ظرفیت خوب جوانان نخبه قرآنی در راه تعلیم و تبلیغ بلا‌استفاده مانده است
گروه فعالیت‌های قرآنی ــ اخواناقدم، پیشکسوت قرآنی کشور، درباره محدودیت‌ها و مشکلات پیش روی توسعه فعالیت‌های قرآنی کشور، گفت: ظرفیت عظیمی از جوانان نخبه قرآنی داریم که آمادگی آموزش قرآن را دارند، اما به‌دلیل بی‌برنامگی از این موضوع مهم غفلت کرده‌ایم.
حسین اخواناقدم، مدرس و پیشکسوت قرآنی کشور، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا در پاسخ به این سؤال که پیشکسوتان قرآنی تا چه میزان در تربیت نسل جدید قرآنی و حمایت از آنها پس از پیروزی انقلاب دخیل بوده‌اند، گفت: تعلیم و تربیت قاعدتاً از بالا به پایین جریان پیدا می‌کند و این امر بدین معناست که افرادی در زمینه‌های مختلف دانش‌آموخته‌اند و یا تجربه علمی و عملی داشته‌اند و هنگامی که می‌خواهند دانش خود را به دیگران ارائه دهند، نگاهشان بیشتر معطوف به افرادی است که تجربه کمتری در زمینه علمی و آموزشی دارند که این قشر شامل نونهالان و نوجوانان می‌شود.
وی افزود: مخاطب اصلی در جلسات سنتی آموزش قرآن و در سایر کلاس‌های آموزشی که به صورت ترمیک برگزار می‌شود، نسل نوجوان و جوان هستند؛ این نسل افرادی هستند که باید استعدادشان در این زمینه شناسایی و تقویت شود تا بر روی آنها سرمایه‌گذاری‌های لازم انجام شود. در آن هنگام شاهد بازدهی خوبی در زمینه آموزش قرآن و پرورش و تربیت قاریان نوجوانان و جوان خواهیم بود.
اخواناقدم ادامه داد: بنابراین عموم پیشکسوتان قرآنی نظرشان بر این است که در آموزش‌های مهارتی چون قرائت و ترتیل‌خوانی و سایر بحث‌های فنی و چه در بخش‌های اندیشه‌ای و فکری هدف اول و مخاطب هدف آنها جوان و نوجوان بوده و هست. اگر در این کلاس‌ها نیز افراد میانسالی حضور داشته باشند، به آنها نیز آموزش‌های لازم داده می‌شود و این دقت نظر و اهتمام در قشر پیشکسوت قرآنی همواره وجود داشته است.
پیشکسوتان قرآنی توجه لازم به آموزش نوجوانان دارند
وی با تأکید براینکه اهتمام پیشکسوتان قرآنی همواره بر این بوده، اظهار کرد: اینکه استقبال از جانب قشر جوان و نوجوانان چه اندازه هست؟ در مرحله بعدی است و اینکه آیا پدر و مادرها هم به تبع توجه استادان، این اقبال را داشته‌اند تا فرزندانشان را به این آموزش‌ها راهنمایی کنند نیز مهم است.
اخوان اقدم ادامه داد: معتقدم این استقبال به توجه اولیای امور بستگی دارد. به این معنا که اولیای نوجوانان اعم از ولی نسبی آنها که پدر و مادر باشند و یا اولیای آموزشی آنها زمینه انگیزه نوجوانان را فراهم میکنند و آیا برای اینکه نوجوانان و خردسالان آموزش‌های لازم را در زمینه قرآنی ببینند، توجه ویژه دارند یا خیر؟! برای مثال بسیج مساجد به اینکه استادان خوب قرآنی دعوت کنند توجه ویژه دارند یا خیر؟ آیا در مدارس که قشر کودک، نوجوان و جوان حضور دارند، اولیای مدرسه به منزله اولیای آموزشی توجه ویژه به آموزش قرآن و به کارگیری معلم و مربی متبحر و باسابقه دارند یا خیر؟
اخواناقدم تأکید کرد: پیشکسوتان قرآنی توجه لازم و ویژه را به آموزش نوجوانان و نونهالان قرآنی دارند و این جزء اولویت‌هایشان است چون آنها باید به منصه ظهور برسند و آموزش‌های لازم را ببینند.
وی درباره محدودیت‌ها و مشکلات پیش روی فعالیت قرآنی جوانان اضافه کرد: مهمترین آن بحث دغدغه‌مندی اولیاست. به این معنا که آیا در سبد آموزشی خانواده‌ها آموزش قرآن جایگاهی دارد و اگر جایگاهی دارد در کدام اولویت است و اینکه آیا همراهی پدر و مادر با فرزند وجود دارد یا خیر؟ آیا پدر و مادر فرزند را برای رسیدن به جلسه آموزش قرآن همراهی میکنند؟ پدر و مادری در زمینه آموزش قرآن فرزندان موفق هستند که با او همراهی کنند. معمولاً پدرانی که با فرزندان در جلسه آموزش قرآن همراه می‌شوند، فرزندانشان بیش از پیش علاقه‌مند می‌شوند و رشد پیدا میکنند.
فضای رقابتی و تعلیمی برای آموزش قرآن در مدارس
اخواناقدم تصریح کرد: بنابراین در این زمینه مهمترین بحث خانواده است و بحث دیگر مدرسه است. متفق‌القول هستیم که شاکله آموزشی و مهارتی کودکان و فرزندان پس از خانواده در مدرسه شکل می‌گیرد. آیا این دغدغه در مدرسه هست که از معلمان و مربیان خوب قرآنی استفاده شود؟ یا فضای رقابتی و فضای مناسب آموزشی، ترویجی و تعلیمی برای آموزش قرآن در مدارس مهیا می‌شود که متأسفانه در برخی از مدارس حتی جزو اولویت‌های چندمشان نیز نیست.
