مشهد انتخاب درستی برای نمایشگاه کتاب دفاع مقدس بود/ ضعف تصویرگری و گرافیک در آثار

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، پس از برپایی هشتمین دوره نمایشگاه کتاب دفاع مقدس در مشهد، گلایه‌هایی از سوی ناشران حاضر در این نمایشگاه به گوش می‌رسد که از نامناسب بودن نمایشگاه و فروش پایین آثار صحبت می‌شود. در این رابطه باید دلایل این موضوع بررسی شود که از آن جمله می‌توان به نامناسب بودن غرفه،‌ برخورداری از غرفه‌های مناسب برای برخی ناشرانی که فروش خوبی داشتند، بزرگ یا کوچک بودن نمایشگاه بر میزان مخاطب اثر می‌گذارد و میزان استقبال از این رویداد اشاره کرد. در ادامه این مطلب به سراغ سردار علی ناظری، معاون نشر و ادبيات سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس سپاه که مسئولیت برپایی این نمایشگاه را برعهده داشت و در مدت زمان برپایی آن،‌ در محل این رویداد حضور داشت رفتیم تا با وی در این رابطه گفت‌وگو کنیم.

سردار ناظری در این رابطه که نمایشگاه کتاب دفاع مقدس در کنار دو نمایشگاه کتاب دیگر برگزار شد و به گونه‌ای در حاشیه قرار گرفت که همین موضوع می‌تواند زمینه‌ساز گلایه ناشران در فروش پایین و استقبال کم باشد، عنوان کرد: ما به دنبال هم‌افزایی بودیم تا نمایشگاه در مکان و زمانی برگزار شود که مخاطبان رویدادهای فرهنگی دیگر به نمایشگاه کتاب دفاع مقدس هم بیایند. یکی از دلایل برپایی نمایشگاه در مشهد و مکان برپایی نمایشگاه‌های این شهر همین موضوع بود.

وی در توضیح بیشتر گفت: مصلای امام خمینی بهترین مکان برای برپایی نمایشگاه کتاب است که هفتمین دوره این نمایشگاه را در آنجا برگزار کردیم و متاسفانه با شمار اندک مخاطب روبرو شدیم و شاید بتوان گفت که این دوره از نمایشگاه بدترین دوره بود. این اوضاع با وجودی بود که شهرداری تبلیغات وسیعی انجام داده بود و تلویزیون در نمایشگاه مستقر بود و 75 دقیقه طی هر روز در سه زمان مجزا به پخش زنده از نمایشگاه مشغول بود.

سردار ناظری ادامه داد: در همین راستا طی هشتمین دوره نخستین چالش ما آن بود که بتوانیم فروش و تعداد مخاطبان مناسبی داشته باشیم. از این رو آوردن مخاطب به نمایشگاه کتاب تمام فکر ما را به خود مشغول کرده بود و 80 درصد انرژی مسئولان برای برپایی این رویداد فرهنگی به منظور جذب مخاطب بود. در این راستا مکان‌های مختلفی را مورد بررسی قرار دادیم و در نهایت به مشهد رسیدیم که دو نمایشگاه استانی و ارشاد در این مکان برگزار می‌شد و مخاطبان خود را نیز داشت.

به گفته این مقام مسئول، با پیگیری میزان استقبال و فروش نمایشگاه‌های استانی و ارشاد از مسئولان مربوطه، مشخص شد که از میزان یک میلیارد بنی که آنها داشتند،‌ 970 میلیون تومان یعنی نزدیک به 100 درصد بن‌ها به فروش رسیده است. این در حالی بود که ما در نمایشگاه هشتم برابر 200 میلیون تومان بن داشتیم که 40 میلیون تومان از آن یعنی برابر 20 درصد فروش داشتیم.

وی توضیح داد: این رویکرد در شرایطی بود که نمایشگاه‌ها کنار هم قرار داشتند و مخاطبان آن نمایشگاه‌ها برای بازدید از نمایشگاه دفاع مقدس هم می‌آمدند. البته ناگفته نماند که آنان کتاب آموزشی را که مورد اقبال خانواده‌ها و دانش‌آموزان است نیز ارائه کرده بودند و بیشترین میزان خرید مربوط به کتب آموزشی بود. بر این اساس باید گفت که هدف‌گذاری ما درست بود و ما در کنار نمایشگاهی قرار گرفتیم که مخاطبان آنها به بازدید از نمایشگاه ما نیز اقدام کردند.

سردار ناظری اظهار کرد: مشهد در سال گذشته، 2017، پایتخت فرهنگی جهان اسلام بود. در این راستا برخورداری این شهر از ظرفیت خارجی، دوربین رسانه ملی و حضور مسئولان نکته مهمی بود که نمایشگاه‌های این شهر از آن بهره‌مند بودند. تقریباً تمام مسئولان خراسانی برای بازدید از این نمایشگاه حضور پیدا کردند؛ نکته‌ای که ما نیز همان را می‌خواستیم. از این رو تصور می‌کنم که انتخاب خوبی داشتیم.

