حجت‌الاسلام خالدالغفوری:
قرآن‌محوری در فقه ریشه حل بسیاری از چالش‌های فقهی معاصر است
گروه حوزه‌های علمیه ــ سردبیر نشریه فقه اهل بیت(ع) با تاکید بر قرآن‌محوری در فقه گفت: گذشتن از یک آیه به آسانی به بهانه اینکه فقهای گذشته از آن بهره فقهی نبرده‌اند کار درستی نیست.
به گزارش ایکنا؛ حجت‌الاسلام والمسلمین خالد الغفوری، استاد حوزه و سردبیر نشریه فقه اهل بیت(ع) امروز 15 شهریورماه در هشتمین نشست از چالش‌های فقه در دنیای معاصر که با همکاری ایکنا در مدرسه علمیه فقهی امام خمینی(ره) برگزار شد با بیان اینکه تشخیص مصداق از سوی فقها بر عهده مکلف گذاشته شده و همین مسئله یکی از چالش‌های فقه است گفت: مصادیق یکسان نیستند و به مرور زمان عوض می‌شوند و یا تطبیق مصادیق بر حکم کاری دشوار است که همه مکلفان از عهده آن بر نمی‌آیند و نمی توانند این کار را انجام دهند.
وی افزود: فقیه وقتی در عرصه اقتصادی و اجتماعی و سیاسی و ... و موضوعاتی مانند؛ رابطه میان دو دوست، رابطه زن و شوهر و ... اظهار نظر می‌کند باید آشنایی لازم با این مقولات را داشته باشد تا از فضایی دور از موضوع نظر نداده باشد.
الغفوری بیان کرد: اگر ما جامعه خود را مدنظر قرار دهیم برای صدور حکم بررسی دقیق روابط خانوادگی، دوستانه و ... لازم است و فقیه باید اجتماعی فکر کند در این صورت فهم و جمع آوری ادله او متفاوت از وضعیت فردی خواهد شد در غیر این صورت فتاوای او غیرمنطقی و غیرمعقول خواهد بود و درک آن از سوی افراد جامعه هم ممکن نیست.
سردبیر نشریه فقه اهل بیت(ع) اظهار کرد: برخی معتقدند که روش استنباط باید عوض شود که این بحث دیگری است ولی با ابزار فقه موجود هم مجتهدان کاملا سنت‌اندیش باید احساس مسئولیت کنند و خود را منحصر به فقه گذشته نکنند و به مسائل روز پاسخ دهند؛ جزئی‌اندیش نباشند و سراغ کشف نظامات اجتماعی و سیاسی و .. بروند و اجتماعی فکر کنند.
این محقق و پژوهشگر با اشاره به کاربرد فراوان معروف در قرآن و روایات عنوان کرد: معروف صرفا یک واژه نیست بلکه یک قاعده است ولی در مباحث فقهی مورد بحث قرار نگرفته است که علت آن فضای تقلید از فقهای گذشته در حوزه است.
وی افزود: انتظار ما از هر مجتهد این است که بحث تاسیسی داشته باشند نه اینکه چون علمای پیشین قاعده‌ای را بحث نکرده‌اند مجتهدان جدید هم نباید آن را بحث کنند، مثلا معروف در روابط خانوادگی، رابطه میان ولی و امت، رابطه میان والدین و فرزندان و ... به کار رفته است و قرآن اوامری در این عرصه دارد ولی فقهای ما به این شکل بحث نکرده‌اند و اگر چیزی هم بیان شده بحث از اطاعت از والدین می‌کنند در حالی که دستور قرآن اطاعت فرزند از والدین نیست بلکه دستور فرموده تا به والدین احسان کنید و همنشین آنان باشید و به آنان اف نگوئید.
خالدالغفوری ادامه داد: در نحوه تعیین نفقه، در وصیت، در ارث و رابطه زن و شوهر هم قرآن کریم دستوراتی دارد ولی فتاوای فقها مخالف برخی آیات است مثلا در قرآن بحث اطاعت زن از شوهر وجود ندارد ولی برخی فقها متن محکمی مانند قرآن عبور کرده‌اند.
وی اظهار کرد: مثلا در عروه بدون هیچ بحث مبسوطی فتوا می‌دهد که شوهر به پرداخت هزینه درمان همسرش ملزم نیست و در ذیل تعبیر «عاشروهن» آن را بحثی اخلاقی می‌داند در حالی که می تواند یک قاعده فقهی تلقی شود.
وی با بیان اینکه قرآن حتی در بحث قتل هم از واژگان خوب بهره برده است ادامه داد: در تعبیر قرآنی «انما المومنون اخوه» این ترکیب می تواند یک قاعده مانند نفی سبیل باشد ولی فقها به این تعبیر نگاه فقهی نداشته‌اند از این رو مخاطب ما در این بحث تنها فقهای نوآور و روشنفکر هم نیستند و فقهای سنتی هم باید چنین نگاهی داشته باشند.
