معامله قرن، توطئه‌ای جدید برای تضعیف مثلث مقاومت

به گزارش ایکنا؛ موضوعی که این روزها به یکی از عناوین خبری رسانه‎ها تبدیل شده و بخشی از اخبار و تحلیل‌های کارشناسان و صاحب‌نظران را به خود اختصاص داده و البته شاهد تظاهرات‌هایی در فلسطین و برخی مناطق نسبت به آن است، مسئله «معامله قرن» است که آمریکایی‌ها از آن به‌عنوان طرحی ابتکاری برای حل مسئله فلسطین یاد می‌کنند.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا مدعی است که طرحی را با عنوان «معامله قرن» به منظور پایان دادن به درگیری‌های 70 ساله فلسطینی ـ اسرائیلی در دست بررسی قرار داده است. موضوعی که در ابتدا مخالفت‌ شدید گروه‎های فلسطینی و برخی کشورهای عربی و اسلامی را برانگیخت.

علی‌رغم این که هیچ گونه اعلام یا بیانیه رسمی درباره جزئیات این معامله موجود نیست، اما وجه تسمیه آن به نام «معامله قرن» با ابتکار و پیشنهاد بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل ایجادشد تا به این قرارداد اهمیت زیادی بدهد و آن را یک دستاورد سیاسی بزرگی برای آمریکا در منطقه خاورمیانه و در دوره ریاست دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور جنجال برانگیز آمریکا تلقی کند. معامله‌ای که با موافقت ضمنی برخی از کشورهای عربی مواجه شده است.

رفتارها و اقدامات ترامپ پس از تکیه بر مسند ریاست جمهوری نشان از تغییر سیاست‌های آمریکا نسبت به مسئله فلسطین در مقایسه با دولت اوباما داشت. سیاستی که نه تنها طرح دو دولتی اوباما برای پایان دادن به درگیری‌های اسرائیلی ـ فلسطینی را قبول ندارد، بلکه به تشکیل دولت یکپارچه یهود در قدس می‌اندیشد، به طوری که اقدام ترامپ در زیارت دیوار براق و انتقال سفارت از تل‌آویو به قدس از جمله اقداماتی است که بر تغییر رویکرد آمریکا در ارتباط با مسئله فلسطین گواهی می‌دهد.

جزئیات «معامله قرن»

ترامپ با فرستادن جارد کوشنر، مشاور و داماد خود به عربستان از بررسی طرحی در خصوص فلسطین خبر داد که برخی جزئیات آن از این قرار بود:
• ائتلاف با کشورهای عربی، مقدمه حل مسئله فلسطین
• آغاز مذاکره بین تشکیلات خودگردان و اسرائیل پس از تشکیل ائتلاف کشورهای عربی
• جایگزینی عربستان به عنوان میانجی به جای مصر
• خارج ساختن مسئله قدس، مرزها و آوارگان از مسائل مورد مذاکره

از سوی دیگر یک دیپلمات برجسته غربی از جزئیات دیگری از معامله قرن پرده برداشته و اعلام کرد که این معامله شامل انتقال مالکیت محله‌ها و نواحی نزدیک به قدس مانند بیت حنینا، شعفا، کفر عقب و رأس خمیس به تشکیلات خودگردان فلسطین می‌شود.

این طرح، پیشنهادی مبنی بر تشکیل کشور فلسطین در ابتدا در حدود نیمی از کرانه باختری، تمامی نوار غزه و برخی محله‌های قدس از جمله بیت حنینا، شعفاط و اردوگاه آن، رأس خمیس و کفر عقب را مطرح می‌کند و در کنار آن، شهرک قدیمی و محله‌های اطراف آن همچون سلوان، الشیخ جراح و جبل الزیتون را برای اسرائیل باقی می‌گذارد و شهرک ابودیس، در شرق بیت‌المقدس به‌عنوان پایتخت فلسطین مطرح می‌شود.