وی ادامه داد: نکته دیگری که در این نمایشگاه متوجه آن شدم این بود که خانواده‌ها و افراد در نمایشگاه حضور پیدا می‌کردند،‌ ولی کتاب نمی‌خریدند. در اینجا متوجه موضوعی شدم و آن این بود که برخی غرفه‌ها به خوبی فروش کردند که از آن جمله می‌توان به 27 بعثت اشاره کرد و برخی ادعا داشتند که فروش پایینی داشتند و  حتی 100 هزار تومان هم نفروخته‌اند.

سردار ناظری اظهار کرد: مدیرمسئول انتشارات 27 بعثت نامه نوشت که علیرغم غرفه‌آرایی و تبلیغاتی که انجام داده بود،‌ تنها دو کتاب خداحافظ سالار با فروش 300 جلد کتاب و آب هرگز نمی‌میرد پرفروش‌ترین آثار این نشر بودند. این در حالی بود که این غرفه 15 میلیون تومان در طول یک هفته کتاب فروخته بود؛ اما در عین حال گلایه داشت که کم فروخته است!

وی با اظهار تاسف از اینکه واقعیت و حقایق را نمی‌بینیم و جنبه طلبکاری، انتقادگرایی و روحیه ناشکری داریم، گفت: متاسفانه شکر خدا را به جا نمی‌آوریم. تلاش زیادی شد تا تعداد مخاطبان نمایشگاه نسبت به دوره‌های گذشته افزایش پیدا کنند. در عین حال فروش عمده از سوی برخی سازمان‌ها مانند آستان قدس رضوی نیز داشتیم.

سردار ناظری از انتشارات شهید کاظمی که در اصل کار موزعان را انجام می‌دهد یاد و عنوان کرد: طبق لیستی که به ما داده شد، این موزع 71 میلیون تومان از ناشران خرید کرده بود که مقدار زیادی کتاب از خرید آن به نشر 27 بعثت اختصاص داشت. این میزان جدا از 15 میلیونی بود که 27 بعثت فروخته بود. همچنین 7 میلیون تومان خرید از انتشارات قدرولایت داشت.

وی در این باره که ایراد کار در کجاست، اظهار کرد: متاسفانه گاه کارهایی ارائه می‌شود که مخاطب را جذب نمی‌کند و وی پس از دیدن کتاب، آن را زمین می‌گذارد و می‌رود. به عبارتی کتاب جذابیت بصری ندارد. این ناشران بر روی تصویرگری، کاغذ، طراحی صفحه و گرافیک اثر هزینه صرف نمی‌کنند و گویی اهمیتی برای این موارد قائل نیستند. گاه خط و ظاهر کتاب آنقدر غیرجذاب است که مخاطب حتی آن را برنمی‌دارد تا نگاه کند.

سردار ناظری همچنین غرفه‌آرایی را موضوع دیگر برشمرد و گفت: این موضوع از سوی بسیاری از ناشران مورد توجه قرار نگرفته بود. نکته دیگر عدم برقراری تعامل و ارتباط ناشر حاضر در نمایشگاه با مخاطبانی بود که بر سر غرفه وی حضور یافته بودند. بسیاری از ناشران می‌نشستند و نسبت به حضور مخاطب در غرفه خود بی‌اعتنا بودند. در حالی که غرفه‌هایی بودند که کتاب‌های خود را به مخاطب معرفی می‌کردند و سلیقه آنها را می‌پرسیدند تا بتوانند آثار مناسب با علایق آنها را معرفی کنند.

وی با تاکید بر اینکه ناشران باید بدانند اوج کار آنها در این موضوع است که مخاطب جلوی غرفه آنها حضور یابد، گفت: ناشر باید تلاش کند که مخاطب دست خالی از غرفه وی نرود که متاسفانه این گونه نیست.

سردار ناظری اظهار کرد: این نمایشگاه در خایابان وکیل‌آباد که مکان بسیار خوبی است برگزار شد. همه نمایشگاه‌های بین‌المللی در خارج از شهر برگزار می‌شود؛ در حالی که این مکان در داخل شهر قرار دارد و مردم مشهد همیشه از برپایی نمایشگاه در این مکان استقبال می‌کنند.

وی عنوان کرد: البته باید تبلیغات بیشتری می‌شد. من دو بار در تلویزیون مشهد حضور پیدا کرده و صحبت کردم و مردم را به حضور در نمایشگاه تشویق کردم. اما در عین حال باید توجه داشت که اگر ناشران کار درستی روی کتاب و غرفه انجام می‌دادند و ارتباط درست با مخاطب داشتند، اوضاع بهتر از این می‌شد.