مبلغی تشریح کرد:
لوازم تحقق مناسبات «رحمائی» در جهان اسلام
گروه سیاسی: رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با اشاره به نگاه تمدنی و امتی رهبر معظم انقلاب به آموزه «رحماء بینهم» گفت: «رحماء بینهم» باید به صورت نهادی‌شده، فرهنگی‌شده و فراگیرشده کل امت اسلامی را در برگیرد که متأسفانه فراموش شده و در این راستا آیات و روایات دیگر مانند «انما المومنون اخوه» که این مفهوم را در میان مسلمانان توصیه می‌کند باید به کار گرفته شود تا مناسبات «رحمائی» و ارتباطات بین امت مبتنی بر این حالت تعریف و عملیاتی شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) رهبر معظم انقلاب در پیام مهمی که به حجاج بیت‌الله الحرام صادر کردند با اشاره به بحران‌های امروز جهان اسلام به تشریح ریشه‌‌های دچارشدن دنیای اسلام به این معضلات پرداخته و فرمودند: «امروز دنیای اسلام دچار ناامنی است؛ ناامنی اخلاقی و معنوی، و ناامنی سیاسی. عامل عمده، غفلت ما و هجوم بی‌رحمانه دشمنان است. ما در برابر هجوم دشمن نابکار به وظیفه دینی و عقلی خود عمل نکردیم؛ هم «اَشِّدآءُ عَلَی الکُفّار» را از یاد بردیم، و هم «رُحَمآءُ بَینَهُم» را. نتیجه آن است که دشمن صهیونیست در قلب جغرافیای جهان اسلام در حال فتنه‌گری است و ما غافل از وظیفه قطعیِ نجات فلسطین، به جنگ داخلی در سوریه و عراق و یمن و لیبی و بحرین، و مواجهه با تروریسم در افغانستان و پاکستان و غیره سرگرمیم».
لزوم تطبیق مشخصات روابط فی‌مابین امت اسلامی با آموزههای قرآن
حجت‌الاسلام و المسلمین احمد مبلغی، رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با ایکنا درباره تبعات فراموشی دو آموزه قرآنی «اَشِّدآءُ عَلَی الکُفّار» و «رُحَمآءُ بَینَهُم» و الزامات تحقق این دو مؤلفه در امت اسلامی گفت: یکی از ویژگی‌های مقام معظم رهبری ارائه تحلیل جامع از شرایط جهان اسلام است. ایشان به ویژه در سال‌های اخیر رهنمودها و دیدگاه‌هایی را ارائه کردند که جای تحلیل بسیاری داشته و از درون آن می‌توان راهبردها را استخراج و تنظیم کرد.
وی ادامه داد: امروز مشکلات جهان اسلام در منظر همگان است و متاسفانه ابعاد مختلف سیاسی، نظامی، امنیتی و فرهنگی پیدا کرده و بعضا از سنخ خشونت‌هایی است که چهره اسلام را خدشه‌دار کرده است.
مبلغی با بیان اینکه در تحلیل این مسئله به دو مقوله که در فرمایشات مقام معظم رهبری آمده است می‌توان پرداخت، گفت: یک مقوله این است که چه روابطی فی‌مابین خود در دنیای اسلام داریم. به عبارتی نوع روابط فی‌مابین امت اسلامی چگونه و دارای چه مشخصه‌هایی است و دیگر اینکه این روابط براساس آموزههای قرآن چگونه باید باشد.
«رحماء بینهم»در جهان اسلام فراموش شده است/ نگاه تمدنی رهبر انقلاب به این آموزه
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس اظهار کرد: درباره اینکه این روابط چگونه باید باشد، قرآن یک عنصر کلیدی، اساسی و کانونی را عنوان کرده که «رحماء بینهم» است. رهبر معظم انقلاب یک نگاه امتی به «رحماء بینهم» دارند نه یک نگاه در حد جمع‌های چندنفره و محدود.
وی افزود: در حقیقت نگاه رهبری انقلاب به این عنصر، نگاه تمدنی و امت‌محور است که فراتر از یک کشور و مذهب است و سرتاسر جهان اسلام را در برمی‌گیرد. به واقع «رحماء بینهم» باید به صورت نهادی‌شده، فرهنگی‌شده و فراگیرشده کل امت اسلامی را در بربگیرد که متأسفانه فراموش شده است.
مبلغی عنوان کرد: لذا باید بر روی چگونگی تحقق «رحماء بینهم» در امت اسلامی تمرکز کرد که چه تعریفی دارد، نمودهای عینی آن چیست، در ساختار یک امت که کشورهای مختلف با جمعیت‌ها و مذاهب مختلف دارد چگونه ظهور می‌باید و نهادی می‌شود و چه مقدمات و لوازمی برای تحقق آن مورد نیاز است.