در این طرح اشغالگری مداوم و روزانه اسرائیل در جولان، کرانه باختری و غزه مشروعیت می‌یابد، شهرک‌نشینان صهیونیستی از شهرک‌ها در کرانه باختری تخلیه نخواهند شد و ارتش رژیم صهیونیستی در طول رود اردن مستقر می‌شود. حق فلسطینیان برای تشکیل دولت فلسطینی در کرانه باختری که طبق قطعنامه‌های سازمان ملل از آن برخوردارند برای همیشه از بین می‌رود و به جای آن دولتی فلسطینی در مناطق پراکنده و جداجدا که حتی بر راه‌های مواصلاتی خود حاکمیت ندارد تشکیل خواهد شد.فلسطینی‎ها از قدس و مناطق پرآب کرانه باختری اخراج خواهند شد و به مناطق بیابانی و بی‌آب و علف سینا کوچ داده خواهند شد.

معامله قرن از نگاه کارشناسان

برخی از کارشناسان هدف از ارائه این طرح از سوی آمریکا را پایان دادن به مسئله فلسطین و فتح بابی برای عادی سازی روابط کشورهای عربی با اسرائیل قلمداد می‌کنند، گروهی دیگر نیز معتقدند ترامپ با این طرح حرکت به سمت طرح یک دولت یهودی از نیل تا فرات و همچنین جایگزینی ایران‌هراسی به جای مبارزه با اسرائیل در منطقه غرب آسیا حرکت می‌کند.

عصام نعمان نویسنده و تحلیلگر معروف جهان عرب در پایگاه لبنانی «البناء» در این باره نوشت: «معامله قرن» از فلسطین آغاز شده، از سوریه عبور می کند و در نهایت به ایران منتهی می‌شود. در واقع هدف اصلی و اساسی معامله قرن، ضربه زدن به مثلث محور مقاومت است که یک ضلع آن در سوریه، ضلع دیگر در فلسطین و مهم‌ترین ضلع آن نیز در ایران قرار دارد.

در همین رابطه یک مسئول بلندپایه فلسطینی از هشدار نمایندگان برخی کشورهای اسلامی نسبت به پیامدهای «معامله قرن» خبرداده و تصریح کرد: سران برخی کشورهای اسلامی به رهبران تشکیلات خودگردان اعلام کردند که این طرح پاسخگوی انتظارات فلسطینیان نبوده و بحران در خاورمیانه را افزایش می‌دهد، زیرا طرح ترامپ شامل پرونده قدس و آوارگان نمی‌شود، و این طرح به منزله زلزله‌ای است که ثبات و امنیت منطقه را به لرزه در خواهد آورد.

معامله قرن از نگاه رسانه‎های اسرائیلی

درهمین راستا، رسانه‎های اسرائیلی نیز به بررسی مهم‌ترین پیامدهای اجرای این طرح پرداختند. این رسانه‌ها تلاش می‌کنند گروه‌های فلسطینی را مانعی برای بر سر راه ایجاد صلح و پایان درگیری‌ها و اجرای معامله قرن معرفی کنند.

یک منبع آمریکایی در گفت‌وگو با شبکه هفت اسرائیل تصریح کرد: اسرائیلی‌ها به سخن گفتن از صلح اقتصادی نسبت به صلح سیاسی تمایل بیشتری دارند، اما علی‎رغم رایزنی‌های کوشنر با کشورهای مصر، سعودی، اردن، قطر و رژیم اسرائیل، سرباز زدن فلسطینیان از مذاکره با آمریکا اجرای معامله قرن را با مشکل رو به رو می‌کند.

روزنامه عبری‌زبان «اسرائیل امروز» نیز به نقل از منابع اسرائیلی نوشت: جارد کوشنر و جیسون گرینبلات، نمایندگان آمریکا برای اجرای عملیات صلح در پایان دیدار خود از منطقه و دیدار با برخی سران عرب و اسرائیل اعلام کردند که احتمال موفقیت معامله قرن بسیار پایین است.

این روزنامه با اشاره به این که مخالفت و تظاهرات فلسطینیان موجب کاهش موفقیت این طرح شده، از اعتقاد کوشنر و گرینبلات بر لزوم ایجاد تغییراتی در مفاد این معامله خبرداد.

