اسماعیلی عنوان کرد:
انتشار گزیده‌ترین شعرهای عاشورایی تاریخ
گروه ادب: مسئول گروه داوری شعرهای عاشورایی بنیاد دعبل خزاعی از انتشار گزیده‌ترین شعرهای عاشورایی تاریخ خبر داد و گفت: در میان این شعرها، آثار عاشورایی از ناصرالدین شاه رصد و بررسی شد.
رضا اسماعیلی، شاعر و مسئول گروه داوری شعرهای عاشورایی بنیاد دعبل خزاعی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره روند کار انتخاب آثار عاشورایی پیش و پس از پیروزی انقلاب در قالب کتابی با همین عنوان گفت: در راستای تدوین این کتاب یک گروه 40 نفره از شاعران معاصر به عنوان داور انتخاب شدند و این شاعران در دو گروه، به بررسی و داوری شعرهای عاشورایی پیش و پس از انقلاب اسلامی پرداختند که در نهایت گزیده ای از شعرهای عاشورایی این دو مقطع را معرفی کردند.
وی افزود: هدف از این کار گزینش اشعار عاشورایی در پیش از انقلاب و پس از انقلاب است که اشعار پیش از انقلاب، همان اشعاری است که از زمان رودکی تا انقلاب اسلامی با موضوع عاشورا سروده شده است و تمام دوره‌های تاریخی را شامل می‌شود و شعرهای پس از انقلاب، شعرهای چهار دهه پس از انقلاب اسلامی را دربرمی‌گیرد.
اسماعیلی ادامه داد: برای تسهیل کار داوران، به همراه دکتر محمدرضا سنگری، 100 شعر شاخص از مقطع پیش از انقلاب و 100 شعر نیز از مقطع پس از انقلاب اسلامی گزینش کرده و در اختیار داوران قرار دادیم تا شعرهایی را از هزار سال شعر عاشورایی معرفی کنند، همچنین از آنها خواستیم دلایل خود را مبنی بر انتخاب این شعر شاخص عنوان کنند تا برجستگی‌ها و ویژگی‌های آن مشخص شود.
وی در ادامه عنوان کرد: در کنار هر شعر، رزومه مختصری از شاعر نیز آمده است که معرفی شعر همراه با معرفی شاعر و دلایل انتخاب شعر خواهد بود که در حال حاضر این اثر آماده و به بنیاد دعبل خزاعی تحویل شده است که در آخرین پیگیری‌ها عنوان شد که این کتاب زیر چاپ است و طی هفته‌های آتی روانه بازار نشر خواهد شد.
این شاعر تصریح کرد: این کتاب منبع و مأخذ ارزشمند، معتبر و مؤثق است و می‌تواند مورد استفاده پژوهشگران، مداحان، شاعران و ذاکران اهل بیت(ع) قرار گیرد و 40 داور از طیف‌های مختلف این آثار شاخص را معرفی کرده‌اند تا همه سلایق در این کار مشارکت کرده و محصول کار قابل دفاع و تأمل است.
وی بیان کرد: قرار است این کار هر دو سال یکبار ادامه یابد و اشعر شاخص دو سالانه با موضوع عاشورا رصد، بررسی و معرفی شوند. عنوان کلی کتاب گزیده شعر عاشورایی پیش و پس از انقلاب است که یک عنوان اصلی نیز برای آن از سوی بنیاد دعبل انتخاب خواهد شد.
اسماعیلی در ادامه در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه با بررسی شعرهای هزار ساله اوج شعرهای عاشورایی مربوط به کدام برهه تاریخی بوده است، گفت: در بین شعرهایی که انتخاب شده بود، مثلاً شعرهایی عاشورایی که داوران بررسی کرده بودند، شعرهای عاشورایی از ایرج میرزا وجود داشته است، هر چند این شاعر، به نام شاعر عاشورایی شناخته نمی‌شود و یا شعر عاشورایی از ناصرالدین شاه معرفی شده بود که جالب توجه بود و یا شعرهایی از دوره پس از انقلاب از شاعرانی همچون منوچهر آتشی وجود داشته است، هر چند این شعرهایی که از سوی داوران معرفی شده بودند باید به حدنصاب می‌رسیدند تا به عنوان اثر شاخص در کتاب گنجانده شوند.
وی تصریح کرد: این امر نشان می‌دهد که شعرهای عاشورایی فقط مربوط به شاعرانی نیست که پیشانی نوشت شاعر آئینی یا عاشورایی را دارند و حتی پیش از انقلاب نیز شاعر دینی و مذهبی شناخته نمی‌شدند، اما نسبت به مسئله کربلا و عاشورا تعلق خاطر داشتند و این موضوع چنان جاذبه‌ای داشته که این شاعران دست به قلم شده و شعرشان را به این موضوع اختصاص داده‌اند. از شاعران پیش از انقلاب، شعرهای بسیاری با موضوع عاشورایی وجود داشت، مثلاً استاد خسرو احتشامی می‌گفت؛ من تمام این ترکیب‌بندهایی که منتشر شده است را دیده‌ام، اما چند ترکیب‌بندهای عاشورایی دارم که در هیچ کجا منتشر نشده است و حتی در فضای مجازی هم این ترکیب‌بندها موجود نیست. مرحوم غلامرضا شکوهی نیز از داوران این کار بود که یاد و خاطره‌اش را گرامی می‌داریم.
