سرخی یلدا از سیلی صورت پدر

چشمانم که به مردم صف بسته کنار پیاده رو افتاد، هزار و یک موضوع به ذهنم خطور کرد، از انتظار برای دریافت غذای نذری گرفته تا خرید بلیط سینما، اما خط نگاهم برای یافتن ابتدای صف به جایی رسید که فکرش را هم نمی کردم. جماعت در صف ایستاده منتظر بودند تا وارد مغازه آجیل و خشکبار بشوند و تنقلات شب یلدای خود را خریداری کنند.

هنوز از بهت صحنه چند دقیقه پیش خارج نشده بودم که مشاهده مملو جمعیت در مغازه ای شکیل و بزرگ باز هم نظرم را به خود جلب کرد، روایت همان بود؛ هجوم مردم برای خرید آجبل و خشکبار شب یلدا، آن هم در شرایطی که قیمت این ماده خوراکی همچون سایر اقلام نسبت به چند ماه گذشته با رشد چند برابری روبرو بوده است، گمان نمی بردم امسال مردم اشتیاقی برای خرید این بخش از خوراکی های شب یلدا نشان دهند.

طی ماههای گذشته نوسانات قیمت ارز و طلا باعث افزایش قیمت بسیاری از کالاها شد که بعضا بی ارتباط با این مقوله نیز بودند، اما از جایی که همیشه منفعت طلبان از هر فرصتی برای کسی سود بیشتر استفاده می کنند، شاهد بالا رفتن چندین برابر قیمت اجناس و خوراکی ها مختلف بودیم، به نحوی که این تصور برای افراد پیش آمد که برخی اقلام خوراکی از سفره خانواده ها حذف می شود. امروز اما با کاهش یافتن نسبی قیمت ارز و دلار این توقع وجود داشت که قیمت سایر کالاها نیز کاهش یابد اما نه تنها تغییری در این زمینه رخ نداد بلکه افزایش قیمت ها نیز ادامه دارد.

در این میان اما آنچه بیش از گرانی کالاها و خوراکی ها دردناک است، عدم کاهش تقاضا برای خرید اجناس مختلف به شمارمی آید. تأثیر بالا رفتن قیمت ها امروز در مغازه ها و فروشگاه ها نمایان نیست و همواره شاهد حضور مردم برای خریدهای متنوع و متعدد هستیم، روندی سیری ناپذیر که دود آن به چشم طبقه ای خاص می رود.

گروه هایی از مردم شهر متمول هستند و بالارفتن قیمت ها تأثیری در قدرت خرید آنان ندارد. گروهی نیز قشر متوسط جامعه هستند و تمام تلاش خود را برای بالا بردن قدرت خریدشان بکار گرفته اند، اما در این میان قشر فقیر و کم برخوردار جامعه نفس های آخر را برای پر کردن سفره خود می زند، این استیصال قشر نیازمند حاصل بی توجهی قشر متمول و تلاش خودخواهانه قشر متوسط جامعه است.

 گویی فراموش کردیم که مسلمانی هستیم که به رسیدگی به اوضاع نیازمندان سفارش شده ایم؛ که پیشوایان دینی به ما آموخته اند که «گره‌گشایی از کار یک مؤمن، 10 برابر طواف فضیلت دارد»؛ هرچه قیمت ها بالاتر می رود، بیشتر و بیشتر می خریم، گویی وجود و هستی ما منوط به خرید هر کالا و خوراکی است، بدون آنکه در این زمینه ضروری و غیرضروری  را از یکدیگر بازشناسیم.

از منفعت طلبانی که در پی سود بیشتر هستند و برای خدا در معاملات و کسب ثروت خود جایگاهی قائل نیستند که توقعی وجود ندارد، اما از عموم مردم مسلمان جامعه که لفظا معتقد و مسلمان هستند این انتظار وجود دارد که با مدیریت هزینه ها و خرید خود سبب داغ تر شدن هر چه بیشتر بازار نشوند و راه سودآوری را برای کاسبان از خدا بی خبر هموارتر نکنند که در غیر این صورت چه تفاوتی بین خریدار و فروشنده وجود دارد. تنگ تر شدن سفره نیازمندان صرفا ما حصل حرص و طمع برخی کاسبان بی انصاف و دلالان نیست، بلکه هر اقدامی بابت خریدهای غیرضرور از سوی ما به عنوان عامه مردم جامعه در کنار بی توجهی و بی مسئولیتی مسئولان امر نیز در این زمینه تأثیرگذار است.

