مراسم تحلیف رئیسجمهور در مجلس شورای اسلامی حاشیه مهمی داشت و آن سلفی گرفتن نمایندههای مجلس با فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بود. این اتفاق تا به آن اندازه مهم بود که علاوه بر شبکه های اجتماعی و رسانه های داخلی، بسیاری از رسانههای دنیا نیز به آن پرداختند. این توجه همگانی رسانههای غربی بههیچوجه به سود کشور ما نبود، چون اینهمه علاقه به سلفی گرفتن با این سیاستمدار اروپایی از طرف نمایندگان کشوری که ادعای استکبارستیزی دارد، امری دور از ذهن است، البته توجیهات مختلفی نیز در این حوزه ارائه شده که به نظرم بسیاری از آنها قابلقبول نیست.
این مقدمه بهانهای است تا بهعکس جدیدی که مسعود دهنمکی در اینستاگرام خود گذاشته است اشاره کنیم. این هنرمند ارزشی که سالهاست در حوزه فرهنگی این سرزمین قلم میزند و چند فیلم سینمایی نیز جلوی دوربین برده، جدیداً عکسی را در صفحه شخصی خود قرار داده که دو پسربچه از اقشار بسیار ضعیف جامعه، با دمپایی خود در حال سلفی گرفتن هستند! این عکس کلی حرف و پیام در خود دارد و این حرکت ده نمکی در انتشار آن پیام ظریفی دارد و بهنوعی میشود از آن بهعنوان نقد هوشمندانه نام برد.

حال بیایم موضوع موردنظر را از دریچهای جدید بنگریم. در انتخابات رئیسجمهوری شاهد بودیم که بسیار از نمایندگان برای تبلیغات خود به محلههای جنوب شهر میرفتند تا نشان دهند با مردم تهیدست همراهند. این حرکات را در نمایندگان مجلس نیز میشود بهوفور مشاهده کرد که در زمان انتخابات چنین ژستهایی میگیرند، اما این حرکات عموماً شکلی انتخاباتی دارد و بعد از حضور در مجلس نیز به فراموشی سپرده میشود، برای همین هم میبینیم که بعضی از آنها با دیدن مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از خودبیخود شده و برای گرفتن عکس سلفی با یک سیاستمدار زن اروپایی بیتابی میکنند!
ده نمکی در عکس دیگری که پیشتر در اینستاگرام خود قرار داده بود نیز بهنوعی به موضوع عکس گرفتن از خود اشاره داشته است. برای نمونه در عکسی دیگر چند کودک در مقابل یک دوربین راهسازی قرار گرفتهاند تا از آنها عکسی گرفته شود. این تصاویر بهشدت چشمنواز و دوستداشتنی است و دل هر تماشاگری را میلرزاند، حتی برای دقایقی اگر عواطف انسانهدوستانه ما قوی باشد ما را به فکر میبرد که کجای کار قرار داریم. آیا در زندگی ای که برای خود ساختهایم، آسایش این قبیل افراد را هم مدنظر قرار دادهایم؟

بحث درباره این موضوع را میخواهم به حیطهای دیگری سوق دهم که بهنوعی مکمل این مطلب است. این روزها در شبکههای اجتماعی بسیاری از بازیگران حضوری فعال دارند، اما آن چیزی که در صفحات شخصی آنها به نمایش درمیآید چندان با چیزی که در جلوی دوربین شاهد هستیم، همخوان نیست، اما در این میان معدود هنرمندانی نیز هستند که دغدغه خود را برای حضور در شبکههای اجتماعی جلوهگری از خود نمیدانند، بلکه از آن بهره میبرند که باز هم آرمانهای خود را با آن فریاد بزنند.
موضوع دیگری که بد نیست به آن اشاره کنیم، به موقعیتشناسی هنرمندان برمیگردد. برخی مواقع جنایاتی در گوشهای جهان رخ میدهد که یا از چشم جهانیان دور میماند یا فرد یا رسانهای در پی بازگو کردن آنها نیست، اما یک هنرمند قادر است از موقعیتی که دارد بهره برده تا بهنوعی حرفهایی که فرصت شنیده شدن پیدا نمیکند را به گوش جهانیان برساند. این مثال برای یکی دیگر از عکسهایی که در صفحه مسعود دهنمکی گذاشته شده، قابلتعمیم است. در این عکس دختربچهای با چنگالی در دست از جسد مادر به شهادت رسیدهاش دفاع میکند!

عکس موردنظر از یک کودک سوری گرفتهشده؛ کودکی که همانندش در سوریه و یمن بهوفور وجود دارد، ولیکن کمتر دیده میشود، رسانههای غربی خواهان نمایش چنین تصاویری باشند! در چنین فضایی یک هنرمند قادر است با قرار دادن یک عکس، همسو با آرمانهای مدافعان حرم حرکت کند، زیرا وقتی از این واژه (مدافع حرم) استفاده میکنیم تنها رزمندگان جبهه شام را مدنظر نداریم، بلکه کسانی که پیام و مظلومیت ملت سوریه را برای جهانیان بازگو میکنند را هم میتوانیم مدافع حرم بنامیم.
مخلص کلام، در روزگاری که کشور ما از سوی قدرتهای استعمارگر با هجمه و تحریمهای مختلف مواجه است و بهنوعی ایران اسلامی یک تنها حامی مظلومان دنیا شده، حیف است نمایندگان مجلسش برای گرفتن عکس سلفی با موگرینی تا به این اندازه بیتابی کنند! و تا این اندازه از خود اشتیاق نشان دهند. اشتیاقی که بهتر بود برای سلفی گرفتن با کودکان سوری و یمنی نمود می یافت.
به قلم داود کنشلو