سید علی اصغر رفاهی، مستشار قضایی و مدیرکل پیشگیریهای مردمی و مشارکتهای مردمی معاونت اجتماعی دستگاه قضا در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، ضمن ابراز خرسندی از فعالیتهای مرکز قرآنی دانشگاهیان کشور و فعالیتهای ویژه آن، بر افزایش تعامل بین دو طرف تاکید کرد و گفت: اداره کل پیشگیریهای مردمی و مشارکتهای مردمی معاونت اجتماعی قوه قضاییه، دستگاه مستقیم تعامل با مردم و مردمی کردن فرهنگ پیشگیری است.
مدیرکل پیشگیریهای مردمی و مشارکتهای مردمی معاونت اجتماعی دستگاه قضا با بیان اینکه 5 وظیفه مهم بر عهده قوه قضایه گذاشته شده است، گفت: یکی از این وظایف تعقیب است، که این موضوع در عموم جامعه اولین چیزی است که از وظایف قوه قضایه به ذهن مردم متبادر میشود، درحالی که این موضوع تنها یکی از فعالیتهای ما است.
وی افزود: خوشبختانه رویکرد جدیدی بهویژه در سالهای اخیر در قوه قضائیه ایجاد شده که بتوانیم به هر 5 وظیفه خودمان ازجمله احیای حقوق عامه، نظارتهای قوه قضائیه، تعقیبات قوه قضائیه و مهمترین بحث یعنی اقدام مناسب برای پیشگیری از جرم و اصلاح مجرمان به خوبی عمل کنیم. اقدامات مناسبی هم در چندسالی که معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم ایجاد شده رخ داده است.
رفاهی ادامه داد: در این معاونت تقریبا بحث برنامه محوری حاکم است و برمبنای برنامهریزی علمی با توجه به فرموده مقام معظم رهبری که پیشگری از جرم را یک بحث علمی و فراقوهای بیان کردهاند، سعی شده از همه ظرفیتها استفاده شود. خوشبختانه در این حوزه هم موفق بودهاند. سال گذشته بیش از 1400 برنامه در کل کشور عملیاتی و اجرایی شد.
وی بیان کرد: تلاش ما این است که در تمامی برنامهها یک خروجی دیده شود و معمولا سعی میکنیم هر قدمی را در این معاونت برمیداریم خروجی آن را به شدت پیگیری کنیم و بدانیم چه ثمری برای دستگاه و مردم داشته است. این رویکرد نیازمند حرکت و فعالیتهای اثرگذار و عمیقی است که خوشبختانه تا امروز دیده شده و درحال تقویت است.
در کشور 10 جرم اولویتی وجود دارد
مدیرکل پیشگیریهای مردمی و مشارکتهای مردمی معاونت اجتماعی دستگاه قضا اظهار کرد: مسئله بعدی بحث جرایم و آسیبهای اجتماعی است. در کشور 10 جرم اولویتی وجود دارد و علاوه بر این موارد 5 مورد دعوا و 5 مورد آسیب اجتماعی داریم؛ مجموعا 20 مورد اولویتدار در کشور وجود دارد که ضروری است در این حوزه اقدامات ویژهای را انجام دهیم؛ البته بنا به گفته کارشناسان، در کشور نباید از چیزی جز آسیبها نگران بود، لذا بحث آسیبها را باید جدی گرفته و اقدامتی را در این حوزه انجام دهیم.
رفاهی با ابراز خرسندی از فعالیتهای خبرگزاری ایکنا و سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور، ادامه داد: اقداماتی که صورت گرفته بسیار عالی و خوب است. در کشور سازمانها و ستادهای مختلفی را داریم، اما با وجود این تعداد نهاد و دستگاه مختلف آسیبهای فراوانی هم در کشور شاهد هستیم.
وی در ادامه با اشاره به آماری از پروندههای ثبتشده در قوه قضائیه و آسیبهایی همچون نزاع، طلاق و امثال آن گفت: در مورد آسیب اجتماعی گزینه اول کشور نزاع و درگیری است و باید برای آن چاره اندیشی کرد. در بحث دعاوی خانواده هم با اقداماتی که این معاونت انجام داد تا امسال برخی از دعاوی خانواده از پروندهها خارج شدند و تنها مهریه و طلاق توافقی باقی مانده است. اینها رتبه 8 و 9 جدول هستند که درحال خارج شدن هستند و باید فکری برای آنها صورت گیرد.