در ظاهر ماندیم

خداوند به مسلمانان فرمان داد که «فاستبقو الخیرات، در كارهای خیر مسابقه دهید» اما گویی مسیر سبقت گیری را اشتباه طی می کنیم . امروز هر کدام از ما به فکر بسیط تر کردن سفره خودمان هستیم تا فخر آن را به دیگری بفروشیم. چشم و هم چشمی بلایی شده است که به جان خانواده ها افتاده و راحتی، آسایس و آرامش را از آنان ربوده است. فلسفه رویدادها و سنت ها و آداب و رسوم را فراموش کردیم و همه و همه در ظاهر مانده ایم. از شب یلدا و دورهمی آن فقط رنگین کردن سفره ها و انتشار عکس آن در فضای مجازی را دنبال می کنیم و از یاد برده ایم که قرار بود صله رحمی رخ دهد، پای صحبت بزرگان فامیل باشیم، غزل بخوانیم و شکر نعمت داشتن یکدیگر را به جای بیاوریم.

قرآن در آیاتی گزارش می‌کند که برخی از مردم، رقابت سازنده و سالمی نداشتند، چرا که ره گم کرده بودند و چیزهایی را کمالی می‌دانستند که یا ضدکمال بود یا ابزاری برای کمال بود و تنها در حد وسیله و ابزار، ارزش داشت ولی برخی‌ها بدان اصالت داده و آن را هدف می‌انگاشتند. از جمله این مردمان، گروهی از بنی‌اسرائیل بودند که قارون را الگوی خود قرار داده و می‌خواستند تا مانند او شوند و در حسرت ثروت قارونی به‌سر می‌بردند، چراکه ثروت را اصیل دانسته و به‌عنوان هدف برای خود قرار داده بودند. اینان کمال را در زندگی دنیا دانسته و ثروت را عامل سعادت خود می‌دانستند. از این‌رو در حسرت ثروت قارونی بودند و او را الگوی رفتاری خویش قرار می‌دادند.

برخی در این میان سخن از آبرو به میان می آورند و معتقدند که اگر من نخرم، دیگری نمی خرد؟؟؟ آبرویم را چه کنم، جلوی عروس و  دامادها چگونه آبروداری کنم؟ شنیدن این سخنان از زبان برخی افراد تنها دلالت بر اصل فراموشی تعالیم دین و نگاه کوته بینانه به جایگاه والای انسان در تعالیم دین دارد، انجا که احترام مؤمن بيشتر از كعبه شمرده شده است.

تعریفمان از آبرو!

چه تعریفی از آبرو برای برخی از ما باقی مانده است و مقام انسانی را تا چه حد تنزل دادیم که رنگین کردن سفره ها مصداق و ملاکی برای آبروداری فرض شده است. اگر آبروی ما با خرید اجناس و خوراکی های غیرضرور حفظ می شود و عرصه برای گرانی فروشی گسترده تر، پس نیازمندی که هر روز سفره اش خالی تر از دیروز می شود چه باید بگوید. نکند فراموش کردیم که ریختن آبروی مومن گناهش بیشتر از تخریب خانه خدا است.

به رسم مسلمانی قرار بود که متحد باشیم و با اقتدار در برابر ظالم بایستیم، که اگر مظلومی نباشد، ظلمی باقی نمی ماند، نه آنکه خود را به آب و آتش بزنیم برای منطبق کردن خود با هر وضعیت اسف باری که دود آن نه تنها به چشم خودمان بلکه بیش از ما، قشر نیازمند جامعه را آزار می دهد.

سفره های یلدای امسال هم می تواند بدون آجیل و خشکباری که رقم آن برای برخی خانواده ها غیرقابل تصور است هم زینت داده شود، اما نیاز به بازتعریف ارزش ها دارد؛ آنجا که ارزشی برای با هم بودن ها قائل باشیم، نه فقط بودن ما، که گاهی بودن ما سبب نبودن دیگری می شود.

ای کاش که دلواپسان مخارج قیمه های نذری امشب هم به یاد نیازمندان شهرشان باشند و از هزینه خرید آجیل غیرضرور مبلغی را هم به خانواده ای اختصاص دهند که سرخی یلدایشان از سیلی صورت پدر است.

فاطمه بختیاری

انتهای پیام