ران ادلیست، نویسنده اسرائیلی در روزنامه عبری زبان معاریو نیز در این زمینه نوشت: «اگر کسی ذره‌ای امید داشت که معامله قرن به مذاکره اسرائیلی ـ فلسطینی منجر شود، این امید با دیدار گروه یهودی حامی شهرک‌سازی با کوشنر و گرینبلات به ناامیدی تبدیل شد».

وی طرح آمریکایی را که معامله قرن نامیده شده را شوخی ترامپ برای حل درگیری اسرائیلی فلسطینی توصیف و تصریح کرد: مأموریت کوشنر در خاورمیانه اقامه عزا برای معامله قرن ترامپ بوده است.

ادلیست می‌گوید: من نظری در ارتباط با توطئه‌ای که در قمار مربع بنیامین نتانیاهو، کوشنر، ملک عبدالله و ولیعهد عربستان در ارتباط با قدس وجود دارد، ندارم اما می‌دانم که آنها هیچ فرصتی برای پیروزی ندارند و همه دروغ می‌گویند.

سوء استفاده از جام جهانی برای اجرای معامله قرن

آمریکایی‌ها و اسرائیلی‎ها با فرصت حاصل از توجه افکار عمومی به جام جهانی فوتبال، مشغول پختن و نهایی کردن پروژه‌ «معامله قرن» هستند. کوشنر داماد ترامپ و گرینبلات، نماینده آمریکا در منطقه از این کشور به آن کشور با تطمیع و تهدید در تلاش‎اند هرچه زودتر معامله‌ای دیگر برای نابودی ملت فلسطین را جوش بدهند، این در حالی است که بحران اقتصادی در اردن به عنوان کشوری تاثیرگذار در معادلات منطقه‎ای و جهت‌دهی اعتراضات مردمی در این کشور از مسائل اقتصادی به سمت و سوی سیاسی و ناچار شدن پادشاه این کشور به تن دادن به معامله قرن از جمله این اقدامات است.

اختلاف سران عرب

با این وجود هنوز میان سران کشورهای عربی در برابر جزئیات معامله قرن اختلاف وجود دارد، به گونه‎ای که پادشاه اردن از مخالفت خود با موضع عربستان در موافقت با محروم کردن فلسطین از سرپرستی مقدسات شهر قدس سخن می‌گوید و یا بسام راضی، سخنگوی نهاد ریاست جمهوری مصر از مخالفت کشورش با ایده معرفی شهرک ابودیس، به عنوان پایتخت فلسطین خبرداد.

روزنامه عبری‌زبان هاآرتص نیز در این باره نوشت: «درحالی که ولیعهد سعودی با قدرت از طرح معامله قرن آمریکا و جدایی بین غزه و کرانه باختری حمایت می‌کند که پدرش در قبال انتقادهایی که وی و عربستان با آن روبرو خواهند شد، احساس نگرانی می‌کند».

این روزنامه افزود: «با این وجود، اصول سیاسی معامله قرن فقط سبب اختلاف بین سران عرب نشده، بلکه بیانیه دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر اینکه سعی خواهد کرد که عربستان، امارات و قطر در حمایت مالی در پروژه‌های جدید در غزه مشارکت کنند؛ با مخالفت شدیدی از سوی عربستان و امارات برای مشارکت قطر در این طرح‎ها روبرو شده است».

به نوشته این روزنامه اسرائیلی، «عربستان و امارات به فرستادگان آمریکایی توضیح دادند که مشارکت قطر به معنای ورود نامحسوس ایران به غزه است و اگر مصر و اسرائیل توافق کنند؛ آنها به تنهایی می توانند بار این حمایت مالی را برعهده بگیرند که میلیاردها دلار بالغ می شود».

در حالی ترامپ و برخی کشورهای وابسته به آمریکا در منطقه تلاش می‌کنند که معامله قرن را یک ابتکار ارزشمند از سوی خود معرفی کنند و فلسطینیان را برای همیشه از حقوق اساسی خود محروم کنند، اما بسیاری از کارشناسان از این طرح به‌عنوان ناامیدی قرن تعبیر می‌کنند.

تهیه و تنظیم: زهره نوری

انتهای پیام