ضرورت آینده‌پژوهی در موضوع عفاف و حجاب/ نقش زنان عفیف در ترسیم جامعه عاری از آسیب
کانون خبرنگاران نبأ ــ رئیس سازمان نشر آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس با تأکید بر ضرورت آینده‌پژوهی در موضوع عفاف و حجاب، گفت: در این حوزه، نیازمند یک گذشته‌پژوهی قوی هستیم؛ بزرگترین تهدید از جانب قدرت‌های بزرگ، این است که جامعه از گذشته‌اش جدا شود بر همین اساس چنین جامعه‌ای دیگر نمی‌تواند آینده‌پژوه شود.
مریم مجتهدزاده در گفت‌و‌گو کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ؛ از «عفاف و حجاب» به عنوان دو ارزش برجسته، در جوامع انسانی نام برد و اظهار داشت: این دو واژه به‌دلیل همراهی با یکدیگر، گاهی هم معنا تلقی می‌شوند، ولی با جست‌وجو در فرهنگ‌های گوناگون لغت، این حقیقت آشکار می‌شود که حجاب و عفاف، دو معنای مجزا و متفاوت از هم دارد.
وی با بیان اینکه «حجاب»، امری ظاهری بوده و با جسم در ارتباط است اگرچه این پوشش، از عقاید و باورهای درونی افراد سرچشمه می‌گیرد، ولی ظهور آن به‌صورت مادی و طبیعی است، گفت: در مقابل، «عفاف»، امری درونی است که انسان را از گناه بازمی‌دارد، بنابراین حفظ چشم، گوش، قلب و همه اعضا و جوارح از هرگونه خطا و گناه، عفاف است که حاصل این عفت و حجاب درونی، پوشش ظاهری است.
این مقام مسئول با بیان اینکه به تعبیری حجاب، میوه عفاف و عفاف، ریشه حجاب است، گفت: اگرچه تجلی اساسی آن به‌دلیل نقش محوری زنان در تربیت جامعه متوجه این قشر است، اما قطعا بروز و ظهور حجاب و عفاف به هر دو جنس یعنی زنان و مردان برمی‌گردد.
مجتهدزاده درباره آینده‌پژوهی و ضرورت پرداختن به موضوع حجاب و عفاف با بهره‌گیری از این علم، گفت: آینده‌پژوهی(Futures studies) شامل مجموعه تلاش‌هایی است که با جست‌وجوی منابع، الگوها و عوامل تغییر یا ثبات با بهره‌گیری از طیف وسیعی از روش‌ها به تجسم آینده‌های بالقوه و برنامه‌ریزی با گمانه‌زنی‌های نظام‌مند و خردورزانه، برای آنها می‌پردازد و بازتاب چگونگی زایش واقعیت فردا از دل تغییر یا ثبات امروز و با مطالعه گذشته است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر، جوانان که آینده‌ساز فردای جامعه هستند، به مدل و الگو نیازمند هستند، آنها باید بدانند براساس چه الگو و روشی رفتار کنند؛ هرچه الگوهای معرفی‌شده به جوانان کامل‌تر، سالم‌تر، جامع‌تر و دست‌یافتنی‌تر باشد، امکان موفقیت بیشتر است.
رئیس سازمان نشر آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس خاطرنشان کرد: سیر تحول و فرهنگ سیاسی در ایران بعد از انقلاب اسلامی، مجموعه مؤلفه‌های فرهنگی اسلامی و ایرانی، ظرفیت بسیار خوبی در ارائه الگوهای مثبت و مؤثر در جامعه به‌شمار می‌آید.
مجتهدزاده، جدا کردن انسان از گذشته‌شان را یکی از ابزارهای جنگ نرم دشمن و بزرگترین خطر برای بشر برشمرد و گفت: در حوزه مطالعات آینده‌پژوهی عفاف و حجاب، نیازمند یک گذشته‌پژوهی قوی هستیم؛ بزرگترین تهدید از جانب قدرت‌های بزرگ، این است که جامعه از گذشته‌اش جدا شود برهمین اساس چنین جامعه‌ای دیگر نمی‌تواند آینده‌پژوه شود.
این مقام مسئول تصریح کرد: بررسی وصایای شهدای عزیز و سبک زندگی دوران دفاع‌مقدس، مطالعه ارزشمندی از گذشته‌ای نه‌چندان دور را نشان می‌دهد که می‌تواند شیوه عملی قابل ارائه برای نسل کنونی و حتی آینده باشد؛ یکی از پیام‌های متعارف در وصایای شهدا، مقایسه قداست سیاهی چادر و حجاب زنان با خون شهید بود.
وی با بیان اینکه در آینده‌پژوهی حجاب و عفاف مفهوم تحول، تغییر و پویایی متصور است، نه ایستایی و جمود فکری، خاطرنشان کرد: هنگامی که مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) فرایند تمدن نوین اسلامی را مطرح می‌کنند و تحقق آن را منوط به حضور افراد و به‌ویژه جوانان پرتلاش و متدین می‌دانند برهمین اساس هوشمندی و تدبیر جوانان به‌خصوص دختران عفیف و با حجاب، نقش و تأثیر عمیق‌تری می‌توانند در این راستا داشته باشند.
