به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، پیامبر اکرم(ص) خطاب به امتش فرمود: به فرزندانتان شنا و اسبسواری یاد دهید، آموزش این این دو کار در واقع تأکید پیامبر(ص) بر ورزش و سلامت بدن؛ علاوه بر کاربرد این دو ورزش برای زندگی است. ورزش در طول قرون متمادی در واقع هدفی جز آمادگی بدنی در میدانهای رزم و ارتقای سلامت افراد نداشته است.
یا گذشت قرون متمادی تا به امروز ورزش از آن حالت کاربردی خارج و به حرفه و حتی ابزاری برای نمایش درآمده است. اگر زمانی ابزاری برای سلامت بود امروز دیگر آن رنگ و بوی سلامت را در برخی رشتهها و برخی کشورها و از ایران از دست داده و به ابزاری بر علیه سلامت تبدیل شده است.
باشگاههای بدن سازی اگر زمانی برای عضلهسازی صرفا در کنار ورزشهایی مانند کشتی، یا مشتزنی و دیگر ورزشها کاربرد داشتند، امروزه صرفا محلی برای به نمایش درآوردن بدنهای تفکیک شده از عضلات مختلف شده است. از سوی دیگر، این باشگاهها به گفته ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت در کنار عطاریها و آرایشگاهها به محل عرضه محصولات طب مکمل و حتی تجویز نسخه برای افراد تبدیل شدهاند که عملا کاری غیر قانونی و بر ضد سلامت کلی جامعه انجام میدهند.
باشگاههای بدنسازی که محلی برای ساختن بدن بودند در حال حاضر به محلی برای سوختن بدن و ابزاری برای مرگ انسان تبدیل شدهاند. علی اکبر سیاری معاون بهداشتی وزارت بهداشت، باشگاههای بدنسازی در کنارآرایشگاههای زنانه و ماهواره مثلث مرگ توصیف کرده، بر سوق دادن جوانان در این باشگاهها به سوی مصرف داروهای مخدر و روانگردان اشاره میکند و میگوید: متأسفانه مثلث ماهوارهها، آرایشگاههای زنانه و باشگاههای بدنسازی جوانان را به سمت مصرف داروهای روانگردان و مواد مخدر صنعتی تشویق میکنند.
مد و بدن به مثابه رسانه
پرسشی که در این میان وجود دارد این است که چرا اشتیاق به سمت باشگاههای بدنسازی زیاد شده است؟ رشد صنعت مد و مصرفگرایی روز به روز، بدن را به مثابه یک مدیوم(کانال رسانهای)، برای انتقال پیامهای تبلیغاتی کاربرد پیدا کرده است در این راستا رسانهها نیز به کمک آمده و به تعریف بدن استاندارد و معیار میپردازند. این همه بخشی از جامعه را همراه خود کرده و در این راستا بسیاری را روانه باشگاههای بدنسازی میکند تا شاید افرادی با این بدنهای استاندارد خروجی این باشگاهها و افراد را چون ستونهایی آماده پوشیدن بنرها و نمادهای تبلیغاتی کنند.
افرادی نیز که به راحتی اسیر این حربههای تبلیغاتی شده، سعی در رسیدن به این بدنهای آرمانی در کمترین زمان موجود میکنند و در راه رسیدن به این هدف نیز از خوردن داروهای مختلف که به هیچ عنوان سلامت آنان اثبات نشده است، ابایی ندارند. آرایشگاههای زنانه و و سالنهای بدنسازی امروزه به مکانی برای تجویز و عرصه این داروها تبدیل شدهاند، این درحالیست که هیچگونه نظارتی بر آنها وجود ندارد.
نظارت بر این باشگاهها و عرضه این داروها در این مکانها بر عهده چه نهاد و چه افرادی است؟
به صورت کلی عرضه هر نوع دارو و مکمل غذایی در کشور بر عهده وزارت بهداشت و سازمان غذا دارو بوده و تجویز و توزیع آن نیز تابع قوانینی است که این نهاد به عنوان متولی اصلی سلامت کشور بر عهده دارد، حال آیا این داروها از فیلتر این نهاد عبور میکنند؟ پاسخ خیر است تنها تعداد اندکی از مکملهای غذایی تحت نظر وزارت بهداشت هستند که عمده آنها هم تحت نظارت متخصصان تغذیه و با تجویز آنها در داروخانهها به فروش میرسند.