به چه دلیل اطاله دادرسی داریم؛ یک قاضی و 300 پرونده در ماه
رفاهی بیان کرد: امروز با شدت و حجم زیاد پروندههای موجود در قوه قضائیه هرکدام از کارمندان ما به نوعی ایثار میکنند. چراکه در دنیا شاید یک قاضی در کل روز 2 و یا نهاتا 3 پرونده را بررسی کند، اما در کشور برخی از قضات ماهانه 300 پرونده را بررسی میکنند و 1000 پرونده در گردش دارند که همین مسئله اتقان کار را پایین میآورد و در نهایت باعث میشود فشار بر روی قاضی و کارمندان در این حوزه افزایش پیدا کند. از طرفی مردم هم ناراحت میشوند که به چه دلیل اطاله دادرسی داریم. لذا نظر معاونت و قوه قضائیه در این است که طرحی در این رابطه راهاندازی کنیم و اقدامات جدیدی را انجام دهیم.
مدیرکل پیشگیریهای مردمی و مشارکتهای مردمی معاونت اجتماعی دستگاه قضا اظهار کرد: بر همین اساس اقداماتی را انجام دادیم که ازجمله آن میتوان به راهاندازی مراکز مشاوره خانواده در کنار دادگاه خانواده و اجباری کردن آموزشهای پیش از ازدواج برای کاهش طلاق در کشور اشاره کرد. جالب است بدانید در استانهایی که این طرح انجام شد کاهش طلاق را شاهد بودیم.
رفاهی ادامه داد: آسیبهای اجتماعی و جرایمی را داریم که باعث اذیت شدن مردم، نظام و سیستم شدهاند. مقام معظم رهبری در این رابطه مطالباتی را از ما دارند و میطلبد که یک دفاع مطهر در این حوزه شکل دهیم. اگر بخواهیم جرایم و آسیبها و اختلافات و مشکلات در این حوزه را کاهش دهیم نیازمند شکلگیری یک دفاع مطهر همچون دفاع مقدس در این حوزه هستیم. در دفاع مقدس 2 عامل عمده باعث موفقیت شد؛ اولین آن رهبری حضرت امام خمینی(ره) و دوم شکل گیری بسیج مردمی بود. ما نیز در دفاع مطهر چارهای نداریم جز اینکه این بسیج مردمی را شکل دهیم و از همه ظرفیتها در این رابطه استفاده کنیم.
وی با ارائه پیشنهاداتی به مرکز قرآنی دانشگاهیان کشور، اظهار کرد: خیلی از مسئولین از زحمت و تلاشهای این مرکز بیخبر هستند، لذا پیشنهاد میکنم به صورت یک کار مشترک نقش قرآن را در پیشگیری از جرایم و آسیبهای اجتماعی بررسی کنیم.چراکه هر مقدار به سمت مذهبی و قرآنی شدن مردم و جامعه پیش برویم این اقدان به خودی خود مهمترین و بالاترین پیشگری است؛ لذا باید از این ظرفیتها استفاده شود. هرجایی که ما دیدیم افراد زندانی حافظ و یا قاری قرآن شدند این کاهش آسیب و جرم در آنها رخ داد.
مدیرکل پیشگیریهای مردمی و مشارکتهای مردمی معاونت اجتماعی دستگاه قضا عنوان کرد: قرآن تاثیر بسزایی در زندگی دارد و اگر سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور به عنوان یک بازوی قدرتمند در این حوزه وارد و کمک حال ما باشد قطعا قدمهای خوبی را خواهیم برداشت. امروز ما درگیر یک جبهه هستیم، اما فرصتهای زیادی هم در اختیار داریم که باید از آن بهترین استفاده را ببریم؛ لذا اگر سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور بتواند با یک برنامه دوطرفه در رابطه با کاهش آسیبهای اجتماعی و قرآن در قالب اقدامات مشترک انجام دهد کار اثرگذاری را شاهد خواهیم بود.
رفاهی گفت: رهبر معظم انقلاب با تمام مظلومیتشان شخصا وراد این حوزه شده و شخصا این مسئله را بر عهده گرفتهاند. ایشان ورود جدی در این حوزه داشتهاند؛ لذا به سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور پیشنهاد میکنم نقش قرآن را به صورت عملی و با کمک معاونت قوه قضائیه ورود کرده و بررسی کنند که از همه ظرفیتها برای این موضوع استفاده کنند. با این روش قطعا اثرگذاری آن را شاهد خواهیم بود. اولویت دارد که فعالیتهای قرآنی و اثر آن را در کاهش و یا ثبات آسیبهای اجتماعی با رویکرد اجرایی بررسی کنیم.
در کشور 1980 عنوان مجرمانه وجود دارد
وی اظهار کرد: در کشور 1980 عنوان مجرمانه وجود دارد که مهمترین این تعداد 20 مورد است؛ اگر بتوانیم این تعداد را مدیریت و کنترل کنیم شاهد کاهش بسیاری از آسیبها خواهیم بود. بیش از 10 درصد از اتهامات ما در 10 مورد اول رخ میدهد و لذا شما میتوانید با بررسی عملیاتی، نقش قرآن در پیشگری از اعتیاد، آسیبها، کاهش جرایم و امثال آن و با سمتو سو دادن جامعه قرآنی به این جهت بتوانیم شاهد کاهش آسیبها و جرایم باشیم.