وی در ادامه گفت: همه شاعران مسلمان پارسی‌گو این غیرت و تعصب دینی را داشتند و نسبت به قیام حسینی و حماسه کربلا شعر سروده‌اند و این نقطه درخشانی است که در داوری‌ها شاهد آن بودیم.
اسماعیلی افزود: بعد از پیروزی انقلاب که بستر برای سرودن شعر عاشورایی فراهم‌تر شد، هم از لحاظ کمی و هم کیفی، آثار فراوانتری را در حوزه شعر عاشورایی داریم و شاعران بسیاری در این حوزه کار کرده اند. اما چون برای هر مقطع 100 اثر را انتخاب کرده بودیم و در نهایت از این 100 اثر، 50 اثر انتخاب شد. با وجود اینکه حجم آثار بسیار زیاد بود اما 50 اثر را انتخاب کردیم.
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه هدف از انتخاب این آثار عاشورایی چه بوده است؛ شاید در میان آثار ریزشی، آثار خوب و فاخری هم باشد، اما به دلیل محدودیت، انتخاب نشده است، اظهار کرد: هدف اصلی معرفی اشعار عاشورایی است که برخوردار از مؤلفه های زیباشناسی، فرم، تکنیک، آرایه های ادبی و هم مضمون و محتوا ارزشمند بوده و به دور از تحریف باشند.
این شاعر ادامه داد: پس از انقلاب اسلامی، تقاضای شعر آئینی بسیار زیاد است، به عنوان مثال در ایام تاسوعا و عاشورا و یا ماه مبارک رمضان و بسیاری از مناسبت‌های مذهبی، این اشتیاق وجود دارد که مردم طالب شعر دینی و آئینی هستند و این شهرهای از سوی ذاکران و مداحان خوانده می شود، خواستیم با ارائه این اثر، منبع ارزشمندی از شعرهای فاخر آئینی را انتخاب و معرفی کنیم تا مداحان و ذاکران اهل بیت(ع) از آن بهره‌مند شوند؛ چرا که کتاب‌هایی از این دست بسیار اندک هستند و بسیاری از شعرهایی هستند که دارای مضامین سست هستند و مداحان و ذاکران اهل بیت(ع)، اغلب شعرشناس نیستند، با وجود اینکه از صدای خوبی برخوردارند، اما نیاز به مشاور ادبی دارند که آنها را در انتخاب شعر فاخر و مناسب یاری کند.
وی یادآور شد: این سخن درست است که از میان هزار سال شعر و ادب فارسی، 50 شعر انتخاب شود، شاید آن طور که باید و شاید حق مطلب ادا نمی‌شود، اما برای جبران این نقیصه، در این کتاب مقدمه‌ای آورده شده که شعرهایی که برگزیده نشده، معرفی کردیم.
وی افزود: هدف از این کار گزینش اشعار عاشورایی در پیش از انقلاب و پس از انقلاب است که اشعار پیش از انقلاب، همان اشعاری است که از زمان رودکی تا انقلاب اسلامی با موضوع عاشورا سروده شده است و تمام دوره‌های تاریخی را شامل می‌شود و شعرهای پس از انقلاب، شعرهای چهار دهه پس از انقلاب اسلامی را دربرمی‌گیرد.
اسماعیلی ادامه داد: برای تسهیل کار داوران، به همراه دکتر محمدرضا سنگری، 100 شعر شاخص از مقطع پیش از انقلاب و 100 شعر نیز از مقطع پس از انقلاب اسلامی گزینش کرده و در اختیار داوران قرار دادیم تا شعرهایی را از هزار سال شعر عاشورایی معرفی کنند، همچنین از آنها خواستیم دلایل خود را مبنی بر انتخاب این شعر شاخص عنوان کنند تا برجستگی‌ها و ویژگی‌های آن مشخص شود.
وی در ادامه عنوان کرد: در کنار هر شعر، رزومه مختصری از شاعر نیز آمده است که معرفی شعر همراه با معرفی شاعر و دلایل انتخاب شعر خواهد بود که در حال حاضر این اثر آماده و به بنیاد دعبل خزاعی تحویل شده است که در آخرین پیگیری‌ها عنوان شد که این کتاب زیر چاپ است و طی هفته‌های آتی روانه بازار نشر خواهد شد.
این شاعر تصریح کرد: این کتاب منبع و مأخذ ارزشمند، معتبر و مؤثق است و می‌تواند مورد استفاده پژوهشگران، مداحان، شاعران و ذاکران اهل بیت(ع) قرار گیرد و 40 داور از طیف‌های مختلف این آثار شاخص را معرفی کرده‌اند تا همه سلایق در این کار مشارکت کرده و محصول کار قابل دفاع و تأمل است.