حسین رستگار، مدیرکل آزمایشگاههای مرجع سازمان غذا و دارو در رابطه با نظارت بر داروهای بدن سازی میگوید: ارگانهایی نظیر سازمان ورزش و جوانان، اصناف و وزارت بهداشت باید بر فروش مکمل های ورزشی نظارت کنند، در باشگاههای ورزشی مکملهایی ارائه میشود که اغلب آنها فرآوردههای هورمونی است و در همه دنیا مصرف آنها از رده خارج شده است زیرا باعث مسمومیت شدید کبد میشوند، اغلب مکمل های موجود در ایران بصورت قاچاق وارد و به نام هورمون های عضله ساز حیوانی تجویز می شوند. این هورمون ها دز بالایی دارند و وقتی مصرف کنندگان از عوارض آن مطلع می شوند که کبد و کلیه خود را از دست داده اند.
عبدالرضا نوروزی، رئیس انجمن تغذیه بالینی آسیا و اقیانوسیه معتقد است: داروهایی که برای بدن سازی و سایر ورزش ها مورد استفاده قرار می گیرند شامل مکمل ها و داروهای مجاز و داروهای دوپینگی هستند. این مکملهای ورزشی مجاز دارای تعداد محدود و مشخص هستند و باید زیر نظر کارشناسان تغذیه مصرف شوند، چنانچه افراد از لحاظ جسمی شرایط استفاده از مکملها را نداشته باشند مصرف آنها اثر بالعکس خواهد داشت. پودرهای مکمل ورزشی باید حتما از داروخانه ها تهیه شوند، گاهی سودجویان برای کسب سود بیشتر پودرهای غیرمجازی به مکملهای ورزشی اضافه میکنند که این پودرها ممکن است کارایی دارو را افزایش دهد ولی اثرات جسمی جبران ناپذیری در پی خواهند داشت.
بسیاری از این داروها و مکملهای خارجی عمدتا نه به صورت قانونی که به صورت قاچاق از مرزهای کشور و بیشتر از کشورهای همسایه به ویژه عراق و پاکستان وارد کشور و در بازارهای کشور به وفور یافت میشوند.
نظارت باشگاههای بدنسازی بر عهده کیست
باشگاههای بدنسازی مانند هر باشگاه دیگری باید مجوز فعالیت از سوی وزارت ورزش و جوانان داشته باشد از سوی دیگر نظارت بر این واحدها نیز باید از سوی فدارسیون پرورش اندام صورت پذیرد، اما هرساله اخباری مبنی بر پلمب این باشگاهها به دلیل فعالیتهای غیر قانونی از سوی نیروی انتظامی منتشر میشود که عمده این فعالیتهای غیر قانونی شامل خرید و فروش داروهای و مکملهای غذایی است.
ناصر پورعلیفرد، رئیس فدراسیون بدنسازی و پرورش اندام درباره تخلفات صورت گرفته در باشگاههای ورزشی میگوید: متاسفانه شرح وظایفی برای فدراسیون در قبال این باشگاهها در نظر گرفته نشده است. با این حال اگر گزارشی به دست ما برسد و تخلفی وجود داشته باشد، دستگاههای نظارتی را آگاه میکنیم تا به این اتفاقات رسیدگی کنند. کمیسیون ماده ٥ در وزارت ورزش مسئول رسیدگی به تخلفات است. البته اگر تخلف توسط مربیان صورت گرفته باشد، آنها را به کمیته انضباطی فدراسیون دعوت میکنیم و جریمه و تعلیق ممکن است برایشان اتفاق بیفتد.
علی رغم این تدابیر همچنان
مصرف داروهای بدنسازی در باشگاهها بیداد کرده و بدنهایی که به زور و توسط کراتین
و هورمونهای مختلف عضلانی شده روزانه در خیابانهای کشور و به ویژه محلهای پر
رفت و آمد در حال تردد و خودنمایی هستند، بدنهایی که نه در جهت سلامت حرکت کرده
بلکه خود را ورطه نابودی کشاندهاند تا ورزش برای اینان حکم صفرا فزودن سرکه انگبین
باشد که نه تنها بدنی سالم برای آنان به ارمغان نیاورد بلکه سفره مرگ را به زودی
مقابل آنان بگستراند.
یاسر مختاری