتر پرداخته نشده است؛ با این وجود شخصاً از زمانی که تصدی امور در انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس را عهدهدار شدم، تلاش مؤثری نسبت به احیای تئاتر انقلاب و نمایشی که به وقایع انقلاب چه تاریخی، چه امروزی و چه پیشبینی آینده آن بپردازد، داشتهام.
همواره نیز این اعلان و فراخوان را نسبت به فعالان و کارگردانان خلاق عرصه تئاتر داشتهایم که هر کدام طرح و یا ابتکاری در زمینه پرداختن به تئاتر انقلاب اسلامی دارند، ارائه نمایند و ما به طور حتم از آنها حمایت خواهیم کرد و اساساً برنامههایی در زمینه پرداخت بیشتر به تولیدات تئاتری با موضوع انقلاب اسلامی داریم که عجالتاً در سال جاری به چند مورد از آن برای تولید به منظور اجرای عمومی خواهیم پرداخت که به احتمال زیاد در جشنواره «تئاتر فجر» که بهمنماه سال جاری نیز برگزار میشود، شرکت خواهند کرد.
در مورد نمایش «هفت روز از تیر شصت» باید بگویم که ابتدا آقای شهلایی و عوامل اجرایی این نمایش نمایشی با موضوع دفاع مقدس را برای تولید به ما پیشنهاد دادند که بنا به دلایلی تولید و اجرای این نمایش محقق نشد؛ آن زمان این گروه تئاتری موضوعی را در مورد تئاتری با موضوع انقلاب اسلامی و پرداختن به واقعه هفت تیر و شهادت آیتالله بهشتی را با ما در میان نگذاشتند که به طور حتم در این صورت مورد حمایت انجمن قرار میگرفتند؛ در شرایط فعلی نیز این نمایش تحت حمایت بنیاد شهید است و گزارشها حاکی از اجرایی موفق و قوی و استقبال خوب مخاطبان از آن دارد.
با این وجود همان طور که اشاره کردم اقدام این گروه نمایشی در پرداختن به مقطعی حساس از تاریخ انقلاب اسلامی ستودنی است و همینجا به سایر گروههای نمایشی که موضوعات مشابهی را برای تولید در اختیار دارند، اعلام میکنم که طرحهای خود را با انجمن در جریان بگذارند که قطعاً مورد حمایت قرار خواهند گرفت بهویژه آثار نمایشی که به شرح زندگی مبتکران انقلاب اسلامی نظیر شهیدبهشتی، شهیدمطهری و ... اشاره داشته باشد.
ـ در مورد نمایش «هفت روز از تیر شصت» که گویا در هفته پایانی اجرای خود قرار دارد، آیا انجمن میتواند تدبیری به انجام برساند که اجرای این نمایش با انتقال به یکی از سالنهای نمایشی تحت نظر انجمن، به اجرای خود پس از پایان اجرا در مجموعه تئاتر شهر ادامه دهد؟
تماشاخانه «سرو» که دچار تغییرات و تحولاتی است و در شرایط کنونی اجرای تئاتر در آنجا میسر نیست و احتمال دارد مکان این سالن را به جای دیگری منتقل کنیم، در این مدت مجموعه تئاتر شهر قولهای مساعدی برای اجرای نمایشهایی با موضوع انقلاب و دفاع مقدس به ما داده است؛ بغیر از این سالن نمایشی مجتمع اسوه را میتوان برای این منظور در نظر گرفت و البته هر سالنی که خود گروه تمایل به اجرا در آن داشته باشد و برای این منظور در نظر گرفته باشد به شرط قطعیت، انجمن انقلاب و دفاع مقدس از تداوم اجرای آن حمایت خواهد کرد.
ـ امسال به طور طبیعی باید منتظر انتشار فراخوان شانزدهمین جشنواره سراسری «تئاتر مقاومت» باشیم، این اتفاق چه زمانی خواهد افتاد؟
از سوی بنیاد فرهنگی روایت اقدام هماهنگی برای برگزاری کلیه جشنوارههای «مقاومت» در حال برنامهریزی است به شکلی که همچون جشنوارههای فرهنگی و هنری «فجر»، تمامی جشنوارههایی که این بنیاد برگزار میکند چه در حوزه تئاتر، چه سینما، هنرهای تجسمی و ... به شکل سلسله جشنواره در امتداد هم برگزار شود که البته به دلیل تولیدات کمی که در هر یک از این حوزهها با توجه به موضوع وجود دارد؛ لذا همچنان سیاست بر یک سال در میان برگزار شدن این جشنوارههاست، البته اینکه آیا قرار است جشنوارههای «مقاومت» به شکل سلسله جشنوارههایی در امتداد هم برگزار شود هنوز به قطعیت نرسیده است و بحث و بررسی کارشناسی پیرامون آن ادامه دارد؛ با این تفاصیل شانزدهمین جشنواره سراسری «تئاتر مقاومت» که قرار بود امسال برگزار شود به جهت این برنامهریزی کلان به سال آینده موکول خواهد شد و به احتمال زیاد فراخوان آن اواخر سال جاری اطلاعرسانی خواهد شد.
البته یکی از مواردی نیز که موجب شد شانزدهمین دوره این جشنواره را در سال جاری برگزار نکنیم تأمین همان مسئلهای است که به آن اشاره شد یعنی فراهمآوردن فرصت و مجال بیشتر به نویسندگان و کارگردانان به منظور تولید آثار خلاقانه و نوآورانه با موضوع مورد بحث و همچنین اهتمام بیشتر به تولید آثاری که به موضوعات انقلاب و تاریخ مبارزات انقلابی بیشتر بپردازند.
امیر سجاد دبیریان