«عاشورا؛ چگونه و چرا» اثری که می‌تواند مرجع باشد
گروه هنر ــ دبیر علمی جایزه دعبل گفت: کتاب «عاشورا؛ چگونه و چرا» با استفاده صحیح از منابع معتبر جهان اسلام منبعی قابل ارجاع است.
وی افزود: در فصل نخست واقعه عاشورا به صورت مختصر روایت شده، هرچند این بخش نیمی از کتاب را شکل داده است. در فصل دوم هم مباحث مربوط به همین موضوع است و اینکه قیام امام حسین(ع) اقدامی مسلحانه نبود. در بخش سوم هم به این بحث پرداخته می‌شود که قیام عاشورا برای تشکیل حکومت شکل نگرفته است. در چهارمین قسمت دلایل قیام مورد بررسی قرار می‌گیرد. در بخش ششم به این موضوع توجه شده که قیام امام حسین(ع) با هدف نهی از منکر به وقوع پیوسته است و فصل پایانی هم به آثار و نتایج قیام عاشورا می‌پردازد.
سنگری با بیان اینکه این کتاب گردآوری شده از سخنرانی استاد جاویدان است، گفت: جدا از بخش اول، شش فصل بعدی این کتاب برگرفته از سخنرانی استاد جاویدان است و غنای کتاب به اندازه‌ای زیاد است که نمی‌توان تصور کرد که این مجموعه ارزشمند فقط در قالب سخنرانی بیان شده است. به هر حال اگر این کتاب در قالب یک سخنرانی منتشر شده باید گفت که در عین کم حجم بودن، اثری بسیار پرمحتواست. همچنین به لحاظ نگارش نثر این کتاب روان و همه‌فهم است.
این پژوهشگر ادبی تأکید کرد: نکته هوشمندانه دیگر کتاب نحوه چینش مطالب است، چون نظمی که در ارائه اطلاعات وجود دارد، جریان‌سازی صحیحی را در خواننده ایجاد می‌کند؛ در کنار نظم کلی کتاب، مطالب پاورقی‌ها و حاشیه‌نگاری‌ها از دیگر امتیازاتی کتاب است. از نظر ظاهری هم کتاب به زیبایی ارائه شده است، چون رنگ‌بندی مطالب و جلد زیبا توانسته جذابیت‌های بصری را برای خواننده ایجاد کند.
وی با بیان اینکه در این کتاب فقط از منابع شیعی استفاده نشده است، گفت: در این کتاب سعی شده فقط به منابع شیعی تکیه نشود. برای همین از منابع اهل سنت هم در کتاب استفاده شده است. این موضوع باعث می‌شود «کربلا؛ چگونه و چرا» منبعی قابل اتکا برای مسلمانان باشد.
در بخش دیگری از این مراسم محمد اسفندیاری هم تأکید کرد: برخی از مباحث کتاب جزء اطلاعات عمومی جهان اسلام است. برای همین به نظرم این مسئله کمی برای یک کتاب ساده‌انگارانه است. در ضمن برخی موضوعات خارج از بحث هم در کتاب دیده می‌شود.
وی با بیان اینکه در بخش‌هایی از کتاب اشتباهاتی نیز وجود دارد، تأکید کرد: در فصل چهارم کتاب که به دلایل قیام پرداخته می‌شود. به نظرم اشتباهاتی وجود دارد که در حتی با مباحث قبلی کتاب هم تعارض دارد؛ مطلب دیگر اینکه در کتاب‌ها درباره چرایی و دلایل قیام مطالبی بیان شده است، در صورتی که مطرح کردن این موضوع از اساس اشتباه است، چون دلایل شکل‌گیری قیام در آن شرایط جای بحث ندارد.
این پژوهشگر ادبی اضافه کرد: البته این کتاب امتیازات ویژه‌ای هم دارد که تا به حال کمتر به آن پرداخته شده است. در صدر اسلام برای خلافت مقام ربوبیت قائل بودند؛ این مسئله‌ای است که در کتاب به آن توجه شده و به نظرم آگاه‌سازی خوبی داشته است. همچنین در این کتاب بیان می‌شود که امام حسین(ع) در پی تسریع شهادت نبود، وگرنه این امر می‌توانست در مدینه رخ دهد، اما ایشان می‌دانستند اتفاقی که در کربلا رخ خواهد داد تأثیرگذاری آن قابل قیاس با دیگر زمان‌ها نیست.
اسفندیاری درباره ویژگی تحلیل‌گری کتاب هم اذعان کرد: در بسیاری از کتاب‌هایی که موضوع آن مربوط به قیام عاشوراست فقط به روایت اتفاق بسنده شده است، اما در «عاشورا؛ چگونه و چرا» تحلیل‌های خوبی را شاهدیم. این ویژگی نیز نشان‌دهنده غنای مفهوم کار است و اینکه استاد جاویدان چقدر بر روی تاریخ آن دوره احاطه و دقت دارد.
وی تأکید کرد: در این کتاب به مدد پاورقی و حاشیه‌نگاری مناسب این امکان فراهم آورده تا مطلب برای همه مخاطبان قابل درک باشد. برای مثال ممکن است بسیاری از افرادی که در کتاب نام برده شدند برای خواننده آشنا نباشد، اما پاورقی به مخاطب کمک می‌کند که با اشراف کتاب را مطالعه کند.
طاووسی، دیگر سخنران این نشست، تأکید کرد: همان گونه که گفته شد چاپ ششم این کتاب نشان از اهمیت و جایگاه آن دارد و مطالبی را بیان می‌کند که شاید بسیاری از آنها کمتر بیان شده است. همچنین مشاوره‌ای که استاد جاویدان در جمع‌آوری این کتاب انجام داده است به نظر تأثیر مثبتی بر کتاب دارد.
وی در پایان اظهار کرد: علاوه بر ظاهر بسیار زیبای کتاب، باید مقدمه این اثر را به منزله یکی از امتیازات ویژه این کتاب دانست، زیرا با خواندن این بخش دو صفحه‌ای خواننده تا حدودی با بن‌مایه اثر آشنا می‌شود. همچنین منابعی که در کتاب به آنها اشاره شده جزء منابع معتبر جهان اسلام هستند.
انتهای پیام