وی با تأکید بر اینکه باید دید که فضای آموزشی یا رشد و نمو برای آموزش‌هایی که نوجوانان دیده‌اند فراهم است یا خیر، اظهار کرد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی در دهه 60 و70 به ویژه دهه 60 مسابقات عمومی و منطقه‌ای و محله‌ای در مساجد و حاشیه جلسات سنتی قرآن داشتیم. آیا در حال حاضر اینها وجود دارد؟ به هر حال افرادی که آموزش قرآن را در جلسات قرآن می‌گذرانند، دوست دارند در رقابت شرکت کنند.
تأثیر همدلی و حمایت فیزیکی والدین
اخواناقدم درباره نحوه و سبک و سیاق این گونه حمایت‌ها، اضافه کرد: حمایت‌های آموزشی در خانواده، این است که صدای قرآن در خانه طنین‌انداز شود و نخستین پیشنهاد نیز این است که پدر و مادر هم با قرآن مأنوس باشند که این رغبت در فرزند ایجاد می‌کند.
وی با تأکید بر اینکه بنا بر فرمایش حضرت علی(ع) «پیش از اینکه به تعلیم دیگران بپردازیم ابتدا باید خودمان را تعلیم دهیم»، گفت: پدر و مادری که با قرآن مأنوس نیستند و خودشان به خوبی قرآن را تلاوت نمی‌کنند، نباید انتظار داشته باشند که فرزندشان این گونه باشد. بنابراین همراهی و حمایت آموزشی در خانواده از طرف پدر و مادر و میزان پرداختن آنها به قرآن انجام می‌شود و شکل می‌گیرد و سپس همراهی فیزیکی با فرزند، مادر با دختر و پدر با پسر مهم است که این همراهی و حمایت فیزیکی می‌تواند رشد خوبی را در زمینه آموزش قرآنی کودکان و نوجوانان فراهم کند.
رشد فرهنگ قرائت قرآن
اخواناقدم در پاسخ به این سؤال که آیا نیاز به دعوت و به کارگیری استادان قرآن دیگر کشورها برای ارائه آموزش به جوانان قرآنی است؟ بیان کرد: از هر عاملی برای آموزش‌های قرآن استفاده کنیم، ممدوح و پسندیده است. چنانکه حضور قاریان ممتاز جهان اسلام به ویژه از مصر برای بالندگی و رشد فرهنگ قرائت قرآن مؤثر است، اما نه اینکه بگوییم اینها شرط لازم و کافی است. اگر هم شرط لازم باشد، کافی نیست.
وی تأکید کرد: در زمینه آموزش قرآن، معلمان کارآمد و استادان مبرز و انسان‌های دلسوز و بدور از شرایط مالی و ... در کشور داریم، اما مهم این است که بتوانیم از توانمندی این افراد به درستی استفاده کنیم و شرایط را برای حضور این استادان فراهم کنیم و در کنار آن نیز حضور استادان مصری در زمینه قرائت مانعی نیست. البته در حال حاضر شاهد حضور برخی از استادان قرآنی صاحب اجازه قرائت در ایران هستیم، چون شیخ العصفور که بسیاری از استادان فن قرائت در ایران نزد وی یک دور قرآن را به روایات اصلی که حفص از عاصم است و دیگر روایات فرعی می‌خوانند تا اجازه لازم را برای آموزش بگیرند.
هم‌افزایی دستگاه‌ها
اخواناقدم در پاسخ به این سؤال که چقدر عرصه برای معرفی جوانان موفق قرآنی به منظور جذب دیگر جوانان فراهم است؟ گفت: این اتفاق کم و بیش افتاده است. به ویژه افرادی که خودشان را در معرض دید و علاقه‌مند نشان می‌دهند تا از آنها استفاده شود. در حال حاضر قاریان ممتاز بین‌المللی داریم که هنگامی که آموزش و پرورش برای جذب معلم قرآن اعلام نیاز کرد، در آزمون‌های شفاهی و تخصصی شرکت کردند و گزینش شدند. بنابراین افراد باتجربه در زمینه آموزش قرآن چنانکه خودشان را در معرض استفاده در جاهای کلیدی به ویژه آموزش و پرورش قرار دهند، قطعاً از آنها استفاده می‌شود. البته منکر این نیستم که هنوز نتوانسته‌ایم از تمامی ظرفیت‌های تخصصی این نخبگان استفاده کنیم. افرادی را می‌شناسم که در این زمینه صاحب متبحر هستند، اما متأسفانه در جاهایی که لازم است از آنها استفاده نمی‌شود.
وی در پایان با ابراز گلایه از شنیدن اخبار اختلافات در تشکیل اتحادیه مؤسسات قرآنی واحد، ادامه داد: یکی از شرایط رسیدن به برخی از ایده‌آل‌ها و آرمان‌ها هم‌افزایی دستگاه‌ها، مؤسسات و نهادهای قرآنی است. در قرآن آمده: «وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا» اهل ایمان بر مبنای اطاعت از خدا و پیامبر(ص) با هم نزاع نکنند، اهل ایمان هنگامی با هم نزاع میکنند، اینها پایه‌ها را سست میکنند. لذا هرچه بتوانیم برادرانه برای رضای صاحب قرآن در کنار هم هم‌افزایی کنیم، قاعدتاً به موفقیت‌های بهتری در زمینه آموزش و ترویج قرآن دست می‌یابیم.
انتهای پیام
