از تذکر به خاطر لقب «دکتر» تا نزاع 1400 ساله بر سر فقهی یا اخلاقی بودن عفاف

به گزارش ایکنا، کرسی فقه عفاف امروز با حضور حجت‌الاسلام حسین بستان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و آیات سیدمحمد غروی و منذر حکیم از استادان حوزه علمیه برگزار شد.

در ابتدای این نشست، دبیر جلسه، حجت‌الاسلام والمسلمین بستان را با لقب «دکتر» به صورت تنها و بدون لقب «حجت‌الاسلام والمسلمین» خطاب کرد و همین مسئله دستاویزی بر آن شد تا آیت‌الله غروی در ابتدای سخنانش با تأکید از آقای بستان با عنوان «حجت‌الاسلام والمسلمین» یاد کند.

مقام معظم رهبری در سالیانی نه چندان دور و وقتی در دانشگاه تهران می‌خواستند لقب دکتری به ایشان بدهند، برای فرهنگسازی و تثبیت هویت حوزوی، از دریافت آن خودداری کردند.

در ادامه این نشست و بعد از اینکه حجت‌الاسلام والمسلمین بستان به ارائه مطالب پرداخت، آیات منذر حکیم و غروی به نقد مطالب پرداختند. آیت‌الله غروی با تأکید بر اینکه عفاف، موضوعی اخلاقی است، بر لزوم سازه‌وار کردن مباحث پیرامون این مسئله و حتی بررسی فقهی تأکید و در عین حال اظهار کرد که این موضوع عمدتاً جنبه اخلاقی دارد.

در ادامه جدال و بحثی علمی میان وی و دبیر جلسه در مورد برداشت از تعبیر «يَسْتَعْفِفْنَ» در آیه 60 سوره نور رخ داد. دبیر جلسه معتقد بود که از این تعبیر در آیه، تنها بحث اخلاقی انتزاع نمی‌شود و می‌توان بحثی فقهی هم از آن بیرون آورد، ولی آیت‌الله غروی بر این موضوع تأکید داشت که تعبیر استعفاف،  در این آیه بر امری اخلاقی تأکید دارد و نه فقهی، ولی این مانع از آن نیست که ما با  نگاه فقهی سراغ این آیه هم برویم و حتی حکم مستخرجه فقهی هم ناظر به بحث ریشه‌ای اخلاقی عفاف است.

نزاع 1400 ساله

همچنین حجت‌الاسلام و المسلمین علی راد، رئیس بنیاد پژوهش‌های آستان قدس در قم در سخنانی گفت: ما بعد از هزار و 400 سال هنوز نزاع بر سر این داریم که عفاف، اخلاقی است یا فقهی، بنابراین کار آقای بستان که ما را متوجه این مقوله می‌کند، ارزشمند است.

وی افزود: تنزل دادن مفهوم عفاف به سطح اخلاقی به معنای کم اهمیت بودن بعد فقهی نیست، زیرا فقه هم برای نهادینه شدن نیازمند زمینه اخلاقی است.

راد تصریح کرد: متأسفانه کتب اخلاقی علما در گذشته چندان ناظر به مسائل و چالش‌های سیاسی و اجتماعی نبوده و در اینجا با توجه به شرایط امروز نیازمند بحث جدی هستیم، زیرا امروز با آسیب و چالش فرهنگی جدی روبرو هستیم.

وی تأکید کرد: امروز مسئله این است که ما در جامعه شیعی و اسلامی خود با جریان عفاف‌ستیزی مواجهیم و به صورت جدی با آموزه عفاف جنگ می‌شود و سؤال ما از حوزه این است که برای مقابله این امر، آیا وظیفه فقیه است که ورود داشته باشد یا صرفاً بگوئیم عفاف، بحثی اخلاقی است.

راد افزود: مقام معظم رهبری از عفاف به عنوان عوامل اقتدار ملی یاد می‌کنند و اشاره دارند که غرب فرهنگی دنبال تزلزل در این موضوع است؛ بنده معتقدم که عفاف جنسی مقوله بین اخلاق و فقه است و شاید نتوان مرز روشنی میان این دو گذاشت.

وی ادامه داد: اینکه باب عفاف در فقه نبوده، دلیل اقناعی برای بیرون راندن بحث عفاف از مقوله فقه نیست، مسئله آیات عفاف در احکام القرآن‌های کهن ما ورود کرده، ولی استدلال تاریخی و تراثی نمی‌تواند دلیل محکمی برای بیرون کردن عفاف از فقه باشد.

راد با طرح این سؤال که ورود شارع به عفاف در منظومه آیات و روایات آیا آمرانه و بحث شریعت بوده است، تصریح کرد: از بیانات مطرح شده برآمد که عفاف از اصول بنیادین مباحث اسلامی و مقاصد علیا است و فقیه باید ناگزیر در همه ابواب نگاه به این موضوع داشته باشد.

وی تأکید کرد: عصر معاصر عصر مطالعات بینارشته‌ای است و مسائل مانند قدیم از بساطت بیرون آمده و ذووجهی است و مسئله عفاف جنسی هم این گونه است و نزاع فقهی و اخلاقی تاثیری در گشودن این مسئله نخواهد داشت و باید با تلفیق اخلاق و فقه سراغ حل چالش‌های فعلی جامعه برویم.

همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین بیاتی، دبیر جلسه با بیان اینکه ساماندهی امر جنسی در جامعه از معضلات کشور است، تأکید کرد: اگر مدلی برای این مسئله طراحی نکنیم، مشکلات عدیده دیگری ایجاد خواهد شد.

یادآور می‌شود، بحث فقه عفاف عنوان پژوهشی است که از سوی حجت‌الاسلام والمسلمین بستان در حال انجام است تا در صورت نهایی شدن بتواند در دسترس نهادهای مجری و قانونگذار کشور برای به اجرادرآمدن قرار داده شود.

کرسی ترویجی فقه عفاف؛ حلقه مفقوده در تبویب فقه، از سوی بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی در قم و با همکاری مدرسه تخصصی تفسیر حوزه و در راستای برپایی همایش ملی عفاف و حجاب در این مکان برگزار شد.

انتهای پیام