لزوم نهادینه شدن مناسبات «رحمائی» در جهان اسلام/ مشخصه‌های کفار در آیه «اشداء علی الکفار»
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس یادآور شد: در این راستا آیات و روایات دیگر که این معنی و مفهوم را در میان مسلمانان توصیه می‌کنند مانند «انما المومنون اخوه»، باید به کار گرفته و معنا شوند تا مناسبات «رحمائی» و ارتباطات بین امت مبتنی بر حالت «رحمائیت» تعریف شود و این یک بحث بسیار مهم در شرایط خطیر امروز جهان اسلام است.
وی ابراز کرد: عنصر محوری دیگر در این رابطه آموزه «اشداء علی الکفار» است. کفار در اینجا و براساس منطق قرآن منظور هر کس که مؤمن به دین اسلام نیست، نمی‌باشد، بلکه منظور کفار عهد است. زمان پیامبر(ص) کفاری بودند که با اسلام عناد داشتند و در صدد ایجاد اختلاف بین امت اسلامی آن زمان بودند و جنگ‌هایی را به مسلمانان تحمیل می‌کردند و به عبارتی جز شر و پلیدی برای امت اسلامی چیز دیگری نمی‌خواستند. در مقابل چنین کفاری باید شدید بود و ایستادگی کرد. زیرا اگر در مقابل این دسته از کفار ایستادگی نکنیم آنها در میان امت اسلامی نفوذ و رخنه می‌کنند.
مبلغی اضافه کرد: الان هم همینطور است. با جهان امروز به بهانه اینکه کافر هستند نباید قطع رابطه کرد. خود این واکنش خلاف منطق اسلام است. اسلام معتقد است حتی اگر این کافران مشرک باشند اما به آنها پناه بدهید و بعد هم به مأمن‌شان برگردانید. برخی از این‌ها ممکن است اصلا اهل کتاب باشند و در سطح و حد خودشان مؤمن باشند. در واقع کفار مورد اشاره در آیه «اشداء علی الکفار» کافرانی‌اند که دارای خصیصه خاصی نسبت به مسلمانان بوده و در برابر امت اسلامی می‌ایستادند و با رفتارها و توطئه‌های خود برای مسلمانان ایجاد مشکل می‌کنند که نمود آن در عصر حاضر استکبار جهانی است.
وی تأکید کرد: اگر به این دو نکته به خوبی توجه شود آنگاه سیاست‌ها، راهبردها، دیپلماسی، رفتارها، ارتباط و همکاری با کشورها، دانشگاه‌ها، حوزه‌های علمیه، رسانه‌های ما براین دو پایه استوار می‌شود که به بدخواهان مستکبر راه ندهیم که در میان مسلمانان نفوذ پیدا کنند و روابط فی‌مابین امتی را برهم بزنند و بین خودمان نیز با تحمل و مدارا رفتار کنیم.
تحمل و مدارا؛ جلوه‌های مهم رحمائیت
مبلغی با بیان اینکه تحمل یکی از جلوه‌های «رحمائیت» است، گفت: رحمائیت صرفا یک شعار نیست و دارای جلوه‌هایی مانند تحمل، احساس برادری، توزیع امکانات در سطح امت و مدارا است.
این سخنان رهبر معظم انقلاب می‌تواند مبنایی برای حرکت نظام، دولت و حوزه‌های علمیه در تحقق این دو آموزه باشد تا بتوانیم براین مشکلات فائق بیاییم. الان فضاهایی در امت اسلامی نیز گشوده شده است که اگر از این فضا استفاده نکنیم ضررخواهیم کرد و لذا دیپلماسی ما باید با قدرت از این فرصت‌ها استفاده کند.
حجت‌الاسلام مبلغی درباره راهکارهای تحقق جلوه‌های رحمائیت مانند تحمل و مدارا در جهان اسلام گفت: منشأ عدم تحمل چند مسئله است؛ یکی از مهمترین آنها تعصب است. اصولا هنوز بازتعریف و یا به عبارتی تعریف دقیقی از تعصب صورت نگرفته و اینکه اسلام نسبت به تعصب چه می‌گوید و تعصب مثبت و تعصب منفی چیست، به خوبی تبیین نشده است.
