نظریه و مکتب تاریخ‌نگاری؛ حاصل تلاش فخرزاده در عرصه تاریخ شفاهی
گروه ادب: نظریه و مکتب تاریخ شفاهی به کوشش حجت‌الاسلام والمسلمین فخرزاده طی سال‌های پس از انقلاب به تدریج تکامل یافت و امروزه در دانشگاه‌های خارجی نیز در این باره بحث و می‌شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، جواد منصوری از انقلابیون قدیمی و نگارنده کتاب «سال‌های بی‌قرار» در مراسم بزرگداشت «سعی سعید» عنوان کرد: تاریخ شفاهی از اتفاقات مبارک نتیجه انقلاب و دفاع مقدس است. چنین حوزه‌ای تا پیش از این در جهان و حتی ایران وجود نداشت یا اگر موجود بود، در این سطح از تاثیرگذاری نبود و اگر کسی به نوعی در مشاغل حاکمیتی بود، خاطرات خود را می‌نوشت.
وی با اشاره به اینکه خاطرات شفاهی بعد از انقلاب بیشتر به نیروهای انقلابی و مردمی تکیه داشت، افزود: تاریخ شفاهی به تدریج تکامل پیدا کرد و از خاطره‌گویی صرف به آنجا رسید که به یک مکتب مبدل شد و هم اکنون در قالب رشته دانشگاهی تدریس درآمده است و به عنوان یک مکتب تاریخ‌نگاری می‌توان از آن یاد کرد.
این نویسنده با بیان اینکه از تاریخ شفاهی در ابتدا استقبال قابل توجهی نمی‌شد، گفت: گفته می‌شد کارهای انجام شده برای خدا بوده و بین رزمندگان و خداست و نوشتن آنها ریا می‌شود. فخرزاده توانست این مقاومت‌ها را بشکند. اگر این جریان تا این حد ریشه‌دار نبود، تاریخ‌نگاری این چنین که امروز هست شکل نمی‌گرفت.
منصوری افزود: طی مدت زمان 15 سال، اقدامی درباره مبارزان پیش از انقلاب صورت نگرفته بود و بیشتر توجه‌ها به سوی دفاع مقدس بود. نگاه به این حوزه تدریجاً گسترش یافت و از نظر کیفی و محتوایی دچار تحول شد و از حالت صرف داستان‌گویی خارج شد.
وی به دستور امام راحل نسبت به راه‌اندازی مرکز اسناد انقلاب اسلامی به منظور ثبت وقایع جنگ و دغدغه ایشان در این باره اشاره و اظهار کرد: این روند در تاریخ شفاهی سبب شد تا ضد انقلاب نیز این کار را بیاموزند و شروع به ثبت خاطرات خود کنند. البته سازمان‌ها و مراکز آموزشی تاکنون از این موضوع غافل بوده‌اند و به تازگی رشته انقلاب اسلامی و تاریخ شفاهی در دانشگاه ایجاد شده است.
منصوری از اقدام فخرزاده به عنوان فرایندی ماندگار در عرصه تاریخ شفاهی یاد و عنوان کرد: وی به دهه 60 و 70 اکتفا نکرد و از این رو می‌توان امروز در خارج از کشور و دانشگاه‌های دیگر شاهد بحث بر سر نظریه تاریخ شفاهی به عنوان یک نظریه علمی باشیم.
وی گفت: این عرصه می‌تواند بیانگر بسیاری از واقعیت‌های پنهان جامعه ما باشد. در عین حال فخرزاده حق بزرگی بر گردن ادبیات تاریخ‌نگاری و دستاوردهایی که از این دوران به جا مانده است دارد.