وی همچنین با بیان اینکه دست کشیدن از یک آیه به آسانی کار درستی نیست و باید نگاه فقهی به منظومه آیات قرآن داشته باشیم به مسئله رابطه فقه و اخلاق اشاره و تصریح کرد: اینکه فقه و اخلاق را از هم جدا بدانیم درست نیست از جمله اینکه حرمت دروغ هم فقهی است و هم دروغ گفتن مسئله ای غیر اخلاقی است یا در بحث مسخره کردن، دستور صریح قرآن بر نفی از آن است.
انتهای پیام
وی افزود: فقیه وقتی در عرصه اقتصادی و اجتماعی و سیاسی و ... و موضوعاتی مانند؛ رابطه میان دو دوست، رابطه زن و شوهر و ... اظهار نظر می‌کند باید آشنایی لازم با این مقولات را داشته باشد تا از فضایی دور از موضوع نظر نداده باشد.
الغفوری بیان کرد: اگر ما جامعه خود را مدنظر قرار دهیم برای صدور حکم بررسی دقیق روابط خانوادگی، دوستانه و ... لازم است و فقیه باید اجتماعی فکر کند در این صورت فهم و جمع آوری ادله او متفاوت از وضعیت فردی خواهد شد در غیر این صورت فتاوای او غیرمنطقی و غیرمعقول خواهد بود و درک آن از سوی افراد جامعه هم ممکن نیست.
سردبیر نشریه فقه اهل بیت(ع) اظهار کرد: برخی معتقدند که روش استنباط باید عوض شود که این بحث دیگری است ولی با ابزار فقه موجود هم مجتهدان کاملا سنت‌اندیش باید احساس مسئولیت کنند و خود را منحصر به فقه گذشته نکنند و به مسائل روز پاسخ دهند؛ جزئی‌اندیش نباشند و سراغ کشف نظامات اجتماعی و سیاسی و .. بروند و اجتماعی فکر کنند.
این محقق و پژوهشگر با اشاره به کاربرد فراوان معروف در قرآن و روایات عنوان کرد: معروف صرفا یک واژه نیست بلکه یک قاعده است ولی در مباحث فقهی مورد بحث قرار نگرفته است که علت آن فضای تقلید از فقهای گذشته در حوزه است.
وی افزود: انتظار ما از هر مجتهد این است که بحث تاسیسی داشته باشند نه اینکه چون علمای پیشین قاعده‌ای را بحث نکرده‌اند مجتهدان جدید هم نباید آن را بحث کنند، مثلا معروف در روابط خانوادگی، رابطه میان ولی و امت، رابطه میان والدین و فرزندان و ... به کار رفته است و قرآن اوامری در این عرصه دارد ولی فقهای ما به این شکل بحث نکرده‌اند و اگر چیزی هم بیان شده بحث از اطاعت از والدین می‌کنند در حالی که دستور قرآن اطاعت فرزند از والدین نیست بلکه دستور فرموده تا به والدین احسان کنید و همنشین آنان باشید و به آنان اف نگوئید.
خالدالغفوری ادامه داد: در نحوه تعیین نفقه، در وصیت، در ارث و رابطه زن و شوهر هم قرآن کریم دستوراتی دارد ولی فتاوای فقها مخالف برخی آیات است مثلا در قرآن بحث اطاعت زن از شوهر وجود ندارد ولی برخی فقها متن محکمی مانند قرآن عبور کرده‌اند.
وی اظهار کرد: مثلا در عروه بدون هیچ بحث مبسوطی فتوا می‌دهد که شوهر به پرداخت هزینه درمان همسرش ملزم نیست و در ذیل تعبیر «عاشروهن» آن را بحثی اخلاقی می‌داند در حالی که می تواند یک قاعده فقهی تلقی شود.
وی با بیان اینکه قرآن حتی در بحث قتل هم از واژگان خوب بهره برده است ادامه داد: در تعبیر قرآنی «انما المومنون اخوه» این ترکیب می تواند یک قاعده مانند نفی سبیل باشد ولی فقها به این تعبیر نگاه فقهی نداشته‌اند از این رو مخاطب ما در این بحث تنها فقهای نوآور و روشنفکر هم نیستند و فقهای سنتی هم باید چنین نگاهی داشته باشند.
وی همچنین با بیان اینکه دست کشیدن از یک آیه به آسانی کار درستی نیست و باید نگاه فقهی به منظومه آیات قرآن داشته باشیم به مسئله رابطه فقه و اخلاق اشاره و تصریح کرد: اینکه فقه و اخلاق را از هم جدا بدانیم درست نیست از جمله اینکه حرمت دروغ هم فقهی است و هم دروغ گفتن مسئله ای غیر اخلاقی است یا در بحث مسخره کردن، دستور صریح قرآن بر نفی از آن است.
انتهای پیام