جای خالی آموزه مدارای اسلامی در نظام آموزشی، تربیتی و کتب درسی
وی افزود: ریشه دیگر عدم تحمل، تربیتی و اخلاقی است. نظام تربیتی ما باید به سمت مدارا برود. مدارا براساس دین، حافظ دین و براساس روایتی قفل ایمان است. براساس آموزههای اسلامی و روایت امام محمد باقر(ع) اگر با خلق از هر جنس و مذهبی مدارا نداشتید ایمان‌‌تان در معرض تاراج قرار می‌گیرد.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس تصریح کرد: لذا در نظام آموزشی، تربیتی و اخلاقی باید به سمت تحمل به معنای مدارای اسلامی حرکت کرد و متأسفانه این آموزه‌ها جای چندانی در نظام تربیتی، آموزشی و کتب درسی ما ندارد و تبدیل به امور در حاشیه و رها شده و در نهایت ضعف قرار گرفته است. بر همین اساس بدون تقویت این خصایص اخلاقی و تربیتی، نمی‌توانیم در جهان اسلام به صورت واقعی به سمت «اشداء علی الکفار» و «رحماء بینهم» حرکت کنیم.
لزوم تطبیق مشخصات روابط فی‌مابین امت اسلامی با آموزههای قرآن
حجت‌الاسلام و المسلمین احمد مبلغی، رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با ایکنا درباره تبعات فراموشی دو آموزه قرآنی «اَشِّدآءُ عَلَی الکُفّار» و «رُحَمآءُ بَینَهُم» و الزامات تحقق این دو مؤلفه در امت اسلامی گفت: یکی از ویژگی‌های مقام معظم رهبری ارائه تحلیل جامع از شرایط جهان اسلام است. ایشان به ویژه در سال‌های اخیر رهنمودها و دیدگاه‌هایی را ارائه کردند که جای تحلیل بسیاری داشته و از درون آن می‌توان راهبردها را استخراج و تنظیم کرد.
وی ادامه داد: امروز مشکلات جهان اسلام در منظر همگان است و متاسفانه ابعاد مختلف سیاسی، نظامی، امنیتی و فرهنگی پیدا کرده و بعضا از سنخ خشونت‌هایی است که چهره اسلام را خدشه‌دار کرده است.
مبلغی با بیان اینکه در تحلیل این مسئله به دو مقوله که در فرمایشات مقام معظم رهبری آمده است می‌توان پرداخت، گفت: یک مقوله این است که چه روابطی فی‌مابین خود در دنیای اسلام داریم. به عبارتی نوع روابط فی‌مابین امت اسلامی چگونه و دارای چه مشخصه‌هایی است و دیگر اینکه این روابط براساس آموزههای قرآن چگونه باید باشد.
«رحماء بینهم»در جهان اسلام فراموش شده است/ نگاه تمدنی رهبر انقلاب به این آموزه
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس اظهار کرد: درباره اینکه این روابط چگونه باید باشد، قرآن یک عنصر کلیدی، اساسی و کانونی را عنوان کرده که «رحماء بینهم» است. رهبر معظم انقلاب یک نگاه امتی به «رحماء بینهم» دارند نه یک نگاه در حد جمع‌های چندنفره و محدود.
وی افزود: در حقیقت نگاه رهبری انقلاب به این عنصر، نگاه تمدنی و امت‌محور است که فراتر از یک کشور و مذهب است و سرتاسر جهان اسلام را در برمی‌گیرد. به واقع «رحماء بینهم» باید به صورت نهادی‌شده، فرهنگی‌شده و فراگیرشده کل امت اسلامی را در بربگیرد که متأسفانه فراموش شده است.
مبلغی عنوان کرد: لذا باید بر روی چگونگی تحقق «رحماء بینهم» در امت اسلامی تمرکز کرد که چه تعریفی دارد، نمودهای عینی آن چیست، در ساختار یک امت که کشورهای مختلف با جمعیت‌ها و مذاهب مختلف دارد چگونه ظهور می‌باید و نهادی می‌شود و چه مقدمات و لوازمی برای تحقق آن مورد نیاز است.
لزوم نهادینه شدن مناسبات «رحمائی» در جهان اسلام/ مشخصه‌های کفار در آیه «اشداء علی الکفار»
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس یادآور شد: در این راستا آیات و روایات دیگر که این معنی و مفهوم را در میان مسلمانان توصیه می‌کنند مانند «انما المومنون اخوه»، باید به کار گرفته و معنا شوند تا مناسبات «رحمائی» و ارتباطات بین امت مبتنی بر حالت «رحمائیت» تعریف شود و این یک بحث بسیار مهم در شرایط خطیر امروز جهان اسلام است.