مجتهدزاده تصریح کرد: زنان عفیفه و باحیا قطعا در ترسیم جامعه سالم و عاری از آسیب، در آینده نیز مؤثر خواهند بود.
وی با اشاره به اینکه امروز در شرایط پارادوکس فرصت و تهدید هستیم، گفت: علاوه بر گذشته‌پژوهی، ضرورت دارد شرایط و وضعیت فعلی مورد ارزیابی قرار گیرد؛ از سوی دیگر حال‌پژوهی در حوزه عفاف و حجاب، به ما کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی برای آینده را اصولی‌تر طراحی و اجرا کنیم.
این مقام مسئول از رویش‌های جوانان در عرص های مختلف به عنوان فرصت‌های امروز جامعه نام برد و افزود: شهدای مدافع حرم، نمونه بارز این رویش‌های انقلابی و معنوی هستند.
وی ادامه داد: یکی از مباحث مهم جامعه امروز، تأکید بر خانواده به‌عنوان بنیان‌گذار نهاد جامعه‌پذیر است و فراموش نکنیم که دامان پُرمهر مادران و خواهران متدین و فهیم، مربی اصلی این قدسیان هستند؛ باید این موضوع را قدر بدانیم.
رئیس سازمان نشر آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس با بیان اینکه تعریف عملی از حجاب و عفاف، با امنیت فرهنگی ما کاملا مرتبط است، تصریح کرد: حجاب و عفاف و مهم‌تر از آن حیا، در حقیقت توانایی جامعه اعم از مرد و زن در حفظ و تداوم ماهیت، هویت و شخصیت جامعه در برابر شرایط سخت متغیرها و وجود تهدیدهای احتمالی و واقعی است.
این مقام مسئول ادامه داد: برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های مسئولان فرهنگی باید در راستای ترویج باورهای دینی و هویت ملی باشد تا توانایی و ظرفیت مردم برای دفاع از وضعیت‌‌های امروز و فردای خود و نیز ایستادگی در برابر تبلیغات نامناسب و خارج از شئون اجتماعی را ارتقاء دهیم.
مجتهدزاده بیان کرد: در ارائه برنامه سبک زندگی به فرزندان خود باید به‌گونه‌ای عمل کنیم که به هویت و ارزش‌های بومی خود افتخار کنند، ما باید در همه برنامه‌ها، به داشتن خانواده مسلمان اصیل با همه ظرفیت‌های تربیتی و اخلاقی فکر کنیم.
رئیس سازمان نشر آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس خاطرنشان کرد: اگر در کنار آگاهی‌بخشی به جوانان فرصت انتقاد بدهیم، آنان مدافع عفاف و حجاب در جامعه خواهند بود، قطعاً تقویت رویکرد انتقادی در جامعه، سناریوی مطلوب را برای ما تعریف می‌کند، صیانت از امنیت فرهنگی توسط خود مردم، حاصل این رویکرد است؛ چنانچه در دفاع مقدس، دنیا اعتراف کرد خانواده‌های ایرانی پیروز میدان بودند و این پیروزی، فقط به نیروهای مبارز و نظامی منحصر نمی‌شد.
به گفته وی، رویکرد انتقادی به معنای پذیرش مشروط و نفی مشروط؛ یعنی آنان را بپذیریم، مشروط بر اینکه ما را باور کنند و بپذیرند.
این مقام مسئول تأکید کرد: کشور به مدیریت آینده‌پرداز نیاز دارد؛ مدیریتی با آینده‌پژوهی، خلاقیت، نوآوری و با مهارت‌هایی که حرکت به‌سوی جلو دارد.
مجتهدزاده تصریح کرد: در کنار مدیریت آینده‌پرداز، به مدیریت جهادی نیاز داریم، مدیریتی مسلح به مؤلفه‌های کیفی و قابل تحرک، قابل رشد، اخلاقی و ارزشی که سرانجام به رفتار عادلانه، مسئولانه و عفیفانه ایثارگرایانه و اخلاق مدارانه از جنس انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی منتهی می‌شود، چشم‌انداز این مدل تربیت، نسلی پرتلاش و هوشمند در جهت فرایند تحقق تمدن نوین اسلامی است.
رئیس سازمان نشر آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس از جشنواره چادرهای آسمانی به عنوان گام مؤثری برای یادآوری، تشویق و ایجاد انگیزه در جوانان نام برد و گفت: اگرچه برخی از صاحب‌نظران تبلیغات مستقیم را قائل نیستند، اما فعالیت‌های ترویجی مانند جشنواره‌ها، در جریان‌سازی و نهادینه‌سازی تأثیرگذار است، برهمین اساس از دست‌اندرکاران جشنواره که در تعمیق باورهای معنوی نقش به‌سزایی دارند، تشکر می‌کنم.
فرهاد زمانی
انتهای پیام