وی بیان کرد: قرار است این کار هر دو سال یکبار ادامه یابد و اشعر شاخص دو سالانه با موضوع عاشورا رصد، بررسی و معرفی شوند. عنوان کلی کتاب گزیده شعر عاشورایی پیش و پس از انقلاب است که یک عنوان اصلی نیز برای آن از سوی بنیاد دعبل انتخاب خواهد شد.
اسماعیلی در ادامه در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه با بررسی شعرهای هزار ساله اوج شعرهای عاشورایی مربوط به کدام برهه تاریخی بوده است، گفت: در بین شعرهایی که انتخاب شده بود، مثلاً شعرهایی عاشورایی که داوران بررسی کرده بودند، شعرهای عاشورایی از ایرج میرزا وجود داشته است، هر چند این شاعر، به نام شاعر عاشورایی شناخته نمی‌شود و یا شعر عاشورایی از ناصرالدین شاه معرفی شده بود که جالب توجه بود و یا شعرهایی از دوره پس از انقلاب از شاعرانی همچون منوچهر آتشی وجود داشته است، هر چند این شعرهایی که از سوی داوران معرفی شده بودند باید به حدنصاب می‌رسیدند تا به عنوان اثر شاخص در کتاب گنجانده شوند.
وی تصریح کرد: این امر نشان می‌دهد که شعرهای عاشورایی فقط مربوط به شاعرانی نیست که پیشانی نوشت شاعر آئینی یا عاشورایی را دارند و حتی پیش از انقلاب نیز شاعر دینی و مذهبی شناخته نمی‌شدند، اما نسبت به مسئله کربلا و عاشورا تعلق خاطر داشتند و این موضوع چنان جاذبه‌ای داشته که این شاعران دست به قلم شده و شعرشان را به این موضوع اختصاص داده‌اند. از شاعران پیش از انقلاب، شعرهای بسیاری با موضوع عاشورایی وجود داشت، مثلاً استاد خسرو احتشامی می‌گفت؛ من تمام این ترکیب‌بندهایی که منتشر شده است را دیده‌ام، اما چند ترکیب‌بندهای عاشورایی دارم که در هیچ کجا منتشر نشده است و حتی در فضای مجازی هم این ترکیب‌بندها موجود نیست. مرحوم غلامرضا شکوهی نیز از داوران این کار بود که یاد و خاطره‌اش را گرامی می‌داریم.
وی در ادامه گفت: همه شاعران مسلمان پارسی‌گو این غیرت و تعصب دینی را داشتند و نسبت به قیام حسینی و حماسه کربلا شعر سروده‌اند و این نقطه درخشانی است که در داوری‌ها شاهد آن بودیم.
اسماعیلی افزود: بعد از پیروزی انقلاب که بستر برای سرودن شعر عاشورایی فراهم‌تر شد، هم از لحاظ کمی و هم کیفی، آثار فراوانتری را در حوزه شعر عاشورایی داریم و شاعران بسیاری در این حوزه کار کرده اند. اما چون برای هر مقطع 100 اثر را انتخاب کرده بودیم و در نهایت از این 100 اثر، 50 اثر انتخاب شد. با وجود اینکه حجم آثار بسیار زیاد بود اما 50 اثر را انتخاب کردیم.
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه هدف از انتخاب این آثار عاشورایی چه بوده است؛ شاید در میان آثار ریزشی، آثار خوب و فاخری هم باشد، اما به دلیل محدودیت، انتخاب نشده است، اظهار کرد: هدف اصلی معرفی اشعار عاشورایی است که برخوردار از مؤلفه های زیباشناسی، فرم، تکنیک، آرایه های ادبی و هم مضمون و محتوا ارزشمند بوده و به دور از تحریف باشند.
این شاعر ادامه داد: پس از انقلاب اسلامی، تقاضای شعر آئینی بسیار زیاد است، به عنوان مثال در ایام تاسوعا و عاشورا و یا ماه مبارک رمضان و بسیاری از مناسبت‌های مذهبی، این اشتیاق وجود دارد که مردم طالب شعر دینی و آئینی هستند و این شهرهای از سوی ذاکران و مداحان خوانده می شود، خواستیم با ارائه این اثر، منبع ارزشمندی از شعرهای فاخر آئینی را انتخاب و معرفی کنیم تا مداحان و ذاکران اهل بیت(ع) از آن بهره‌مند شوند؛ چرا که کتاب‌هایی از این دست بسیار اندک هستند و بسیاری از شعرهایی هستند که دارای مضامین سست هستند و مداحان و ذاکران اهل بیت(ع)، اغلب شعرشناس نیستند، با وجود اینکه از صدای خوبی برخوردارند، اما نیاز به مشاور ادبی دارند که آنها را در انتخاب شعر فاخر و مناسب یاری کند.
وی یادآور شد: این سخن درست است که از میان هزار سال شعر و ادب فارسی، 50 شعر انتخاب شود، شاید آن طور که باید و شاید حق مطلب ادا نمی‌شود، اما برای جبران این نقیصه، در این کتاب مقدمه‌ای آورده شده که شعرهایی که برگزیده نشده، معرفی کردیم.