وی ابراز کرد: عنصر محوری دیگر در این رابطه آموزه «اشداء علی الکفار» است. کفار در اینجا و براساس منطق قرآن منظور هر کس که مؤمن به دین اسلام نیست، نمی‌باشد، بلکه منظور کفار عهد است. زمان پیامبر(ص) کفاری بودند که با اسلام عناد داشتند و در صدد ایجاد اختلاف بین امت اسلامی آن زمان بودند و جنگ‌هایی را به مسلمانان تحمیل می‌کردند و به عبارتی جز شر و پلیدی برای امت اسلامی چیز دیگری نمی‌خواستند. در مقابل چنین کفاری باید شدید بود و ایستادگی کرد. زیرا اگر در مقابل این دسته از کفار ایستادگی نکنیم آنها در میان امت اسلامی نفوذ و رخنه می‌کنند.
مبلغی اضافه کرد: الان هم همینطور است. با جهان امروز به بهانه اینکه کافر هستند نباید قطع رابطه کرد. خود این واکنش خلاف منطق اسلام است. اسلام معتقد است حتی اگر این کافران مشرک باشند اما به آنها پناه بدهید و بعد هم به مأمن‌شان برگردانید. برخی از این‌ها ممکن است اصلا اهل کتاب باشند و در سطح و حد خودشان مؤمن باشند. در واقع کفار مورد اشاره در آیه «اشداء علی الکفار» کافرانی‌اند که دارای خصیصه خاصی نسبت به مسلمانان بوده و در برابر امت اسلامی می‌ایستادند و با رفتارها و توطئه‌های خود برای مسلمانان ایجاد مشکل می‌کنند که نمود آن در عصر حاضر استکبار جهانی است.
وی تأکید کرد: اگر به این دو نکته به خوبی توجه شود آنگاه سیاست‌ها، راهبردها، دیپلماسی، رفتارها، ارتباط و همکاری با کشورها، دانشگاه‌ها، حوزه‌های علمیه، رسانه‌های ما براین دو پایه استوار می‌شود که به بدخواهان مستکبر راه ندهیم که در میان مسلمانان نفوذ پیدا کنند و روابط فی‌مابین امتی را برهم بزنند و بین خودمان نیز با تحمل و مدارا رفتار کنیم.
تحمل و مدارا؛ جلوه‌های مهم رحمائیت
مبلغی با بیان اینکه تحمل یکی از جلوه‌های «رحمائیت» است، گفت: رحمائیت صرفا یک شعار نیست و دارای جلوه‌هایی مانند تحمل، احساس برادری، توزیع امکانات در سطح امت و مدارا است.
این سخنان رهبر معظم انقلاب می‌تواند مبنایی برای حرکت نظام، دولت و حوزه‌های علمیه در تحقق این دو آموزه باشد تا بتوانیم براین مشکلات فائق بیاییم. الان فضاهایی در امت اسلامی نیز گشوده شده است که اگر از این فضا استفاده نکنیم ضررخواهیم کرد و لذا دیپلماسی ما باید با قدرت از این فرصت‌ها استفاده کند.
حجت‌الاسلام مبلغی درباره راهکارهای تحقق جلوه‌های رحمائیت مانند تحمل و مدارا در جهان اسلام گفت: منشأ عدم تحمل چند مسئله است؛ یکی از مهمترین آنها تعصب است. اصولا هنوز بازتعریف و یا به عبارتی تعریف دقیقی از تعصب صورت نگرفته و اینکه اسلام نسبت به تعصب چه می‌گوید و تعصب مثبت و تعصب منفی چیست، به خوبی تبیین نشده است.
جای خالی آموزه مدارای اسلامی در نظام آموزشی، تربیتی و کتب درسی
وی افزود: ریشه دیگر عدم تحمل، تربیتی و اخلاقی است. نظام تربیتی ما باید به سمت مدارا برود. مدارا براساس دین، حافظ دین و براساس روایتی قفل ایمان است. براساس آموزههای اسلامی و روایت امام محمد باقر(ع) اگر با خلق از هر جنس و مذهبی مدارا نداشتید ایمان‌‌تان در معرض تاراج قرار می‌گیرد.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس تصریح کرد: لذا در نظام آموزشی، تربیتی و اخلاقی باید به سمت تحمل به معنای مدارای اسلامی حرکت کرد و متأسفانه این آموزه‌ها جای چندانی در نظام تربیتی، آموزشی و کتب درسی ما ندارد و تبدیل به امور در حاشیه و رها شده و در نهایت ضعف قرار گرفته است. بر همین اساس بدون تقویت این خصایص اخلاقی و تربیتی، نمی‌توانیم در جهان اسلام به صورت واقعی به سمت «اشداء علی الکفار» و «رحماء بینهم» حرکت کنیم.
