پاپ، افسونگری و سفر به بالتیک

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ در ماه جاری میلادی(دوشنبه 24 سپتامبر) پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان برای نخستین‌بار پس از حدود 25 سال به سه کشور حوزه دریای بالتیک؛ لیتوانی، لتونی و استونی سفر کرد. این سفر این سفر با جشن‌های یکصدمین سالگرد استقلال این کشورها، بیست و‌پنجمین سال سفر پاپ ژان پل و همچنین هشتصدمین سالگرد معرفی مذهب مسیحیت در بالتیک مصادف شد (هرچند فراگیر شدن کاتولیک، یکصد سال بعد صورت گرفت). 

سه کشور بالتیک از بسیاری جهات تاریخی، سیاسی، اقتصادی و ژئوپلتیک باهم شباهت دارند ولی از نظر مذهبی متفاوت هستند؛ دو سوم از جمعیت 2/3 میلیون نفری لیتوانی کاتولیک هستند ولی این نسبت در لتونی با 2 میلیون جمعیت به کمتر از یک پنجم می‌رسد و در استونی، تنها یک درصد از 2/1 میلیون نفر جمعیت آن کاتولیک هستند. تفاوت دیگر آن، در میزان مذهبی‌بودن این کشورها است؛ روزنامه گاردین در اوایل امسال گزارشی چاپ کرد که در میان کشورهای اروپایی، چک، بی‌مذهب‌ترین و لهستان، مذهبی‌ترین ملل هستند. در بالتیک، لیتوانی به لهستان مذهبی نزدیک است ولی لتونی و استونی در طرف مقابل قرار می‌گیرند و به چک بی مذهب همانند می‌شوند.

نکته جالب، اینکه میزان اقامت پاپ در این کشورها، با توجه به نسبت کاتولیک‌ها و میزان مذهبی‌بودن کشورها، تنظیم شده بود؛ پاپ در لیتوانی بیش از 2 روز اقامت داشت، در لتونی تنها 10 ساعت و در استونی کمتر از نصف روز توقف کرد.  

عشق و نفرت از پاپ
نخستین سفر  پاپ به بالتیک، در سال 1993 صورت گرفت؛ در آن سال، پاپ ژان پل دوم از نخستین رهبران خارجی بود که پس از بازیابی استقلال کشورهای بالتیک به آن جا سفر کرده بود. پاپ ژان پل لهستانی به خاطر حمایت‌های خود از رهایی کشورهای اروپای شرقی از سیطره کمونیسم، محبوبیت زیادی در این منطقه از جمله بالتیک داشت. وی تنها چند روز پس از خارج‌شدن ارتش روسیه، به این منطقه سفر کرد ولی به نظر می‌رسد با گذشت زمان، خاطرات حمایت‌های پاپ از استقلال بالتیکی‌ها به فراموشی سپرده می‌شود و مخالفان افزایش می‌یابند. همزمان با سفر پاپ، رسوایی بزرگی برای کلیسای کاتولیک به خاطر بازداشت یک کشیش کاتولیک به اتهام تجاوز به مرد معلول ذهنی برپا شد که طرفداران کلیسا، آن را توطئه ضد مسیحیان دانستند. علاوه بر این، برخی مخالفان، نسبت به هزینه مالیات مردم برای مراسم پرخرج استقبال و نیایش پاپ اعتراض کرده بودند.

پاپ از لیتوانی وارد فرودگاه «ریگا» شد و مورد استقبال رسمی «ریموند وجونیس»، رئیس‌جمهور لتونی در فرودگاه قرار گرفت و پس از ملاقات دوجانبه با او، به وسیله هلی کوپتر راهی کلیسای «آگلونا» Aglona در شرق لتونی شد تا مراسم نیایش برگزار کند.

رئیس‌جمهور لتونی در استقبال رسمی از پاپ، خطاب به وی گفت: امیدواریم دیدار شما، تغییرات مثبت زیادی در قلب‌ها ایجاد کند. این در حالی است که به نوشته سایت‌های خبری لتونی، ریموند وجونیس، قبلا به طور رسمی، گرایش خود به بی دینی را اعلام کرده بود.

گرامیداشت روز شکست صلیبی‌ها
از سوی دیگر همزمان با سفر پاپ، مراسمی برای نخستین نبرد قبایل بالتیک با صلیبی‌ها برگزار شد. در سال 2000، پارلمان‌های لیتوانی و لتونی، روز 22 سپتامبر را به عنوان «روز اتحاد بالتیک» به رسمیت شناختند. منشأ انتخاب این روز به خاطر گرامیداشت نبرد «Saule » در سال 1236 میلادی است که در آن نبرد، قبایل بالتیک توانسته بودند نیروهای صلیبی را شکست دهند که آن شکست موجب شد طرح مسیحی‌ساختن سراسری بالتیک حدود یکصد سال به تعویق بیفتد. به مناسبت این روز، برنامه‌های مختلفی مانند برگزاری کنفرانس‌ها، جشنواره‌های فرهنگی و هنری، بازار سنتی و کنسرت اجرا شد.

عواقب سیاسی
سفر پاپ به لتونی در کمتر از دو هفته به برگزاری انتخابات پارلمانی این کشور انجام گرفت. همزمان با جنجال‌های به وجود آمده در حاشیه سفر پاپ به لتونی، حزب « هارمونی» لتونی که پایگاه اصلی آن، ارتدوکس‌های روس تبار هستند، به حمایت از کلیسای کاتولیک و پاپ برخاست که این موضع‌گیری می‌تواند موقعیت حزب هارمونی را در میان کاتولیک‌ها تقویت کند. این حزب پیش از نیز با 22 درصد محبوبیت، پیشتاز مبارزات انتخاباتی بوده است.  

افسونگری پاپ
پاپ فرانسیس که به داشتن شخصیت جذاب و مردمی‌تر از پاپ‌های قبلی معروف است، در سفر به بالتیک، مواضعی اتخاذ کرد که برای این مردم این منطقه خوشایند است. وی با اشاره به تاریخ تلخ ملل بالتیک، از جمله جنایت‌های نازیسم و کمونیسم، گفت: می‌دانم که بالتیک همیشه در معرض خطر تجاوز قرار داشته و دارد، برای اینکه قوی بمانید، باید به ریشه‌های مسیحی خود برگردید و فرهنگ گفتگو ایجاد کنید. وی در عین حال به اشتباهات کلیسا هم اشاره کرده و جنجال‌های مربوط به رفتارهای جنسی کشیش‌ها را موجب دوری از کلیسا دانست.

با توجه به اینکه سه کشور بالتیک، امسال جشن های طولانی یکصدمین سالگرد استقلال خود از روسیه تزاری (1917) را برگزار می‌کنند و این سال اهمیت نمادین زیادی برای آن‌ها دارد، سفر پاپ و همراهی با جشن آن‌ها، موجب اعتبار کلیسای کاتولیک در این کشورها خواهد شد. 

انتهای پیام