گذری بر اندیشه خودکفایی سرلشکر شهید ستاری

به گزارش ایکنا؛ امروز ۱۵ دی‌ماه، بیست و چهارمین سالروز شهادت سرلشکر شهید منصور ستاری، فرمانده نیروی هوایی ارتش در سانحه سقوط هواپیما در سال ۱۳۷۳ است. به همین مناسبت مروری بر اندیشه شهید ستاری در عرصه خودکفایی داریم که در ادامه از نظر مخاطبان می‌گذرد.
شهید منصور ستاری از ابتدا دریافته بود کسی جزء کشور و مردمانش، همراه و یاور سختی‌ها نیستند، برهمین اساس بود که توانست در دوران پر تلاطم و سختی‌های محدودیت و جنگ، راه نیروی هوایی و دفاع از پهنه هوایی کشور را با خلاقیت و نوآوری‌های منحصر به فردش مدیریت کند.
روز‌های منتهی به پایان جنگ روز‌های آسانی برای نیروی هوایی نبود. او، اما این موضوع را از همان روز‌های آغاز حمله و حتی پیش از آن می‌دانست. از روز‌هایی که فاصله بسیار زیاد بین خانه و مدرسه را در زمستان‌های سرد پیاده می‌پیمود، می‌دانست راه مقابل ساده و هموار نیست و باید مسیری طولانی را طی کند، مسیری طولانی تا منصور، یکه و منحصر به فرد در تاریخ بماند.
درست از روز‌هایی که سال ۱۳۵۰ برای گذراندن یک دوره تخصصی کنترل رادار به کشور آمریکا اعزام شد، یک خلأ بزرگ را درک کرد. این که تا چه اندازه کشور و امکانات نظامی‌اش وابسته به خارجی‌ها است. شکوه و صلابتی که در پس تمام توانمندی‌های نظامی بود به یک تار موی تولیدکنندگانش بسته بود و اگر چه پول هنگفتی را از سرمایه کشور بابت خرید این تجهیزات گرفته بودند، اما در ارائه دادن راه و روش بهینه‌سازی، تولید و حتی تعمیر خساست می‌ورزیدند. این موضوع را وقتی که خودش و یکی از دوستانش برای بازدید از یک بخش راداری در جایی که آموزش می‌دیدند، رفتند و با ممانعت آمریکایی‌ها مواجه شدند، بیشتر فهمید.
منصور پس از گذراندن دوره یکساله، در سال ۱۳۵۱ به ایران بازگشت و به عنوان افسر کنترل شکاری نیروی هوایی مشغول به کار شد. محدودیت‌هایی که آمریکایی‌ها با حضور مستشاری‌شان در آمریکا ایجاد کرده بودند، محدود به بازدید از چند سایت آمریکایی نمی‌شد. از بسته‌بندی قطعه‌ها تا باز کردن آن و جایگذاری یک قطعه، در حیطه کار مستشاران بود و ایرانی‌ها صرفاً شاهد این فرآیند بودند. تجربه یا آموزشی برای ساخت و تعمیر اساسی وجود نداشت و منصور که از نزدیک با این روش و منش آشنا بود، خودش را برای روز‌های دشوار آماده می‌کرد.
در سال ۱۳۶۲ به سمت معاون عملیات فرماندهی پدافند نیروی هوایی منصوب شد. مجله نیروی هوایی، مجالی بود تا تجربه‌ها و دانشش را منتشر کرد. متواضعانه و بدون چشمداشت سعی می‌کرد بدون آنکه بخواهد نامش توجه را منحرف کند، با اسامی مستعار مقاله‌هایی را در مجله نیروی هوایی و دیگر مجلات آن زمان منتشر می‌کرد. تلاش می‌کرد تا راه را از همین ابتدا هموار کند و سرآغازی باشد بر مسیر خودکفایی.
روز‌های آغازین دفاع مقدس، زمینه‌ای فراهم کرد تا دغدغه و دلم‌شغولی همیشگی‌اش برای این نیاز را پیگیری کند. طرح‌ها و برنامه‌هایی که ارائه می‌کرد موجب شد تا راهش به معاونت طرح و برنامه نیروی هوایی هدایت شود و به معاون طرح و برنامه نیرو طرح‌هایش را دنبال کند. ستاری به خوبی می‌دانست با توجه به حمایت‌های آمریکا از دشمن بعثی که از انقلاب اسلامی، زخم خورده بود و محدودیت‌هایی که به واسطه تحریم فراهم کرده بود، باید کشور کمر همت ببندد و نیازهایش را به مدد توانمندی خودش رفع و رجوع کند.
این نگاه را در تمام دوران حضورش در نیروی هوایی به همراه داشت و رمانی که در سال ۱۳۶۵ به عنوان فرمانده نیرو انتخاب شد، با عزم جدی و مستحکم‌تر از گذشته، این راه را ادامه داد.
شدت گرفتن تحریم‌های ظالمانه، فرصتی ایجاد کرد تا نیروی هوایی ارتش به عنوان پیشگام ایجاد بستری تخصصی برای مفهوم خودکفایی شود. جهاد خودکفایی، تولید و بازسازی تجهیزات حیاتی مثل قطعات هواپیما دست به کار شد. این تشکیلات اگر چه برای ایده‌های خلاقانه و بلندپروازانه ستاری نوپا بود و کوچک، اما فرصتی ایجاد کرد تا ایده‌های او در حوزه‌هایی، چون تولید هواپیما، تعمیرات اساسی و ساخت قطعه‌ها پیگری شود. یکی از کار‌های مهمی که شهید منصور ستاری در طول دوران دفاع مقدس و پس از آن به جد پیگیری کرد، تلاش برای ساخت قطعات بحرانی و پرمصرف هواپیما و تجهیزات نیروی هوایی در کارخانجات داخلی بود. او ارتباط مناسب با صنایع و مراکز دانشگاهی را ضرورتی برای این موضوع می‌دانست.
راه‌اندازی و اورهال (تعمیرات سنگین) جنگنده‌های آسیب‌دیده در طی جنگ تحمیلی از جمله جنگنده‌های غربی F-۴، F-۵ و F-۱۴ با امکانات موجود در نیروی هوایی یکی دیگر از همین کار‌ها بود. کاری که در قالب پروژه اوج آغاز شده بود و با فرماندهی ستاری، جانی تازه گرفت. ساخت نسخه‌های اولیه آذرخش، صاعقه، هواپیما‌های آموزشی پرستو همه حاصل تلاش‌های ستاری و همراهانش بود که بر داخلی‌سازی تأکید داشتند.
ستاری پا را از خودکفایی در ساخت جنگنده هم فراتر گذاشت. وی در فکر بومی کردن همه چیز بود. همان گونه که روز‌های پیش از جنگ و در کوران جنگ، جلوتر را می‌دید، می‌دانست اقتصاد و آینده کشور در گروی عدم اتکا به بیگانه و توانمندی داخلی است. او اندیشه ساخت یک خودرو را در سر می‌پروراند، ایده‌ای که شاید در نگاه بسیاری عجیب و دور از واقعیت می‌رسید.
کشورمان امروز به اندیشه و نگاه شهید ستاری، بیش از پیش نیازمند است؛ چرا که نیت دشمن بدباطن تغییری نکرده و محدودیت‌ها و تحریم‌ها رنگ عوض کرده‌اند.
برگرفته از ویژه‌نامه بیست و چهارمین سال شهادت شهید ستاری
انتهای پیام