ضرورت حضور جامعه قرآنی در حل معظلات و آسیبهای اجتماعی
مدیرکل پیشگیریهای مردمی و مشارکتهای مردمی معاونت اجتماعی دستگاه قضا با تاکید بر ضرورت حضور جامعه قرآنی در حل معظلات و آسیبهای اجتماعی، گفت: امروز باوجود هجم زیاد دستگاههای فرهنگی در کشور به هیچوجه قابل قبول نیست که اینچنین هجمی از آسیبها در کشور وجود داشته باشد؛ قرآن بالاترین کتاب و دستور الهی است که دستور زندگی را به ما میدهد و میتوانیم از آن در زندگی به طور کامل استفاده کنیم.
رفاهی ادامه داد: اگر در سال آینده بتواینم یک همایش با عنوان قرآن و پیشگیری از جرایم و آسیبهای اجتماعی به صورت علمی-اجرایی صرف که خروجی هم به ما بدهد برگزار کنیم و در کنار آن تفاهمنامهای هم بین سازمان قرانی دانشگاهیان کشور و ادراه کل پیشگیریهای مردمی و مشارکتهای مردمی معاونت اجتماعی دستگاه قضا امضا شود قطعا بسیار خوب و اثرگذار خواهد بود. همچنین اگر بتوانیم آموزشهای قرآنی ویژه مشاوران خانوادهها را هم داشته باشیم بسیار مفید خواهد بود.
بند قرآنی در زندان
وی در خصوص اقدامات موثر فرهنگی برای زندانیان و خود زندان هم گفت: ما باید در این حوزه توانمندسازی انجام دهیم. در بعضی از زندانهای ما در شهرستانها بند قرآنی وجود دارد که سازمان قرآنی دانشگاهیان میتواند در این حوزه ورود داشته باشد و آنها را توانمند کنیم. طراحی را هم به عنوان سجام(سیستم جامع اطلاعات مردمی)، تحت عنوان دیدهبانان پیشگری داریم که طبق این طرح در محلات مختلف افرادی را به عنوان دیده بان در نظر بگیریم که آنها به دلیل اینکه در محله زندگی میکنند مشکلات محله را از طریق سیستم جامع برای ما ارسال کنند و ما هم به دستگاههایی هم که طبق قانون در این حوزه مسئولیت دارند ارسال میکنیم. لذا سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور در بحث توانمندسازی قرآنی و اخلاقی دیدهبانان هم میتواند کمک و یاریگر ما باشد.
بعد از سخان رفاهی، حمید صابرفرزام، رئیس سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور ضمن معرفی فعالیتهای این سازمان، گفت: این مرکز به برکت قرآن و شور نشاط دانشجویان و فضای جهاد دانشگاهی، امروز از نظر کمیت نیروی انسانی و گستردگی فعالیت در کشور بزرگترین مجوعه قرآنی کشور است. در حال حاضر مراکز «فعالیتهای قرآنی دانشجویان»، «رشد فناوریها و هنر قرآنی»، «خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)»، «پژوهشکده مطالعات میانرشتهای قرآن کریم»، «تولیدات چندرسانهای قرآنی(مبین)» و «آموزشهای تخصصی علوم و فنون قرآنی» در ذیل این سازمان مشغول به فعالیت هستند و هفتمین مرکز آن هم آغاز به کار خواهد کرد.
وی افزود: خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، هم در ارزیابی که معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد هرساله انجام میدهد در دوسال متوالی در بین 14 خبرگزاری کشور رتبه اول را دارد و در جشنواره مطبوعات هم 4 سال است که در بخش دین و اندیشه رتبه نخست را به خود اختصاص میدهد. همچنین مرکز فعالیتهای دانشجویی ما بحث حمایت از برنامههای آموزشی، فرهنگی، تبلیغی و تروجی دانشجویی را در سطح دانشگاههای کشور انجام میدهد.
صابرفرزام در ادامه ضمن معرفی مرکز مطالعات میان رشتهای قرآن کریم، گفت: در آیندهای نهچندان دور این مرکز به پژوهشکده میان رشتهای قران کریم با سه گروه قرآن و سلامت، با زیرمجموعه سلامت معنوی، روانی، جسمی و اجتماعی را مد نظر قرار داریم. گروه قرآن و تربیت و گروه قران و مسائل اجتماعی اعضای هیئت علمی و پژوهشگران ما کارهای پژوهشی و مطالعاتی آن را انجام میدهند. تنها فصلنامه تخصصی قرآن و مطالعات میان رشتهای قرآن کریم هم توسط بخش مطالعات منتشر میشود و ارتباط خوبی هم با مجامع بین المللی جهان اسلام که در حوزه قرآن و کتابهای مقدس در حوزه سلامت و مسائل اجتماعی دارند برقرار کردهایم.